TBMM'de Dijital Mecralar Komisyonu, AK Parti Hatay Milletvekili Hüseyin Yayman başkanlığında 'dijital telif' gündemiyle peş peşe toplantılar düzenlendi. Takvim.com.tr'nin yakından takip ettiği dijital telif gündemli toplantıların biri de bugün gerçekleştiriliyor.
Dijital Mecralar Komisyonu, bugün Google yetkililerini dinleyecek.
GOOGLE SAVUNMA YAPACAK
Google, genel arama hizmetleri pazarındaki hakim durumunu, arama motoru sonuç sayfasında sunduğu bazı özellikler aracılığıyla kötüye kullandığı iddialarının incelendiği soruşturma kapsamında savunma yapacak.
REBAT KURUMU AÇIKLAMA YAPMIŞTI
Rekabet Kurumu Google ile ilgili soruşturmaya ilişkin açıklama yaparak savunma tarihini duyurmuştu.
Kurum'dan yapılan açıklamada toplantının bugün (25 Haziran) yapılacağı işaret edilerek şu ifadelere yer verilmişti:
'Alphabet Inc., Google LLC, Google International LLC, Google Ireland Limited ve Google Reklamcılık ve Pazarlama Ltd. Şti.'den oluşan ekonomik bütünlüğün (GOOGLE) genel arama hizmetleri pazarındaki hâkim durumunu, arama motoru sonuç sayfasında sunmakta olduğu belirli özellikler vasıtası ile kötüye kullanmak suretiyle 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un 6. maddesini ihlal edip etmediğinin tespitine yönelik olarak yürütülen soruşturmanın sözlü savunma aşamasına gelinmiştir.
Soruşturma kapsamında; genel arama hizmetleri pazarında faaliyet gösteren Google'ın bu pazardaki gücüyle arama motoru sonuç sayfasında sunduğu 'videolar', 'kullanıcılar bunu da sordu', 'çeviri kutucuğu', 'spor kutucuğu', 'hava durumu kutucuğu' gibi çeşitli arama özelliklerini içerik sağlayan internet sitelerinin aleyhine olacak şekilde ön plana çıkardığı ve bunun sonucunda arama motoru sonuç sayfasında internet sitelerinin daha alt sıralarda gösterilmelerine sebep olarak bu sitelerin trafik kaybetmelerine neden olduğu yönündeki iddialar incelenmiştir.
Söz almak üzere sözlü savunma toplantısına katılmak isteyen şikâyetçilerin ve üçüncü kişilerin, 'Rekabet Kurulu Nezdinde Yapılan Sözlü Savunma Toplantıları Hakkında Tebliğ' uyarınca, toplantı konusu ile ilgili menfaat ilişkilerini ortaya koyan bilgi ve belgeleri içeren dilekçeleriyle 14 Haziran 2024 günü mesai saati sonuna kadar Rekabet Kurumuna başvurmaları gerekmektedir.
Sözlü savunma toplantısına dinleyici olarak katılmak isteyenler ise toplantıyı çevrim içi olarak takip edebileceklerdir.
Bu amaçla Rekabet Kurumunun internet sitesindeki yönlendirmeler çerçevesinde katılım formunun toplantı saatinden en geç yarım saat öncesine kadar doldurulması gerekmektedir.'
EMEK HIRSIZLIĞI SON BULACAK: TELİF VERİLMELİ
TBMM Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı Hüseyin Yayman 22 Mayıs'ta gerçekleşen toplantıda telif meselesine dikkat çekerek, 'Haberin bir fikir ve sanat eseri sayılması noktasında bir talep var. Bu talebi komisyonumuz değerlendirecek. Ben de haberin ve içeriğin bir telif sayılması gerektiğini düşünüyorum.' ifadelerini kullanmıştı.
Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Ömer Fatih Sayan da geçtiğimiz günlerde konuya ilişkin açıklama yaptı. Sayan, 'Dijital Telif Yasası genel itibarıyla içerik üreten kişi ile kurum ve kuruluşların ürettikleri içeriğe ilişkin telif haklarını koruma altına almayı amaçlıyor. Yani bir şekilde emek hırsızlığının önüne geçmek istiyor. Meclisteki çalışmalar devam ediyor ve birkaç kurumla birlikte bu çalışmalar yürütülüyor' dedi.
