Osmanlı döneminde Osmanlı, Ermeni ve Rum halkının birlikte yaşadığı ve herkesin birbirinin dini inancına saygı gösterdiği Kirazlimanı Mahallesi’nde 10 yıllar boyunca Müslümanlara hizmet veren alan bugün üzerinde gökdelen inşaatı sebebiyle gündem oluşturdu.
190 yıl mescit ve mezarlık olarak kullanıldı
Osmanlı İmparatorluğu döneminde Ordu, Trabzon’un bir kasabası niteliğindeydi. Ordu kasabasında insan nüfusunun en hareketli olduğu alan ise Kirazlimanı Mahallesi’ydi. Tarihi kaynaklara göre, Ordu’nun Kirazlimanı Mahallesi’ne ilk yerleşenler gemicilerdi. Zaman zaman Ordu kasabasına demirleyen gemiciler, yöreyi çok beğenmeleri veya başka bilinmeyen sebeplerle buraya yerleşmeye başladılar. Bu yerleşme sırasında iki adet çeşme yaptırdılar. Bugün Martı Apartmanı adlı binanın hemen yanındaki iki tarihi çeşmeyi gemicilerin yaptırdığı biliniyor. Yerleşimin giderek artması üzerine daha önce Belde Otel bugün ise tartışmalı Belde Evler yapılarının bulunduğu alanı ilk önce Müslüman mezarlığı olarak kullandılar. Daha sonra bu tarihi mezarlığın ortasında 1782 yılında kireç badanalı tek katlı Abdullah Reis mescidi ve yanı başında sıbyan mektebi inşa ettiler. Mescidin inşa edildiği ve Müslüman mezarlığı olarak kullanılan alan 1782 yılından 1972 yılına kadar 190 yıl varlığını korudu.
Mescit ve mezarlık otel inşaatı için yok edildi
Mescit ve mezarlığın bulunduğu alan 1972 yılında dönemin AP’li belediyesi tarafından turistik tesis amacıyla yıkıldı. Aynı yıl otel temeli atıldı. Dönemin şartları ve ekonomik sıkıntı sebebiyle 1977 yılına kadar otelin karkas inşaatı yapılabildi. 1977-1980 yılları arasında CHP’den Ordu Belediye Başkanlığı yapan Kazım Türkmen, Belde Otel ile ilgili bir çalışma yapmazken, 12 Eylül ihtilalinin ardından görevden alındı.
İhtilal ve sıkıyönetimin hüküm sürdüğü 1980-1984 yılları arasında da otel inşaatı karkas halinde kaldı. 1984 yılında dönemin Bayındırlık Müdürlüğü söz konusu binanın çok yüksek olduğu raporunu vererek iki katının yıkılması için rapor yazdı. Dönemin Ordu Belediye Başkanı Kazım Türkmen 9 katlı binanın son iki katını yıkarak 7 kat olarak bıraktı. Yıkımın ardından karkas otel inşaatı aralıklı olarak devam etti. Otel, 1990 yılında tamamlanarak hizmete açıldı.
CHP Genel Başkan Yardımcısı ve eski Ordu Belediye Başkanı Seyit Torun döneminde eski Müslüman mezarlığının izlerini taşıyan alanda onlarca selvi ağacı kesilerek kongre, balo, düğün gibi etkinliklerde kullanılması amacıyla ruhsatsız salon inşa edildi.
Mezarlık üzerine 3 blok 17 katlı gökdelen
2017 yılında otel arazisi dönemin Büyükşehir Belediyesince ihale yoluyla satıldı. Araziyi satın alan 4 şirketli konsorsiyum mevcut arazinin dışına çıktı. Kumsalı da kapatan şirket yeşil ve mavinin arasında, deniz kıyısında 3 blok halinde 17’şer katlı ve 280 daireli bina inşaatına başladı.
İnşaata sert tepki gösteren Ordulular, imara aykırı, çarpık yapılaşmanın önlenmesi için yargıya başvurdular. Bununla yetinmeyen Ordulular imza kampanyaları düzenleyerek binanın yıkılmasını istediler. Bu sırada inşaat 12. kata kadar yükseldi.
Ranta dur diyen başkan hedef oldu
30 Mart 2019 yerel seçimlerinde Ordu Büyükşehir Belediye Başkanı seçilen Mehmet Hilmi Güler, halk tarafından büyük tepki alan ve düzenlenen kampanyada 110 bin imza toplanarak yıkılması istenen çağrıya kayıtsız kalmadı. Bütün mimari özellikleriyle tartışma konusu haline gelen gökdelen inşaatına karşı mücadele başlatan Başkan Güler, ilk olarak Belediye Meclisini topladı. Ordu Büyükşehir Belediye Meclisi 18 Temmuz 2019 tarihinde gerçekleştirdiği toplantı da gökdelen inşaatının durdurulmasına karar verdi. Meclis aynı toplantıda, gökdelen projesinin imar planını tamamen iptal etti. Daha sonra binanın yıkılması için yasal ve teknik prosedürlerin hazırlığına başlandı.
Başkan Güler kararlı
Binanın yıkımına kararlı olduğunu açıklamasının ardından Ordu Büyükşehir Belediye Başkanı Hilmi Güler hakkında bazı ulusal basında yıpratma kampanyası başladı.
Kendisine yönelik yıpratma kampanyasına rağmen geri adım atmayacağını belirten Başkan Güler, son olarak 772 mahalle muhtarı ile yaptığı toplantıda bu konuya dikkat çekmiş, “Nazım imar planı bizim sorunumuz. Kirazlimanı Mahallesi’nde belde diye bir ucube var. Vatandaşın kıyıdan geçme hakkını ortadan kaldıran, insan haklarına aykırı bir proje bu. Ben bunu ortadan kaldırmakta yani yıkmakta kararlıyım. Bunu bilesiniz. Bunun bazı sıkıntıları devam ediyor. İnşallah onları da aşacağız. Biz ne sıkıntılar atlattık onun için bize vız gelir tırıs gider. Bunu çözeceğiz bunu bilesiniz” demişti.
190 Yıllık Müslüman Mezarlığına Gökdelen Dikilmiş
Ordu’da Karadeniz’in kıyısında yapımı devam eden ve yakın zamanda Ordu Büyükşehir Belediyesi tarafından ruhsatı iptal edilerek yıkımına karar verilen 3 blok 17’şer katlı 280 daireli gökdelenlerin bulunduğu alanın yaklaşık 200 yıl boyunca Müslüman mezarlığı ve mescit olduğu ortaya çıktı.
