'2 Bin 500 Firma Elektronik Atığını Toplamıyor'

AHMET SERTAN USUL - Elektrik ve Elektronik Geri Dönüşüm ve Atık Yönetimi Derneği (ELDAY) Genel Müdürü Muharrem Yamaç, elektrikli ve elektronik eşya üreticilerinin, ürünlerin atık olması halinde bu atıkları geri dönüşüm sektörüne kazandırmakla yükümlü olduğunu belirterek, 'Bu kapsamda ürün üreten ve bu sorumluluğu henüz üzerine almayan yaklaşık 2 bin 500 firma olduğunu söyleyebiliriz.' dedi.

Yamaç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ekonomik olarak büyüyen ülkelerin kaynak tüketiminin de hızla arttığını belirterek, daha fazla tüketimin daha fazla atık anlamına geldiğini ifade etti.

Türkiye'nin, AEEE yönetimi konusunda Avrupa Birliği (AB) üyelik süreci kapsamında mevzuat hazırladığını ve önemli ilerlemeler sağladığını anlatan Yamaç, AEEE yönetiminin çevresel, ekonomik ve sosyal boyutlarıyla başarılı şekilde sürdürülebilmesi için üreticilere, tüketicilere ve belediyelere önemli görev ve sorumluluklar düştüğünü vurguladı.

- 'Bakanlığa önemli rol düşüyor'

AEEE Yönetmeliği gereğince, elektrikli ve elektronik eşya üreten üreticilerin, ürünlerinin atık haline geldiğinde bu atıkları geri dönüşüm sektörüne kazandırmakla yükümlü olduklarını kaydeden Yamaç, bu kapsamda ürün üreten ancak sorumluluğu henüz üzerine almayan yaklaşık 2 bin 500 firma bulunduğunu bildirdi.

Elektronik atıkların (e-atık) geri dönüşümü ve kaynağında ayrı toplama çalışmalarının başarılı olabilmesi için bu firmaların da sistem içine alınması gerektiğini anlatan Yamaç, bu noktada Çevre ve Şehircilik Bakanlığına önemli rol düştüğünü, sağlam temelli bir sistem ile ilerlenmesinin büyük önem taşıdığını belirtti.

- 'Atık Getirme Merkezleri' bir an önce faaliyete geçmeli

Türkiye'de 30 büyükşehir olmak üzere, bin 397 belediye bulunduğunu, belediyelerin de yönetmelikte belirtilen görev ve sorumluluklarını yerine getirmesi gerektiğini aktaran Yamaç, 'Belediyeler öncelikli görevleri olan kurmakla yükümlü oldukları Atık Getirme Merkezlerini bir an önce faaliyete geçirmeliler. Vatandaş, sorumluluk bilinci ile bu merkezlere elektronik atıklarını bırakabilmeli.' dedi.

Yamaç, e-atıkların ayrılması ve geri dönüşümü noktasında bilinçli bir toplumun oluşabilmesi için eğitimin önemine değinerek, Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı ile temas içinde bulunduklarını, yeni dönem müfredatlarının hazırlaması sürecinde elektronik atıkların evlerde ayrılması ve biriktirme noktalarına getirilmesi konularının eklenmesine dair görüşlerini ilettiklerini açıkladı.

Muharrem Yamaç, 15-20 yıl önce 'Çöpünü çöp torbasına at' şeklinde kamu spotları yapılırken, günümüzde 'Ambalajını, camını, pilini, yağını ayır' şeklinde kampanyalar yapıldığını anımsatarak, bunun iyi bir gelişme olduğunun ancak Türkiye'nin geri dönüşüm konusunda çok daha fazla yol alması gerektiğini kaydetti.

Geri dönüşüm noktasında, e-atıkların tanıtımı ve toplanması çalışmaları yaptıklarını anlatan Yamaç, amaçlarının prize takılarak, çalışan her ürünün ömrünü tamamladığında geri dönüşüme gönderilebilmesi olduğunu vurguladı.