2014-2016 Yılları İçin Orta Vadeli Program Açıklandı

Türkiye’nin 2014-2016 yılları arasındaki 3 yıllık Orta Vadeli Program Başbakan Yardımcısı Ali Babacan tarafından açıklandı. Babacan, dünya ekonomisini değerlendirerek sözlerine başladı.

Dünya ekonomisinin büyüme rakamlarının düşeceğini belirten Babacan, avro bölgesinde de büyüme rakamlarının düşeceğini kaydetti.

Babacan, “Gelişmekte olan ülkelerde, 2013 yılında yüzde 5,6’lık bir büyüme öngörülürken, 2013 yılı için bu ortalama 4,6’ya çekilmiş durumda. Gelecek sene için 5,9’dan 5,1’e çekilmiş durumda. Çin hariç gelişmekte olan ülkelere baktığımızda özelikle 2013 için yüzde 4,5 büyümesi bekleniyordu, fakat bugün itibariyle yüzde 3,1’e revize edilmiş durumda” ifadelerini kullandı.

Dünya ticaretinde 2013 yılında büyümenin 2,9 ‘a çekildiğini kaydeden Babacan, borçlanma faizlerinin ise bir puan arttığını söyledi.

Babacan yatırım rakamlarının da düştüğünü söyleyerek, petrol fiyatlarının da düşüş trendinde olduğunu ifade etti.

Orta Vadeli Programı da anlatan Babacan, amacın cari açığı azaltma ve yurt içi tasarrufları arttırmak ve mevcut kaynakların üretken Almanlara yönlendirmek olduğunun altını çizdi. Babacan, “2013 için revize ettiğimiz ve bugün itibariyle beklediğimiz büyüme rakamı yüzde 3,6. 2014’de büyüme rakamının biraz toparlanıp yüzde 4’e ulaşacağını ön görüyoruz. 2015 ve 2016 yıllarında da yüzde 5’lim büyüme hedefimiz var. Bu yıl yüzde 9,5’a ulaşacağını öngördüğümüz işsizlik oranının, dönem sonunda yüzde 8,9 ‘a düşeceğini ön görmekteyiz. Yılsonu enflasyon beklentimiz yüzde 6,8. bu yılbaşında öngördüğümüz hedefin biraz üzerinde ama Türk Lirası’ndaki değer kaybı ve enerji fiyatlarındaki gelişmelerin etkili olduğunu görüyoruz. Eylül ve Ekim aylarındaki vergi ayarlamalarının etkisi bu rakamların içinde. Gelecek yıl yüzde 5,8, 2015 ve 2016 yılları içinde yüzde 5’lik enflasyon hedeflerimiz geçerli” dedi.

Cari işlemler açığının düşeceğini öngören Babacan, 2013 yılsonu itibariyle cari açık oranını yüzde 7,1 olacağını söyledi.

Babacan, “Gelecek yıl bu rakamı 6,4, 2015’te 5,9’a, 2016 yılında 5,5’a indirmeyi ön gördük” şeklinde konuştu.

Kamu maliyesi ile ilgili olarak babacan, 0,9’luk bir faiz dışı fazla ile yılı kapatacaklarını söyleyen Babacan, gelecek yıl için yüzde birlik faiz dışı fazla, 2015 ve 2016 yılı için yüzde 1,2 ve 1,3 olarak hedeflediklerini belirtti.

Merkezi Yönetim bütçe açığının 1,2 olarak gerçekleşeceğini ifade eden Babacan, yıl başındaki ile yıl sonundaki bir puanlık farkın özelleştirmeler ve bir defalık gelirlerden kaynaklandığını belirtti.

Babacan, “2014’te Meclise göndereceğimiz bütçenin 1,9 açık içeren bütçe olacağını, 2015 ve2016 yıllarında 1,6 ve 1,1’lık açıkların hedeflemekteyiz” diye konuştu.

Babacan, borç stokun milli gelire oranını yüzde 35 olacağını söyleyerek, gelecek yılsonunda yüzde 33’e, 2016 yılında yüzde 30’a indirmeyi planladıklarını kaydetti.

Babacan, tasarrufların önemine işaret ederek, yurtiçi tasarrufların gayrisafi milli hasılaya göre 2013 yılında yüzde 12,6’ya düştüğünü belirterek, bunun 2,9’unun kamu ve 9,7’sinin özel sektör tarafından yapıldığını söyledi.

Başbakan Yardımcısı Babacan, makro ihtiyati düzenlemelerden bahsederek, “Merkez Bankası’nın karar aldığı, tüketici finansman şirketlerinin artık zorunlu karşılık kapsamına alınması. Kredi kartı limit tahsisleri ve limit artırımların kart hamilinin tespit edilmesi ve teyidine göre yapılması. Bundan sonra limit artacaksa, önce bir teyidinin belgeyle yapılması gerekiyor. Kredi kartlarında ilk yıl için gelirinin 2 katı, 2. yıl ve devam eden yıllar için gelirinin 4 katıyla sınırlandı. Mevcut kart hamillerinin kart limit artırım taleplerinde de artık bu 4 kat limiti gözetilecek. Gelir düzeyi tespit edilemeyenler için limit bin lira” dedi.

