141 yıllık petrol devi Exxon'a Kuzey Irak'ta kafa tutan 'Türkler'!

Milliyet'ten Şükrü Andaç'a habere göre; Kuzey Irak’ta sekiz ortağıyla, altı farklı bölgede petrol sahası bulunan, bunlardan ikisinde petrol üretimine başlayan Çukurova grubu şirketlerinden Genel Energy, İngiliz Vallares ile yaptığı ortaklık anlaşma sonrası kasasına 2 milyar dolar koyarak ciddi hedef büyüttü. Kendi içindeki ortaklık yapısında konsolidasyon hedefleyen ve ortak sayısını azaltmayı planlayan şirket bunun dışında bölgede 4-5 beş sahayı da yatırım hedefleri içine aldı. İlk hedef DNO’nun hisselerini almak.

2002’den bu yana Kuzey Irak’ta iş yapan ve bölgede en çok sahaya sahip olan Genel Energy, bir yandan yeni yatırım planları yapıyor diğer taraftan da bölgeye adım atmaya hazırlanan dünyanın en büyük petrol şirketi ABD’li Exxon Mobil’le rekabete hazırlanıyor. Bölgeye 6 sahayla adım atan Exxon’la birlikte Kuzey Irak’ta petrolde oyunun değişmesi bekleniyor. Kuzey Irak’ta 40’ın üzerinde şirket petrol arama ve üretimi için çalışıyor. Kuzey Irak’ta 50 milyar varil kadar petrol rezervi olduğu düşünülüyor.
Genel Enerji bugüne kadar Kuzey Irak’a kendi bütçesinden 400 milyon dolar, ortakları ile birlikte toplam 1.2 milyar dolarlık yatırım yaptı. 2012 yılı için toplam 600 milyon dolar yatırım planı var. Taq Taq-Yumurtalık boru hattı projesiyle bu rakamın ikiye katlanması öngörülüyor.

Fiyatlar zirveye oynuyor
Kuzey Irak’ta bir araya gelen Genel Energy’nin kurucularından Mehmet Sepil ve Vallares ortaklığıyla kurulan yeni şirkette CEO’luk koltuğuna otaracak olan Tony Hayward (eski BP CEO’su) Exxon’un gelişinin kendileri için sürpriz olmadığını, buna karşılık 6-8 ay sonra gelselerdi kendilerinin daha çok mutlu olacaklarını ifade etti. ‘Dünyanın en büyük şirketi yaptığı politik analizde Kuzey Irak’ta yatırım için doğru bir zaman’ diyorsa bunun bölgenin potansiyeli adına önemli olduğunu kaydeden Sepil, bölgede ciddi konsolidasyon yaşanacağını bundan kendilerinin de ciddi planlarla avantajlı çıkma adına çalıştıklarını söyledi.

Chevron ile ENI sırada
ABD’li petrol devi Exxon’un ardından bölgeyi yakından takip eden Amerikan Chevron ve İtalyan ENI’nin yatırım adına birkaç ay içinde etkili adımlar atacağı ifade ediliyor.
Kuzey Irak’ta önemli olan konunun nakit olduğunu ifade eden Vallares’in CEO’su Tony Hayward ise, “Yeterli nakitle burada çok güzel işler yapılabilir. Bizim de 2 milyar dolarımız var. Onu bu bölgede de kullanabiliriz, başka yerlerde de. Sahip olduğumuz petrol sahası çok kuvvetli. Kapasitesini çok zorlayabiliriz” dedi.


‘Tony’den ‘Türk şirketi’ vurgusu

Genel Energy ile İngiliz Vallares’in yüzde 50’şer ortaklıkla kurduğu şirket 21 Kasım sonrası “Genel Energy” adıyla İngiltere’de borsaya kote olacak. Bu ortaklıkta meşhur yatırımcı Rotschild ailesinin üyesi Nat Rothschild ismi var. İngiltere’de borsaya kote olan Vallares, bu operasyonla Genel Energy ismini alacak ve Ankara merkezli bir Türk şirketi yurtdışında borsaya kote olacak.
Şirketin yoluna bir Türk şirketi olarak devam edeceğini ifade eden Tony Hayward, özellikle Ortadoğu ve Afrika bölgesinde bir Türk şirketi olarak büyüyeceklerini söyledi.



