Dünyada olduğu gibi ülkemizde de unutkanlıktan yakınan kişiler en çok Alzheimer hastalığından endişe etmektedir. Ancak unutkanlığın oluşmasına neden olan bir çok etken olabilir. Unutkanlık belirtileri olan kişilerin büyük bir çoğunluğu tedavi edilebilir.
Alzheimer belirtileri nelerdir?
Sık bilinen hafıza sorunları yanında edinilmiş beceriler olan giyinme, düzgün bir biçimde yemek yapma, alet kullanma, kişilik - davranış değişiklikleri, dili kullanmada veya konuşulanları anlamada bozukluk, yol bulamama, aynı soruları sorma, hesap yapamama, içe kapanma, canlı hayaller görmenin Alzheimer hastalığının belirtileri olarak görüldüğünü söyleyen Doç. Dr. Amber Eker Bakkaloğlu, ailede bulunan hasta bireylerin, beyin damar hastalığı için risk faktörleri (yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, şeker hastalığı) bulunmasının, sık geçirilen kafa travmasının, düşük eğitim seviyesinin ve en önemlisi ileri yaşın, hastalık için risk faktörleri olarak görüldüğünü söyledi.
Doç. Dr. Amber Eker Bakkaloğlu, en önemli risk faktörü olan yaşlanmanın önüne geçilemeyeceğini, ancak hastalık sürecinin başlangıcını önemli oranda ertelemek için beyin damar hastalığına sebep olabilecek risk faktörlerinin kontrol edilebileceğini söyledi.
Teşhiste, hastayı iyi tanıyan bir yakınıyla mutlaka görüşülmeli
Teşhis sürecinde hasta ve onu iyi gözlemleyen bir yakını ile görüşme yapılması gerektiğini söyleyen Doç. Dr. Amber Eker Bakkaloğlu, hafızanın, işlem yeteneğinin, şekilleri kopyalama becerisinin ve daha birçok beyin işlevinin kontrol edilmesine imkan sağlayan nörokognitif testlerlerin, KKTC’de ilk kez Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi’nde uygulanmaya başlandığını ifade ederek, böylelikle hastalığın teşhis ve takibinin yapılabildiğini, hastalığının erken teşhisi ve tedavisi ile sürecin yavaşlatılmasının mümkün olduğunu, ayrıca her hastada tedavi edilebilir unutkanlık sebebi olabilecek tiroid hormonları ve vitamin B12 düzeyine de bakılması gerektiğini ifade etti.
“Tedavide kötü proteinlerin birikmesini engellemek önemli etkenlerden”
Alzheimer hastalığının tedavisi ile ilgili de bilgi veren Doç. Dr. Bakkaloğlu, hastalığın tedavisinde günümüzde kullanılan ilaçların sinir hücreleri arasındaki iletişimde ve hafızada rol oynayan hormonları arttırmaya ve hücre kaybı hızını yavaşlatmaya yönelik olduğunu ayrıca yeni geliştirilen ve çalışılan ilaçlar ile de beyin hücreleri içinde birikip hücrelerin erken ölümüne neden olan kötü proteinlerin birikmesini engellemek hedeflendiğini belirtti.
Ayrıca hastalık sürecinde ortaya çıkabilecek davranış değişiklikleri, hırçınlık ve depresyon gibi durumların da görülebileceğini söyleyen Doç. Dr. Amber Eker Bakkaloğlu, bu durumların ilaçlar ile kontrol altına alınabileceğini belirtti.
Alzheimer hastalarıyla iletişim kurarken takınılması gereken tutumların da bu olumsuz durumların kontrol edilmesi açısından önemli olduğunu söyleyen Doç. Dr. Amber Eker Bakkaloğlu şöyle devam etti: “İletişim kurarken kısa ve basit cümlelerle yüzüne bakarak konuşmak ve dokunmak, dikkatini size vermesini sağlayacaktır. Ona düşünmesi ve tepki vermesi için zaman tanıyın ve zorlandığını fark ederseniz, her zaman zarifçe yardımcı olun. Hastalık sürecinde bakım veren kişilerin de desteklenmesi oldukça önemlidir. Çok sevdiği yakınının bazı becerilerini kaybetmesi, değişen davranışlarına tanıklık etmek hasta yakınlarını doğal olarak üzmektedir. Ayrıca hastalık sürecinde bazen hasta yakınlarını çok zorlayıcı hırçınlıklar, hasta bakımı ile ilgili güçlükler olabilir. Tüm bunlar ile baş etmek herkes için yıpratıcı olabilir ve destek almak gerekebilir. Ancak bu süreçte her zaman unutulmamalıdır ki, karşınızdaki hala o çok sevdiğiniz insandır; değişen yalnızca hastalık nedeniyle davranışlarıdır” dedi.
65 Yaş Üstü Her 8 Kişiden Biri Unutuyor
Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi Nöroloji Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Amber Eker Bakkaloğlu, Alzheime hastalığının günümüzde, yaşlanan toplumlarla birlikte yıllar içinde arttığını, 65 yaş üstü her sekiz kişiden birinde, 85 yaş üstü ise her iki kişiden birinde görüldüğünü söyleyerek 21 Eylül’ün dünyada Alzheimer günü olarak kabul edildiğini ve bu tarihte farkındalık için aktiviteler düzenlediğini söyledi.
