4 Yil Önce Yeniden Ibadete Açilan Fethin Sembolü Ayasofya Camii'ni Gelecek Nesillere Tasiyacak Degisimler Yapildi

Sürekli Vakiflar Tarihi Eserlere ve Çevreye Hizmet Dernegi’nin açtigi davanin ardindan Danistay 10. Dairesi, Ayasofya’nin camiden müzeye dönüstürüldügü 24 Kasim 1934 tarihli Bakanlar Kurulu kararini oy birligiyle iptal etti. Böylece Ayasofya’da yeniden ibadet etmenin yolu açildi. 86 yil boyunca müze olarak kullanilan "fethin sembolü" Ayasofya Camii, 10 Temmuz 2020’de Cumhurbaskani Erdogan’in attigi imza ile yeniden ibadete açildi. Cumhurbaskani Erdogan, Islam dünyasini sevince bogan kararnameyi imzaladi ve bunu sosyal medya hesabindan "Hayirli olsun" notuyla paylasti. Diyanet Isleri Baskanligina devredilen Ayasofya Camii, 24 Temmuz 2020’de 86 yil sonra kilinan ilk cuma namaziyla yeniden ibadete açildi. Törene Cumhurbaskani Erdogan da katildi.

Bu tarihi ana taniklik etmek isteyen binlerce kisi de camiye akin etti. Cami avlusu, bahçesi, çevresindeki birçok cadde ve sokak doldu. Açilisa 350 bin kisinin katildigi açiklanmisti.

Ayasofya Camii’nde birkaç nesil sürecek restorasyon çalismalari devam ediyor

2020 yilinda büyük bir merasimle yeniden ibadete açilan Ayasofya Camii’nde 4 yil içinde degisimler meydana geldi. Ayasofya-i Kebir Camii Serifi’nin birkaç nesil sürecek olan restorasyon çalismasi yürütülmeye basladi.

Yaklasik bin 487 yasinda olan Ayasofya-i Kebir Camii Serifi’nde restorasyon çalismalari çerçevesinde analizler yapildi. Muhtemel herhangi bir depremde agir hasar alacagi tespit edilen camide güçlendirme ve restorasyonunun yapilmasi için bilim kurulu olusturulmasinin ardindan ilk etapta Ayasofya Camii’nin bahçesinde bulunan türbelerde restorasyona baslandi. Bahçede bulunan türbelerin dis bölümlerindeki restorasyon çalismalari tamamlanirken, içerisindeki çalismalarin devam ettigi görüldü.

Ayasofya Camii’nin muvakkithanesinde ise restorasyon tamamlanarak, açilisa hazir hale getirildi.

Ayasofya’da 2. etap restorasyon çalismalarina 6 Ekim 2023’te basladi.

Restorasyon projesinde yapinin dis mekanini olusturan cephe ve minare gibi alanlarinda çalismalar devam edecek. Ilk olarak çalisma alani için çevre kapama yapildi ve 2. Beyazit Minaresi sökümü için onayli proje dogrultusunda çelik minare platformu imalati tamamlandi. Minarede Ayasofya Bilim Kurulu ve Koruma Bölge Kurulu kararlari dogrultusunda serefeye kadar söküm yapildi. Minaredeki alemin sökülmesinin ardindan minarenin hasarli kursun örtüsü ve altindaki eski keçeler söküldü.

Ayasofya’nin dijital ikizi çikarildi

Hem Türk vatandaslarinin hem de turistlerin en çok ziyaret ettigi yerlerden biri olan ve dünyadaki en önemli tarihi ve mimari eserler içinde yer alan Ayasofya ziyaretçi yogunlugu ve iklim etkisiyle zaman içinde yipraniyor. Kültür ve Turizm Bakanligi Vakiflar Genel Müdürlügü tarafindan 2022 yilinda baslatilan ‘Ayasofya Bütüncül Projesi’ tamamlandi. Proje kapsaminda Ayasofya’nin neredeyse her santimetrekaresi tarandi. Yapinin dijital bir ikizi çikarilarak gelecek kusaklara aktarilmak üzere arsivlendi. Muhtemel bir Istanbul depreminde Ayasofya tamamen yikilsa bile, yeniden ayni sekilde insa edilebilecek.

Ziyaretçi yogunlugu yüzde 30 azaltildi

Ayasofya-i Kebir Camii Serifi’nde ibadete gelenler ile tarihi camiyi kültürel amaçli ziyaret eden yabancilarin girisleri birbirinden ayrildi. Uygulamaya giren düzenlemede yabanci turistler giris için 25 euro ödemeye basladi.