HABERLERE 2 YIL TELİF
Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürü Erkin Yılmaz, Türkiye'de basın yayıncı sayısında yüzde 50 azalma olduğunu açıkladı.
Tiraj gelirlerine de değinen Yılmaz, 2011'deki 2.1 milyar lira olan gazete tiraj gelirinin 2020'ye gelindiğinde 945 milyona kadar düştüğünü, bunun da yüzde 60'lık bir kayıp anlamına geldiğini belirtti.
Yılmaz, içerik üreticilerinin mağduriyetinin giderilmesi ve mali kayıpların önlenmesine ilişkin önerilerini, 'Haberin internette kullanılması için basın yayıncılardan izin alınmasının zorunlu olması, basın yayıncıların elde ettikleri gelirin bir kısmını eser sahipleriyle paylaşması, haberlere 2 yıl süreyle telif getirilmesi' şeklinde sıraladı.
Telif Hakları Genel Müdürü Yılmaz ise dijitalleşen çağda, bireylerin habere ulaşma potansiyellerinde köklü bir değişim yaşandığını vurgularken, Reuters Enstitüsü'nün raporuna değindi.
Yılmaz, kullanıcıların sadece yüzde 25'inin doğrudan yayıncılara, geri kalan yüzde 75'inin ise arama motorlarını ya da sosyal medyadan ulaştığını kaydetti. Yılmaz, 'AB ülkelerinde 2010-2014 yılları arasında basın sektörünün geliri, 13 milyar avrodan 3.9 milyar avroya düşerek, yüzde 70 oranında bir kayıp yaşamış. ABD'de de paralel bir durum mevcut. 49 milyar dolarlık toplam gelir, 18 milyar dolara düşmüş ve yüzde 63'lük bir azalma var' dedi.
Telif konusunun çok katmanlı olduğunu belirten Yılmaz, 'Geçen yıl itibarıyla 450 milyon liralık bir telif pastası var. Telif konusunda o kadar kötü durumda değiliz' diye konuştu.
Genel Müdür Yılmaz, çözüm önerilerini şöyle sıraladı:
* Haberlerin veya diğer içeriğin internette kullanılabilmesi için yayıncılardan izin alınması zorunlu olmalı.
* Bilimsel ve akademik süreli yayınlar ve bloglar kapsam dışında bırakılmalı.
* Ticari niteliği bulunmayan kullanımlar ile çok kısa alıntı ve link verilmesinden ibaret kullanımlar serbest olmalı.
* Basın yayıncılar, elde ettikleri gelirin uygun bir kısmını, içeriği oluşturan eser sahipleriyle paylaşmalı.
* Basın yayın kuruluşlarının dijital mecralarda yayınladıkları içerikler, haberler 2 yıl süreyle telifli olacak şekilde sınırlandırılmalı.
GOOGLE'DAN PEŞ PEŞE KARARLAR
Son yıllarda Avustralya, Fransa ve Almanya gibi birçok ülkede hayata geçirilen dijital telif yasaları doğrultusunda, Google ve Meta'nın (Facebook, Instagram ve WhatsApp'ın tepe şirketi) platformları üzerinden kullanıcılara sundukları içeriklerin karşılığı olarak yayıncılara ödeme yapması zorunluluğu doğdu.
Bu ülkelere geçtiğimiz aylarda bir yenisi daha eklendi. Kanada hükümeti ve teknoloji devi şirket arasında yapılan anlaşmaya göre, Google, ülkede faaliyet gösteren haber kuruluşlarına yıllık yaklaşık 74 milyon dolar ödemeyi kabul etti.
İnternet devlerinin kullanıcılarına sundukları haberlerin karşılığını vermesini öngören küresel eğilimin bir parçası olan Kanada Çevrim İçi Haber Yasası, geçen yıl Haziran ayında kabul edildi. Kısaca C-18 olarak anılan yasa 19 Aralık tarihinde de yürürlüğe girdi.Türkiye'de ise Dijital Telif Yasası'nın henüz hayata geçmemiş olması nedeniyle Google başta olmak üzere arama motorları ve sosyal platformlar yayıncılara telif ödemesi yapmıyor.
Bu gelişme sonrası TBMM Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı Hüseyin Yayman, Türkiye'deki telif yasasının eski olduğunu ve günün şartlarına cevap veremediğini belirterek yasal düzenlemeye ilişkin Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü ve diğer paydaşlarla görüşme halinde olduklarını söylemişti.
