Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti Ziyaretçilerine Doğal Yaşam Vaadediyor

FATİH MEHMET KÜRKÇÜ/İLYAS GÜN - UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'nde yer alan Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti, ev sahipliği yaptığı yılkı atları, 356 kuş türü, mandalar, göller, subasar (longoz) ormanlarıyla ziyaretçilerine doğal yaşamla iç içe olma imkanı sunuyor.

Samsun'un 19 Mayıs, Bafra ve Alaçam ilçeleri sınırlarında bulunan, Kızılırmak'ın denize döküldüğü bölgeyi de içine alan, 56 bin hektar alana sahip Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti, sadece Türkiye için değil dünya için de biyolojik zenginliği ile dikkatleri üzerine topluyor.

Sulak Alanların Korunması (RAMSAR) Sözleşmesine de dahil olan delta, 11 familyaya ait 29 balık türü, 355 bitki türü, Türkiye'de görülen 160'ın üzerindeki memeli türünün 33'ünü bünyesinde barındırıyor.

Doğal yaşam ile çevre köylerdeki insanların iç içe yaşadığı Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti'nde, kuş türlerini, yılkı atlarını, mandaları, sazlıkları, sulak alanları fotoğraflamak mümkün.

Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ornitoloji Araştırma Merkezinin bulunduğu deltada 16 yıldır kuş halkalama çalışmaları da yürütülüyor.

Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti'nde son olarak Uzakdoğu'da yaşayan gri başlı kız kuşu (Vanellus cinereus), Türkiye'de ve Avrupa'da ilk defa gözlemlendi.

Samsun Kültür ve Turizm Müdürü Adnan İpekdal, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti'nin 13 Nisan 2016'da UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi'ne alındığını hatırlattı.

Deltanın UNESCO Dünya Mirası Kalıcı Listesi'ne girebilmesi için Samsun Valiliği ile Büyükşehir Belediyesinin çeşitli çalışmalar yaptığını belirten İpekdal, deltanın Karadeniz Bölgesi'nin en büyük sulak alanı olduğuna işaret etti.

İpekdal, "Türkiye'de tespit edilmiş olan 420 kuş türünden 356'sı buradan gelip geçiyor ya da konaklıyor. Toplam burada barınan kuş miktarının yaklaşık 100 bin olduğuna ilişkin tespitler var. Halkalama çalışmaları yapılıyor. Dünyada nesli tükenme tehlikesi altında bulunan 24 kuş türünün 15'inin Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti'nde olduğu tespit edilmiş. Bunların bir kısmı üremelerini de burada yapıyorlar." dedi.

- Tabiat turizmi açısından önemli bir yer

Sulak alanlar, sazlıklar, kumullar, deniz ve ırmağıyla Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti'nin tabiat harikası olduğunu ifade eden İpekdal, şunları dile getirdi:

"Doğa cenneti diyebileceğimiz bir alanda bulunuyoruz. Ünü Türkiye sınırlarını aşmış, dünyaya yayılmış bir bölge. İnsanın doğayla birlikte uyum içinde yaşadığı bir alan burası. Tabiatla insanın bu kadar uyumlu bu kadar iç içe ve birbirine zarar vermeden yaşayabildiği bir alan olması açısından Karadeniz Bölgesi'nin korunmuş belki de tek sulak ve bataklık alanı olması açısından da çok önemli bir turizm merkezi aynı zamanda. Eko turizm, tabiat turizmi açısından büyük güzellikler barındırıyor bünyesinde. Bu anlamda kuş merakı olan, tabiat merakı olan, eko sistem merakı olan bütün vatandaşlarımızın, uluslararası turistlerin gezip görmesi gereken bir mekan olduğunu düşünüyorum. Bu güzellikler burada kalmamalı bütün dünyaya ve bütün Türkiye'ye dağılmalı diye düşünüyorum."

Bölgede doğal yaşamın korunması için yapılan çalışmalar hakkında da bilgi veren Adnan İpekdal, "Bölgede ilgili birimlerin Samsun Büyükşehir Belediyesi ve Valilik makamının yapmış olduğu çalışmalar kapsamında kaçak yapıların kaldırılması, doğal alanın muhafaza edilmesi açısından önemli. Tabiatın olduğu gibi korunmaya çalışıldığı bir alan. Turizm açısından bu güne kadar olduğu gibi bundan sonra da daha çok tanıtımı yapılacak, çok daha önemli bir merkez olacak." diye konuştu.

- Doğal yaşam için trafiğe kapatıldı

Samsun Büyükşehir Belediyesi Kızılırmak Deltası Sulak Alan ve Kuş Cenneti Alan Başkanı Doç. Dr. Mustafa Güler ise deltada Büyükşehir Belediyesi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından ortaklaşa birçok çalışma yürütüldüğünü anlattı.

Çalışmaların UNESCO süreciyle birlikte arttığını ifade eden Güler, "Bu bölgenin doğal yapısını korumak açısından, Türkiye'nin en kıymetli sulak alanlarından bir tanesindeyiz. Biz bu bölgeyi, Türkiye adına UNESCO Dünya Mirası Kalıcı Listesi'ne sokabilmek için her türlü çalışmayı yapıyoruz. Bu çalışmalarımız ağırlıklı olarak koruma faaliyetleri üzerine odaklanıyor. Geldiğimiz noktada bir çok sorunu çözdük." dedi.

Güler, deltadaki doğal yaşamı tehdit eden kaçak yapılaşmayı önlediklerini bildirerek, çalışmalarında ziyaretçi yönetiminin ağırlık kazandığını vurguladı.

Deltanın, doğal yaşamı korumak adına taşıt trafiğine kapatıldığını anlatan Doç. Dr. Güler, şunları kaydetti:

"Ziyaretçilerimizin en uygun şekilde buradan maksimum düzeyde zevk almalarını sağlamak için bir ziyaretçi yönetimi uygulamaya başlıyoruz. Kızılırmak Deltası Sulak Alan ve Kuş Cenneti Türkiye'deki en fazla kuş çeşitliliğinin olduğu bölge. En son kayıtlarla 356 kuş türü tespit edilmiş. Delta sadece kuş cennetinden oluşmuyor. Sulak alan içinde ıslak çayırlar, bataklıklar, su basar ormanlar, göller ile birçok bio çeşitliliği bünyesinde barındırıyor. Bu doğal güzelliklerin tamamı birbirleriyle uyumlu şekilde burada karşılık bulmuş durumda. Delta birçok hayvan türünü de burada barındırıyor."

Deltada yılkı atlarının yanı sıra Türkiye'nin en çok manda popülasyonunun yaşadığını anlatan Güler, alanda yaklaşık 6 bin mandanın bulunduğunu dile getirdi.