Gerçeklestirilen ‘ziyaretçi yönetim plani’ ile birlikte ziyaretçi yogunlugu yüzde 30 azaltildi.

Ayasofya-i Kebir Camii Serifi havadan görüntülendi

Yaklasik bin 487 yasinda olan Ayasofya-i Kebir Camii Serifi havadan görüntülendi. Görüntülerde, Ayasofya’nin bahçesinde bulunan türbelerin dis bölümlerinde restorasyonun tamamlandigi ve 2. Etap projesi çerçevesinde Kuzey cephedeki duvari çimentodan arindirmak için iskele kuruldugu görüldü.



“2024 yilinda da alt ve üst kat toplam olarak 4 milyon 500 bin ziyaretçi sayisina ulasmis durumundayiz”

Ayasofya-i Kebir Camii Serifi’ni bu yil 4 milyon 500 bin kisinin ziyaret ettigini söyleyen Vakiflar Genel Müdürlügü Istanbul 1. Bölge Müdür Yardimcisi Levent Çetin, “Ayasofya-i Kebir Camii Serifi açildigi günden bugüne kadar 2020 ve 2021 yillarinda pandemi nedeniyle ziyaretçi aliyorken pandeminin sona ermesiyle beraber 2022 yilinda yaklasik 13 milyon, 2023 yilinda 12 milyon 500 bin ziyaretçi kabul etti. 2024 yilinda da alt ve üst kat toplam olarak 4 milyon 500 bin ziyaretçi sayisina ulasmis durumundayiz. Ayasofya Camii’nde bu 4 yil içerisinde toplam 2 etap olacak sekilde restorasyon çalismalarina baslandi. 1. etapta Ayasofya Camii bahçesinde bulunan türbelerde restorasyon çalismalari yürütüldü ve bunlar tamamlanmak üzere. Ayni zamanda Ayasofya Camii ile alakali ‘bütüncül bir projemiz’ oldu. Bu proje çalismasinda tüm literatür tarandi. Bugüne kadar yazili basin ve literatürde Ayasofya-i Kebir Camii Serifi ile ilgili bütün veriler, veri tabani haline getirildi.

Caminin bütün detayli projeleri, restorasyon projeleri de dahil olmak üzere hazirlaniyor. Bunlarda tamamlanmak üzere. 2. Etap olarak da Ayasofya Camii’nin yapi sagligi açisindan 2. Beyazit Minaresi ile ilgili çalismalarimiz basladi ve devam ediyor. Burada depremle ilgili bir güçlendirme çalismasi basladi.

Ayni zamanda camimizin 3 tane cephesinde bulunan çimento bazli siva uygulamalarini sökülmesi ve iyilestirilmesiyle ilgili çalismalarimiza baslandi. Bir cephemizde iskelemiz kuruldu. Devaminda da Ayasofya Camii kubbe kursunlariyla alakali çalismalarimiza basladik. Bunlar yapinin genel sagliginin iyilestirilmesi yönünde yapmaya basladigimiz çalismalar. Literatür arastirmalari sonrasinda yapilan çalismalarla Ayasofya Camii’nin bir tane dijital ikizi elimizde var” seklinde konustu.



“Elimizdeki verilerle aylik bazda yüzde 30 civarinda bir ziyaretçi sayisi düsüsü görüyoruz”

Ziyaretçi yönetim planiyla beraber ziyaretçi sayisinda düsüs oldugunu belirten Çetin, “Ayasofya-i Kebir Camii Serifi 10 Temmuz 2020’de Cumhurbaskanligi Kararnamesi ile 24 Temmuz 2020’de resmi olarak tekrar cami hüviyetine kavustu. O günden beri Ayasofya Camii’nde ibadetimiz devam ediyor. 15 Ocak 2024 tarihi itibariyle de hem UNESCO’nun hem de bilim kurulumuzun tavsiyeleri üzerine ‘ziyaretçi yönetim plani’ uygulamaya basladik. Bu tarihe kadar sadece Ayasofya’nin ibadet kati ziyaret edilebiliyordu. Ziyaretçi yönetim planiyla beraber cami olarak açilmasindan sonraki insan yogunlugunu biraz daha azaltmayi hedefliyorduk. Bu insan yükünü azalttigimizi düsünüyoruz. Elimizdeki verilerle aylik bazda yüzde 30 civarinda bir ziyaretçi sayisi düsüsü görüyoruz. Bu hem camiyi ziyaret edenler hem de ibadet için gelenler açisindan daha nitelikli bir Ayasofya-i Kebir Camii Serifi deneyimi yasamalarini sagliyor. Hem de caminin sagligi açisindan fayda sagliyor” ifadelerini kullandi.