Diyarbakırlı 3 çocuk babası Askeri Varlı, daha 7 yaşındayken, babası tarafından dayısının ayakkabı imal eden iş yerine çırak olarak gönderildi. Çocuk yaşta deri, çekiç ve çivilerin arasına giren Varlı, bir süre sonra basit işleri öğrenip yapmaya başladı.
Okulların tatil olduğu zamanlarda dayısının yanına gidip işi öğrenmeye devam eden Varlı, 15 yaşında artık usta olarak işi sürdürmeye başladı.
Bir süre dayısının iş yerinde ayakkabı imal etmeye devam eden Varlı, askere gidip geldikten sonra kendi iş yerini açmaya karar verdi. Teknolojik gelişmelerin derin izlerinin hissedilmediği zamanlarda yanında çalışan işçilerle birlikte günde 50 çifte yakın ayakkabı yapıp satan Varlı’nın son yıllardaki üretimi, teknolojinin her sektörde olduğu gibi ayakkabı sektöründe de evrilmesi ile birlikte 3’e geriledi. Mesleğin ilk yıllarında yanında 10’a yakın çırak ve işçi çalıştıran Varlı, şimdilerde çırak bulamamaktan şikayetçi. Evlendikten sonra dünyaya gelen 3 çocuğunu, ayakkabı üretip sattığı paralarla okutan Varlı, ömrünün yettiğince bu işi yapmaya devam edeceğini, sonrasında ise mesleğinin kendisi ile birlikte yok olacağını söyledi.
Teknolojiye yenildi
Mesleği ve yaşantısı ile ilgili İHA muhabirine açıklamalarda bulunan Askeri Varlı, 7 yaşında dayısının iş yerinde mesleğe başladığını söyledi.
Okulların tatil olduktan sonra dayısının yanına gelip ayakkabı imalatını tam anlamıyla öğrenip usta olduğunu belirten Varlı, “Çok küçük yaşlarda mesleğe başladım. Gençliğe yeni adım attığım yıllarda artık ayakkabı ustası olarak görev aldım. Çocukluğumuzdan beri ayakkabıları deri ve keseden yapıyoruz. Derisini aldıktan sonra modellere geçiriyoruz. Eskiden ekip olarak çalışıyorduk, günde 40 çifte yakın ayakkabı üretiyorduk. Şimdi tek olduğum için günde 4 ancak yapabiliyorum. Bizim müşterilerimiz genelde kendi ayağına göre ayakkabı bulamayanlar veya ayakkabı hastası dediğimiz eski Diyarbakırlılardır. Yani artık son dönemlerine geldik, bizden sonra ne o müşteri olacak ne de bu ayakkabı olacak” dedi.
“Teknolojiye yenildik”
Son dönemlerde çırak bulamadıklarını, artık çırak olsa bile ona bu işi öğretmeyeceğini dile getiren Varlı, şöyle devam etti:
“Teknolojiye yenilmişiz. Uzunca bir süredir çırak bulamıyorum. Artık bulsam da ona bu mesleği öğretmeyeceğim çünkü bu işin geleceği yok artık. Deriden başka bir malzemeden ayakkabı yapmam. Çünkü sağlıksız ve onun için yeniden gidip malzeme almamız gerekir. 20’li yaşlardan 60-65 yaş grubuna kadar ayakkabı yapıyorum. Modeli olursa yaparım olmazsa yapamam. Toptan olsa ayakkabının fiyatı 75 lira olurdu ama perakende olarak 120 lira civarında ayakkabıları satıyoruz.”
7 Yaşındayken Çırak Olarak Başladı Şimdi Yanında Çalıştıracak Çırak Bulamıyor
Diyarbakırlı 52 yaşındaki Askeri Varlı, henüz 7 yaşındayken dayısının ayakkabı imalathanesinde çırak olarak işe başladı. Aradan geçen yaklaşık yarım asırlık süreçte usta olup çocuklarını da bu işten kazandığı parayla büyüten Varlı, şimdilerde çırak bulamamaktan şikayetçi.
