Meyve Sebze Halindeki Komisyoncular Yüzünden Ürünleri Depolarda Çürüyen Çiftçilerin Tek Umudu Hal Yasasi

Baskentte hasatini aylar önce yaptiklari soganlarin maliyetini karsilamayan çiftçiler, ürünleri depolara kaldirdi. Sofralarda yerini almasi gereken soganlar ise havalarin isinmasiyla birlikte depolarda çürümeye yüz tuttu. Kendilerinin “stokçu” olarak anilmasindan rahatsiz olan üreticiler ise sorunun asil kaynagi olarak meyve sebze hali saticilarini gösterdi. Ürettikleri soganin kilosunun 50 kurustan ellerinden çikmasina ragmen halde 5 liradan satilmasina karsi çikan çiftçiler, tüm maliyetlerin kendilerine ait olmalarina ragmen kari elde edenin hal sahipleri olduklarini söyledi.

Komisyonculardan dert yanan Ankarali sogan üreticisi Mehmet Kubat, sadece kendi canlarinin degil, halden çiktiktan sonra markete gidene kadar zamlanan ürünleri fahis fiyata alan tüketicilerin de caninin yandigi belirtti.

Tek çözümün Mecliste görüsmeleri devam eden Hal yasasinin devreye girmesi olacagini söyleyen Kubat, yetkililerden yardim isteyerek sorunlarin ortadan kaldirilmasini talep etti.

“Haldeki saticilar maliyetleri hep bana yüklüyor”

Haldeki saticilarin kari yüksek tutmak için kanuna aykiri sirketler kurduklarini ileri süren Çiftçi Mehmet Kubat, “ Ürünleri tarladan kaldiralim burada kalmasin dedik. Isçi maliyetleri de yüksek, isçi sikintisi da oldu. Maliyetlerimiz de baya yükseldi. Tarlada satisa sunduk alan olmadi. Bu ürünün maliyeti asagi yukari kilo basina 70 kurus ile 1 lira 20 kurus arasinda. 120 kurusu mal ettigimiz ürüne 50 kurus verdiler. Burada bizim elimizden 50 kurusa aliyorlar. Halde 1 lira 20 kurusa, 2 liraya veriyorlar. Halde çiftçinin mali satiliyormus gibi yapiliyor. Çiftçinin eline geçen 50 kurus. Burada ezilen üreticiyle tüketici oluyor. Ben bunun gübresini, mazotunu, elektrigini, isçi maliyetini karsiliyorum, kendim gece gündüz arkasindan kosturuyorum. Ben maliyetini alamiyorum. Biz çiftçinin dertlerinin dinlenmesini istiyoruz. Biz neden stokçuluk yapalim. Ürün tarlada kalmasin, insan kursagina gitsin. Ürünü alan olmuyor. Benim bin ton soganim vardi. Isçi bulamadigim için 200 tonu tarlada kaldi. Kalan 800 ton da depoda çürüdü. Yaklasik 1 milyon lira zararim var. Talebim Hal yasasi. Bizim dertlerimizi dinlemelerini istiyoruz. Haldeki saticilar ürünün kaldirilmasini, haldeki maliyetleri hep bana yüklüyor. Kendileri de devletten kaçmak için arada sirket kurmus, hepsinde de kendi adamlari var. Ürün el degistikçe kari yükseltiyorlar. Üreticinin eline bir sey geçmiyor. Tüketici de 10 kati fazlasini ödüyor” ifadelerini kullandi.

“Artik insanlar çiftçilik yapmak istemiyor”

Bir diger çiftçi Suat Eroglu ise, maliyetin altinda fiyat teklif eden alicilarin yüzünden durumun bu noktaya geldigini belirterek sunlari dedi:

“Buradaki soganin çürümesinin nedeni, ürünün tarladan hasat edilmeye basladigi zamanlarda maliyetlerden ve tüccarlarin mali ucuza almasindan dolayi ürün para etmedigi için çiftçi ürününü satamiyor. Çitçinin borcu yoksa ürünün depolara getirip bekletmek zorunda. Çünkü mali alan tüccar maliyetin altinda fiyat veriyor. Devletimiz bu konuyla ilgili hasat zamanindan ürünün markete girene kadar bu durumu takip etmek zorundadir. Buradaki arkadasimiza geçenlerde ön yargili hareket edildi. Bu adam zarar ettigi için mahsulünü satamadi. Bu adam tüccar degil, çiftçidir. Çiftçiler maliyetlerden dolayi zor durumdalar. Istedigi fiyata satamadigindan dolayi zarar etmektedir ve kar elde edemedigi için bekletmek mecburiyetinde kalmistir. Ürün de burada havalarin isinmasindan dolayi çürüdü. Adam da haliyle daha fazla zararda. Yoldan geçenleri görüyorum. Burada durup 10-15 çuval sogani alip götürüyorlar. Bir de böyle bir zarar var. Artik insanlar çiftçilik yapmak istemiyor. Tarlari bos durumda. Maliyetlerden ötürü. Devlet bu konuda çiftçiye çok büyük destek vermek zorunda.”