Asgari ödeme tutarlarını da arttıracaklarını kaydeden Babacan, “Kredi kartı 15 bin lira olan kredi kartlarında dönem borcunun minimum ödemesi yılsonunda yüzde 27’ye çıkarıyoruz, gelecek yılsonunda yüzde 30’a çıkarıyoruz. 15 bin lira ile 20 bin lira arasında limiti olan kredi kartlarında yüzde 30 asgari ödeme tutarını yılsonunda yüzde 32’ye, gelecek yılsonunda yüzde 35’e çıkarıyoruz” şeklinde konuştu.

Bir takvim yılı içerisinde asgari tutarın ödenmemesi halinde dönem borcunun ödeninceye kadar kredi kartının nakit kullanımının kapatıldığını belirten Babacan, “Bir takvim yılı içerisinde asgari ödeme tutarının üç kez üst üste ödenmemesi halinde dönem borcu tamamen kapanana kadar kredi kartı kullanıma kapatılacak, limit artışı yapılmayacak” ifadelerini kullandı.

Kredi kartları için risk oranlarının arttırıldığını söyleyen Babacan, kredilerin risk oranlarının arttırıldığını belirtti.

Kamu personel alımlarının düşeceği ile ilgili olarak Şimşek, 2007 yılından itibaren Türkiye’nin ihtiyaç duyulan tüm alanlarda kamuya personel alımı yapıldığını söyledi.

Şimşek, “Toplamda 500 bin memur ve 300 bin hizmet alımı yoluyla 700 bin vatandaşımızı kamuya hizmet edecek personel aldık. Aynı dönemde Türkiye’de toplam istihdam 4,8 milyon arttı. Kamunun buna katkısı yüzde 10. 2014 bütçesiyle bizim net bazda kamuya alımlar düşüyor. Geçen yıl toplamda brüt olarak 130 bin personel almıştık. Bu sene onun yarısı veya muhtemelen bir miktar üzerinde olacak. İhtiyaçlar çerçevesinde bakıyoruz” şeklinde konuştu.

Bakan Şimşek kadrolu ile sözleşmeli personel arasında bir fark olmadığını sözlerine ekledi.

Kalkınma Bakanı Yılmaz ise, tasarruf oranlarının 2016’ya kadar yüzde 16’ya ulaşmak istediklerini söyleyerek, Orta Vadeli Programın amacının tasarruflar ve cari açığı azaltmak olduğunu ifade etti.

Yılmaz, 3,6’lık büyüme oranının kaynaklarının 3,3’ün toplam tüketimden, 1,9’u yatırımlar ve yurtiçi talebin etkisinin 5,2 ve dış dengenin mal ve hizmet ihracatının etkisinin ise -1,6 olduğunu söyledi.

Şimşek özelleştirme gelirlerine ilişkin olarak, “Şu ana kadar gerçekleşme 8,3 milyar lira. Gelecek sene hedefimiz 6 milyar 854 milyon lira. Şu an itibariyle özelleştirmesi tamamlanıp, kesinleşip, ihaleye kazanan şirkete devredilip, tahsili, geliri kesinleşmiş olan 5 milyar lira(2,5 milyar dolar) kesinleşmiş gelirimiz var. Performans beklentimiz 1,8-1,9 milyar lira. Önümüzdeki aylarda Derince Limanı için ihaleye çıkacağız. Milli Piyango için çıkacağız. Yasal alt yapısı tamamlanınca otoyol ve köprülere ilişkin halka arza ilişkin çalışmamız olabilir” ifadelerini kullandı.

2B arazilerinden şu an itibariyle gerçekleşme tahminlerinin 3 milyar lira olduğunu kaydeden Şimşek, 2014 yılında ise 961 milyon olduğunu söyledi.

Babacan, makro ihtiyati kararların banka karlılıkları ile ilgili olarak, 27 Eylül itibariyle mevduatın 901 milyar, kullandırılan kredinin miktarı 985 milyar TL olduğunu ifade etti.

Babacan, kadın istihdamı konusunda kadınların esnek çalışma modelleri ile çalıştığını söyleyerek, hem çocuk sahibi olabilmek hem de istihdam açısından modelleri oluşturduklarını ifade etti.

Babacan, Bireysel emeklilik sistemindeki gelişmelerin kendi hesaplamalarının üstünde olduğunu söyleyerek, “Bu sene 1,5 milyarın üstünde bir katkı gerekiyor. Yıl başından bu yana 700-800 bin giriş var. 24 milyarı geçmiş durumda. Bireysel emeklilik sistemi olmasaydı, cari açığımız daha yüksek olacaktı” şeklinde konuştu.

Konut kredileri ile ilgili bir kısıtlamanın olmadığını belirten Babacan bazı avantajların devam ettiğini ve konut piyasasında arz ve talebin dengede olduğunu ifade etti.

Kalkınma Bakanı Yılmaz da, OVP ile cari açığını uyumlu olduğunu söyleyerek, altın ithalatının cari açıktaki etkisine dikkat çekti.