1 Mayıs alkışlarla kutlandı

İstanbul Taksim Meydanı 1 Mayıs 1977’deki kanlı olayların ardından yapılan 1978 gösterisinden sonra tam 32 yıl sonra yeniden işçiye açıldı. Onbinlerce kişinin doldurduğu alanda yer kalmayınca, plan dışında yer alan Taksim Gezi Parkı da açıldı ve kısa sürede doldu. Bu yılki kutlamayı Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK), Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB), Türk Tabipleri Birliği’nden oluşan (TTB) 1 Mayıs Tertip Komitesi düzenledi. DİSK ve KESK, BDP, DSP, Türkiye Değişim Hareketi, odalar ve dergiler Şişli’de, Türk-İş, Kamu-Sen, CHP, İP, ÖDP, EMEP, Türkiye Birleşik İşçi Partisi, Halkın Kurtuluş Partisi İşçi Cephesi ve ADD, Şişhane’de, Hak-İş, Memur-Sen ve TKP ise Dolmabahçe’de toplandı. Oluşturulan kortejler saat 11.00’de arama noktalarına doğru yürüyüşe geçti.

Yine oradayız başkan

Şişli Meydanı’nda toplanan başta DİSK ve KESK olmak üzere birçok sivil toplum kuruluşu üyeleri ve işçilere sanatçılar ve eşcinseller de destek verdi. Yürüyüş sırasında korteje katılan Şişli Belediye Başkanı ve Türkiye Değişim Hareketi Lideri Mustafa Sarıgül, DİSK Genel Başkanı Süleyman Çelebi’ye çiçek verdi. BDP’li milletvekilleri Sırrı Sakık ve Sabahat Tuncel de kortejde yer aldı.

Katledilen eski DİSK Genel Başkanı Kemal Türkler’in eşi Sebahat Türkler, “Çok mutluyum. Kemal Türkler’in 1976’da yaptığı 1 Mayıs yine aynı yerinde kutlanacak” dedi. Çok heyecanlı olduğunu ifade eden Türkler, “Mezarına gittim, ‘başkan’ dedim, ‘Yine orada olacağız, senin keşfettiğin yerde olacağız’ dedim” diye konuştu.

DİSK’ten şehitlere rahmet

DİSK Genel Başkanı Süleyman Çelebi, şehit olan askerlere rahmet dilediğini belirterek, yaralananlara da geçmiş olsun dileklerini iletti. Barışın simgesinin, örgütlü gücün ve demokrasi gücünün bütünlüğünde verilecek mücadele olduğunu belirten Çelebi, “Güzel günleri, bugün bir kez daha Taksim’de göreceğiz ve umutlarını yitirenleri, umutsuz kalanların coşkusu, yeniden herkese, Türkiye’ye moral verecek” dedi.

Unkapanı Köprüsü’nde toplanan ve “Türk-İş” yazılı pankartın arkasında yürümeye başlayan gruptakiler, “Yaşasın 1 Mayıs”, “İş, ekmek yoksa barış da yok” sloganları attı. Sendika üyeleri, davul-zurna eşliğinde gerçekleştirdikleri yürüyüşte “Emek kutsal, sömürülemez”, “Emeğin onuru sendikalı olmaktır”, “Basına özgürlük” pankartları taşıdı. TGS Genel Başkanı Ercan İpekçi ve eski TGC Başkanı Nail Güreli’nin de aralarında bulunduğu gazeteciler, kortejin ön sıralarında yer aldı.

CHP ve Türk-İş korteji

Türk-İş’in korteji, İngiltere’nin İstanbul Başkonsolosluğu önünde CHP’nin kortejiyle birleştikten sonra yürüyüş başladı. CHP’nin kortejinde Genel Başkan Yardımcısı Bihlun Tamaylıgil, milletvekilleri Çetin Soysal ve Mehmet Sevigen ile eski bakanlardan Ercan Karakaş ve CHP İstanbul İl Başkanı Gürsel Tekin ön sırada yer aldı.

Alman Protestan Kilisesi’nden Papaz Peter Strube Türk-İş’in kortejinde yürüdü.