Türkiye’ye boru hattı çekecek

“Taq Taq’ta üretim şubatta 120 bin varile çıkacak. Ama maalesef Taq Taq’ı Türkiye’ye Ceyhan boru hattına taşıyan bir boru hattı mevcut değil” diyen Mehmet Sepil, “255 kilometrelik boru hattı yapacağız. 700 milyon dolarlık yatırım planlıyoruz. Boru hattının 2013 yılının ilk yarısında biteceğini düşünüyoruz” diye konuştu.
Planlanan hat günde 400 bin varil petrolü Yumurtalık’a taşıyacak. Hatta Genel’in yanı sıra bölgedeki diğer şirketlerin de petrol vermesi bekleniyor.




Talabani teklif etti

Mehmet Emin Karamehmet’le birlikte Kuzey Irak’taki yatırımların mimarı olan Mehmet Sepil, bölgenin potansiyeli ve bu işe adım atılmasıyla ilgili olara şunları söyledi: “Genel enerji şu anda 90 bin varil Taq Taq, 75 bin varil Tawke bölgesinde olmak üzere toplam 165 bin varil petrol üretiyor. Türkiye’de toplam üretilen petrol 1.300 sahadan 39 bin varil. Rezerv miktarı ise Taq Taq’ta 650 milyon varil ispatlanmış rezervi var. Tawke’de 650 milyon. 10 yıl önce söyleseler inanmazdım. Bana Celal Talabani söylediğinde ‘petrolle ilgilenir misin’ diye, ‘sadece arabayı doldururken’ demiştim. Benim esas işim inşaattı. Ama şimdi petrol.”


ERBİL NOTLARI...


-İstanbul’dan Erbil uçakla 2 saat. Havalimanı yeni, modern. Yapımında Makyol imzası var.
-İnişte ve otele yolculukta olağanüstü güvenlik önlemleri var. Silahlı görevliler bize eşlik ediyor. Minübüste perdeler kapatılıyor. Otele giriş üst seviyede güvenlik kontrolü sonrasına kalıyor.
-Güvenlik görevlileri oteli terk etmemiz konusunda uyarıyor. Mehmet Sepil bunu duyduğunda şaşırıyor ve bizleri sokaklara davet ediyor.
-Güneydoğu illerine benzer bir bina yapısına sahip olan Erbil’in merkezinde çarşı var. Sokaklarda satıcılar, mağazalarda Türk malları. Kürtçe bilmemek sorun değil, sokakta Türkçe bilen çok.
-Barzani bölgede çok seviliyor. Konuştuklarımız siyasal inançlarını koruyorlar ama Türkiye dahil savaştan yana tavır sergilemiyorlar.
-Taksi bulmak çok kolay. Taksimetre yok ama fiyatlar çok uygun. 5 kilometreye yakın bir yol için 3 dolar alınıyor.
-Kebap ve pideler Erbil’in merkezinde favori yiyecek, çay evleri ise her köşe başının vazgeçilmez toplanma yerleri. Sokakta şalgam kızartma ve nar taneleri adeta yok satıyor.
- Akşam otele dönüyoruz. Yemek sonrası bardayız. İstanbul, New York, Londra’daki lüks otelden fark yok. Caz var. Barda 100 kişilik kalabalık. Bizim grup 15 kişi. Gecenin sonuna doğru ‘hesabınız ödendi’ deniyor. Ama faturayı Genel Energy’nin ortağı Mehmet Sepil değil, Pakistanlı bir petrolcü ödüyor. O gece tüm barın hesabı için ‘benden’ demiş, faturayı üstlenmiş. Barın İstanbullu müdürü Pakistanlı işadamına ‘Bu masa Mehmet Bey’in misafirlerine ait, hesabı ödeyemezsiniz’ diyor. Aldığı yanıt, “Al bu kartım. Mehmet Bey’e verin, hesap bende” şeklinde oluyor. Bar faturası kabarık.. Yaklaşık 20 bin dolar.