20 Dakikada 4 Bin Yıllık Yolculuk

HAKAN FİRİK - Balıkesir'in Edremit ilçesinde iki kardeş tarafından restore edilerek 'Sarıkız Kazdağı Etnografya Galerisi'ne dönüştürülen 86 yıllık zeytinyağı fabrikası, ziyaretçilerini 20 dakikada 4 bin yıllık yolculuğa çıkarıyor.

Murat ve Uğur Bostancıoğlu kardeşlerin, babaları Ali Bostancıoğlu'nun anısına 6 ay önce kurdukları Güre sahilindeki etnografya galerisi, Edremit Körfezi'nde M.Ö 2 bin yılından günümüze kadar yaşanan tüm olaylardan kesitler sunuyor.

Murat Bostancıoğlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, etnografya galerisini, babaları Ali Bostancıoğlu'nun anısına yaklaşık 6 yıllık bir çalışmanın sonucunda açtıklarını söyledi.

Bu süreçte, Antandros Antik Kenti kazı Başkanı Doç. Dr. Gürcan Polat ile Tarihi Antandros Şehrini Kurtarma Koruma ve Yaşatma Derneği Başkanı Gülçin Cömert'in da aralarında bulunduğu çok sayıda sanatçı ve öğretim üyesinden destek aldıklarını anlatan Bostancıoğlu, galerinin girişinde 8 dakikalık bir video gösterimi olduğunu belirtti.

Bostancıoğlu, videoda mitolojik kahramanlar ve Kazdağları efsanelerinin anlatıldığını, maketler yardımıyla tarihin canlandırıldığını ifade ederek, 'Kazdağları mitoslarıyla başlıyor galerideki gezi. Kazdağları'nda olan mitolojik ögeleri sergilemeye çalıştık. Meşhur dünyanın ilk güzellik yarışması, Truva Savaşı, sonrasında Truva'nın yıkılması, Archil ile Hector'un kavgası daha sonra Hector'un kuzeni Aeneas'ı babasıyla beraber Antandros'tan çıktıkları yolculuk sonucunda Roma'ya ulaşmaları ve Roma İmparatorluğu'nun tohumlarının atılması gibi konuları işledik. Bunun akabinde bölgemizde olan zeytin ve zeytinciliği anlattık.' diye konuştu.

- Sabahattin Ali'den Tuncel Kurtiz'e

Sarıkız ve Hasanboğuldu Efsanesi'nin yanı sıra Edremit Körfezi'nde iz bırakan sanatçılar ve yazarlara da bir köşe açtıklarını belirten Bostancıoğlu, şöyle devam etti:

'Sabahattin Ali'nin bir tane bal mumu heykelini yaptırdık. Sabahattin Ali'nin çocukluğu bu bölgede geçiyor. Birçok hikayede Edremit bölgesinden ve Kazdağları'ndan bahsediyor. 'Benim meskenim dağlardır dağlar' şiirini Kazdağları için yazıyor. 'Kuyucaklı Yusuf'da Edremit'i anlatıyor. 'Kürk Mantolu Madonna'da Raif Bey karakteri yine Havranlı zeytinyağı fabrikatörünün oğlunu anlatıyor. Devamlı Sabahattin Ali bu bölgede görülüyor. Bunun dışında önemli bir birey de Tuncel Kurtiz. Son yıllarını Kazdağları'nda geçiriyor sinema sanatçısı Tuncel Kurtiz. Babası kaymakam olduğu için de çocukluğu Edremit'te geçiyor, Tuncel Kurtiz daha sonra buraya yerleşiyor. Tuncel Kurtiz de Kazdağları'nın tanıtılmasında ve duyulmasında çok önemli bir birey. Bu nedenle Kurtiz'in de bal mumu heykeli bulunuyor galerimizde. Bölgemizde yaşamış diğer önemli kişiler arasında Şükrü Tunar'ı, Ali Ekber Çiçek'i işledik. Bölgemizdeki Kuvayi Milliye hareketini ve milli mücadeleyi ve Edremit Körfezi'ni işledik. Edremitli tarihçilere yer verdik. Eski körfez fotoğraflarıyla, maketlerle, bunları desteklemeye çalıştık. Ziyaretçilerimizle keyifli bir 20 dakika geçirip bölgeyi anlama anlamında olumlu bir iş yaptığımızı düşünüyorum.'

- Gezi M.Ö 2 binli yıllardan başlıyor

Yolu Edremit ve Kazdağları'ndan geçen herkesi etnografya galerisine beklediklerini vurgulayan Bostancıoğlu, şunları kaydetti:

'Bu gezide M.Ö 2 binli yıllardan başlayarak günümüze kadar geliyoruz. Bu bölge Truva kültürüyle başlıyor daha sonra Luviler, Lelekler geliyor. Daha sonra Romalıları görüyoruz bu coğrafyada. Daha sonra Osmanlılar, Selçuklular, Fatih'in bölgeye gelişi. Fatih Sultan Mehmet İstanbul'u alırken kızak olarak kullandığı keresteleri Kazdağları'ndaki kerestelerden, göknarlardan kullanıyor. Dolayısıyla buraya da Tahtacı Türkmenlerini getiriyor. Yıllardır İda Dağı olan bu dağı da Türkmenlere veriyor Fatih Sultan Mehmet ve bu İda Dağı'nın adı Kazdağları olarak değişiyor. Galerimizde M.Ö 2 bin yılından günümüze bütün olayları işlemeye çalıştık. En sonunda Atatürk köşesiyle de galerimizdeki yolculuğu sonlandırdık.'

Almanya'dan tatil için gelen Taliha ve Ali Dural da Edremit Körfezi'nin büyük bir tarihi zenginliğe sahip olduğunu, bunun etnografya galerisi ortamında sergilenmesinin kendilerini etkilediğini ve çok şey öğrendiklerini dile getirdiler.

Edremit'e iki kez gelen Atatürk'ün, ilçede bulunduğu dönemde kendisine tahsis edilen fayton ile eski tabancalar, tüfekler, tarihi paralar, 45'lik plaklar ve eski giysilerin de sergilendiği galerinin girişinde, yazar ve şair Sabahattin Ali ile sinema ve tiyatro sanatçısı Tuncel Kurtiz'in bal mumu heykelleri bulunuyor.