Fenerbahçeliler de katıldı

Şişhane’de toplanan Fenerbahçeli bir grup da Taksim Meydanı’na yürüdü. “Yaşasın 1 Mayıs İşçi Bayramı” yazılı pankart açan grup, çeşitli sloganlar attı.

Dolmabahçe’den hareket eden kortejin başında Birinci Lige çıkan Çelik İş Sendikası’na bağlı Kardemir Karabük’ün futbolcuları yer aldı.

Saniye saniye izlendi

İstanbul Emniyet Müdürlüğü’nün Vatan Caddesi’ndeki yerleşkesinde kriz merkezi oluşturuldu. İstanbul Vali Yardımcısı Ali Bakoğlu başkanlığında kutlamalar saniye saniye kameralarla ve sürekli uçan helikopterin gönderdiği görüntülerle izlendi.

Kalpaklılar

Taksim’deki kutlamalara katılan bazı sol gruplar üzerinde kalpaklı Mustafa Kemal ve Lenin resimlerinin bulunduğu, “Antiemperyalist Birinci Kurtuluş Savaşımızın Önderi ve En büyük Müttefiki” yazılı pankartlar taşıdılar.

İşte meydan

İstanbul Valisi Muammer Güler 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü’ne yaklaşık 140 bin kişinin katıldığını ve 2 kişinin hafif şekilde yaralandığını, 20’ye yakın kişinin ise durumlarının incelenmesi amacıyla gözaltına alındığını açıkladı. Taksim’deki kutlamalar İstiklal Marşı’nın okunması ile başladı. Daha sonra Çok Dilli Koro adı verilen koro Timur Selçuk’un çaldığı piyano eşliğinde 1 Mayıs Marşı’nı Türkçe ve Kürtçe okudu. Yürüyüşe Tarık Akan, Rutkay Aziz, Genco Erkal, Eşber Yağmurdereli, Halil Ergün ve Cem Özer’in aralarında bulunduğu sanatçılar katıldı. Tarık Akan, “Muhteşem bir bayram oluyor DİSK’in sayesinde. DİSK bunu söke söke aldı 32 yıl sonra. Onun mutluluğu ve heyecanı içindeyim” diye konuştu. Genco Erkal da, “Çok büyük bir heyecan duyuyorum. Yıllar sonra yeniden Taksim çok önemli” dedi. Beşiktaş’ın ünlü taraftar grubu Çarşı, Taksim’deki 1 Mayıs kutlamalarına katılmak için sabah erken saatlerde Şişli Meydanı’nda toplandı. Çarşı Grubu, “Halkın takımı, terketmedi sevdan beni” yazılı Che Guevara fotoğraflı atkılar taşıyarak kortejde yerini aldı. Hrant Dink’in önünde vurulduğu Agos Gazetesi’nden geçerken Çarşı Grubu, “Faşizme inat, kardeşiz Hrant” sloganları attı.

Halka Yol Gösteren Özgürlük

Kültür Sanat-Sen üyeleri büyük boy, üzerinde “İş, emek, özgürlük için” yazılı Fransız ressam Eugene Delacroix’nın meşhur ‘Halka Yol Gösteren Özgürlük’ tablosunu taşıdılar. 1830 yılında Fransa Kralı 10. Charles’ın devrilmesiyle sonuçlanan 3 günlük halk ayaklanmasını anlatan bu tablo, dünyada Fransız Devrimi’nin simgesi olarak tanınır. Taksim Meydanı’nda 1 Mayıs kutlamalarının ardından bazı işçiler, sivil toplum temsilcileri ve öğrenciler Nevizade’ye gelerek yorgunluk attılar. Bir grubun pankart açması üzerine sokakta bulunanlar alkışlar ve sloganlarla destek verdi.

İşçi konuşturmadı

TÜRK-iş Genel Başkanı Mustafa Kumlu, konuşmasını yapmak üzere çıktığı kürsünün önünde yer alan bir grup TEKEL işçisi ile işten çıkarılan belediye ve itfaiye işçileri tarafından protesto edildi. İşçiler, uzun süre ıslık çalarak Kumlu’nun konuşmasına başlamasına izin vermedi. “Kumlu istifa” diye sloganlar atılırken, Mustafa Kumlu, “Konuşmayalım, o zaman niye geldiniz buraya?” diye tepki göstererek konuşmaya çalıştı. Bu arada işçiler, “Kahrolsun sendika ağaları” diye bağırarak bayrak ve flamaların sopaları ile ayakkabı ve su şişelerini kürsüye fırlattı. Alanda toplananları selamlayarak, konuşmaya çalışan Kumlu, ara vermek zorunda kaldı. Bu sırada müzikle gerginlik yatıştırılmaya çalışıldı, ancak bir süre sonra işçiler bariyerleri aşarak kürsüye saldırdı. Sağlık-Sen Genel Başkanı Mahmut Kaçar, yol kenarındaki AKM’nin bahçesinde bulunan çiçekliğin üzerine düştü. Kolu kırılan Kaçar, Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesine kaldırıldı. Mustafa Kumlu, BDP Milletvekili Sırrı Sakık ve yanındakiler tarafından platformdan indirilerek AKM’ye götürüldü. Kumlu AKM’nin kapısı kırılarak içeri sokuldu ve arka kapıdan çıkarılarak Türk-İş İstanbul 1. Bölge Temsilciliğine götürüldü.

Yitirilen canlara sözümüzü tuttuk

TAKSİM’deki 1 Mayıs kutlamalarında KESK Genel Başkanı Sami Evren ile DİSK Genel Başkanı Süleyman Çelebi, birer konuşma yaptılar. 1 Mayıs 1977’de ölenleri anan iki Başkan şunları söylediler:

Artık 1 Mayıs Alanı’ndayız

Süleyman Çelebi Tam 33 yıl boyunca emekçiler, hep bugünü yaratmak, bu muazzam tablonun bir parçası olmak için çabaladık, artık huzurluyuz. Çünkü 1 Mayıs’ta yitirdiğimiz canlarımıza verdiğimiz sözleri tuttuk. 12 Eylül’ün yasakçı zihniyetini kırdık. Bu ülkenin karanlıklarını aydınlatmadan, darbeciler, işkenceciler yargılanmadan, 1 Mayıs 1977’nin, Kahramanmaraş, Çorum, 16 Mart katliamlarının failleri adaletin önüne çıkarılmadan, bunların hesabı sorulmadan, Abdi İpekçi, Kemal Türkler, Doğan Öz, Uğur Mumcu, Musa Anter cinayetlerinin ardındaki sırlar açıklığa kavuşmadan, Türkiye’de yeni bir sayfa açılamaz. Şu iyi bilinmelidir ki demokratik, özgür, bağımsız, ayrımsız, sömürüsüz bir dünya ve Türkiye, bizim işçi sınıfının ellerinde yükselecektir. Yaşasın işçi sınıfının birliği ve dayanışması.

Taşeronları istemiyoruz

Sami Evren 1 Mayıs, işçi sınıfının, yoksulların mücadelelerini birleştirdikleri gündür. Eşit, özgürlükçü ve demokratik bir Anayasa istiyoruz. 12 Eylül yasaları değişmelidir. Güvencesiz çalışmak istemiyoruz. TEKEL işçileri haklı. 4-C’nin kalkması gerekir. Sözleşmeli çalışmak istemiyoruz. Ucuz iş gücü piyasası oluşturan taşeron şirketleri istemiyoruz. Parasız eğitim ve sağlık hakkı, Kürt sorununda barışçıl çözüm istiyoruz. Kayıt dışı ekonominin kayıt altına alınmasını, dolaylı vergilerin düşürülmesini, gelir vergisinde adaletsizliğin giderilmesini istiyoruz. Sigortasız çalışmak istemiyoruz. Sendikal hak ve özgürlüklerin önündeki engellerin kaldırılmasını, kamu çalışanlarına siyaset yasağının kaldırılmasını, temsilde adalet ve yüzde 10 seçim barajının kaldırılmasını istiyoruz.

Ruhu burada

DSHP Genel Başkanı Rahşan Ecevit, eşi merhum Bülent Ecevit için hazırlanan bir çelenkle araç trafiğine kapalı olan Taksim Meydanı’ndan bir ambulansla Gümüşsuyu’na kadar geldi. Polis kontrol noktasında araçtan inen Rahşan Ecevit, beraberindekilerle birlikte Türk-İş İstanbul 1’inci Bölge Temsilciliği’ne girdi. Türk-İş Genel Başkanı Mustafa Kumlu ile görüşen Rahşan Ecevit, kutlamalar sırasında bırakılmak üzere eşi için bir çelenk hazırlattıklarını söyledi. Rahşan Ecevit, duygularını, “Eşim hayatta olsaydı büyük bir mutluluk içinde birlikte yürüyecektik. Onun ruhunun burada olduğuna inanıyorum” dedi.

Nasyonal Bolşevik

1 Mayıs İşçi Bayramı dünyada da renkli gösterilerle kutlandı. Rusya’nın başkenti Moskova’daki 1 Mayıs gösterilerine orak çekiçli siyah bayraklarını taşıyan illegal Nasyonel Bolşevik Partisi’nin üyeleri katıldı. Endonezya’da yüzbinlerce işçi çalışma şartlarında iyileştirme istedi. Nepal’in başkenti Katmandu’da da Maocu binlerce gösterici yürüyüş yaparak, hükümetin istifasını istedi. Tayvan’ın başkenti Taipei’de düzenlenen gösteride yüzünü boyamış ve üzerine “terleyen cep telefonu” yazmış bir katılımcı dikkat çekti. Güney Kore’nin başkenti Seul’de düzenlenen 1 Mayıs etkinliğine yaklaşık 20 bin işçi katıldı. İşçi, çiftçi ve vatandaşın yaşam şartlarının iyileştirilmesi için eylem düzenlediler. Sri Lanka’da 40 yıllık etnik gerilimin geçen yıl kanlı bir şekilde bastırılmasından sonraki 1 Mayıs’ta siyasi partiler etkinlikler düzenledi.

Sendika istedi

Ankara Sıhhiye Meydanı’ndaki 1 Mayıs kutlamalarında Pembe Hayat LGBTT (Lezbiyen Gay Biseksüel Travesti ve Transeksüel) Dayanışma Derneği grubu, renkli giysileriyle dikkat çekti. Grubun önünde yürüyen bir dernek üyesi “Seks işçisiyim sendikamı istiyorum” yazılı pankart taşıdı. Talat Paşa Bulvarı’ndan Sıhhiye Meydanı’na inen yaklaşık 15 bin kişi Abdi İpekçi Parkı’nın önünde bir araya geldi. Yürüyüş sırasında bazı gruplar üzerinde Başbakan Tayyip Erdoğan’ın fotoğraflarının olduğu pankartları ateşe verdiler.

Her yer Taksim

İZMİR’de 1 Mayıs İşçi Bayramı yoğun bir katılımla kutlandı. Kortej oluşturan sendikalara bağlı gruplar, üç ayrı kontrol noktasından mitingin yapılacağı Kordon’daki Gündoğdu Meydanı’na girdiler. Grupların yürüyüşü sırasında “Yaşasın özgürlük mücadelesi”, “Her yer Taksim, her yer 1 Mayıs”, ‘AKP’ye kul, sermayeye köle olmayacağız’ sloganları atıldı.

5 ayrı noktadan yürüyüş

KAYSERİ’de 5 ayrı noktadan Cumhuriyet Meydanı’ndaki Kurşunlu Otoparkı’nın bulunduğu alana doğru yürüyüşe geçen siyasi parti, işçi sendikaları, sivil toplum örgütlerinin temsilcileri ile halk ellerindeki bayrak, pankart ve flamalarla bir araya geldi. Yaklaşık 2 bin kişinin katıldığı kutlamalarda, göstericiler Deniz Gezmiş posterleri de taşıdılar.

Adana’da Erdoğan tabutu

ADANA’da yaklaşık 7 bin kişi, sloganlar atarak Uğur Mumcu Meydanı’na yürüdü. BDP’li bir grup, üzerinde “AKP hükümeti” yazan ve Başbakan Tayyip Erdoğan’ın karikatürü olan siyah karton bir tabutu omuzlarına alarak alanda gezdirdi. Grup tabutu yere bıraktıktan sonra “Rahmetliyi nasıl bilirdiniz?” diye sorup “Kötü bilirdik” diye karşılık verdi. Kutlamaya katılanlar, “Hakkınızı haram ediyor musunuz?” sorusuna “Ediyoruz” yanıtı verip tabutu alanın ortasında yaktı.