AA'nın 'Yalan/Gerçek' Deşifresi Akademik Çalışmada

KAĞAN BURAK ÖZKAYA - Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Sami Mencet, Fotoğraf Doğrulama Uygulamalarının Dijital Manipülasyonu Önleme Etkisi başlıklı akademik çalışmasında Zeytin Dalı Harekatı örneğiyle Anadolu Ajansının "Yalan/Gerçek" uygulamasından faydalanarak tespitlerde bulundu.

Barış Pınarı Harekatı'nda olduğu gibi geçmişteki harekatlarda da gerek geleneksel Batı medyası gerekse sosyal medya hesaplarından birçok gerçek dışı haber AA'nın çalışmasıyla çürütüldü. Bu süreçte AA'nın özverili çalışması takdirle karşılandı.

Dr. Öğr. Üyesi Mencet de AA'nın yaptığı uygulamalardan faydalanarak bir akademik çalışma ortaya koydu.

Mencet, "Fotoğraf Doğrulama Uygulamalarının Dijital Manipülasyonu Önleme Etkisi" başlıklı çalışmasında, Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) Suriye'nin Afrin bölgesinde PYD/PKK ve DEAŞ terör örgütlerine karşı başlattığı Zeytin Dalı Harekatı örneğini inceledi.

Fotoğraf doğrulama uygulamaları hakkında bilgi verilen çalışmada, AA'nın bu uygulamaları nasıl kullandığı, Twitter'da yayımlanan dezenformasyon içerikleri çürütmek amacıyla yayımladığı haberler açısından incelendi.

Aynı zamanda bu haberler, diğer veri doğrulama platformlarının bu uygulamayı kullanım biçimleriyle kıyaslanarak teknolojik gelişmenin kara propagandayı önlemedeki etkisi tartışıldı.

Harekat esnasında AA'nın Twitter hesabında atılan tweet'ler, çalışmanın araştırma sahasını oluşturdu. AA'nın, terör örgütlerine yakın haber sitelerince paylaşılan fotoğrafların, fotoğraf doğrulama uygulamaları kullanılarak analiz etmesi ve fotoğrafların gerçek öyküsünü açıklama biçimine ilişkin örnek olay incelemesi yapıldı. Bu bağlamda AA tarafından incelenen ve sahteliği ispat edilen on fotoğraf ve atılan tweet'ler, fotoğrafta manipülasyon bağlamında incelendi.

AA'nın yaptığı fotoğraf doğrulama çalışmalarının kara propagandanın meşru bir zemine kaymasını engellediğine dikkat çekilen çalışmada, ana akım Avrupa medyasında, YPG’nin manipülatif fotoğraflarına yer vermediği, bunda AA'nın manipülasyonu engelleyici hamlelerinin etkisi olduğunun söylenebileceği vurgulandı.

AA'nın yalanları deşifre ettiği fotoğraflarına ve haberlerin linkine yer verilen çalışma, uluslararası bilimsel kitapta yayınlandı.

- "AA'nın hızlı refleksi iyi sonuç verdi"

Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Sami Mencet, fotoğrafta manipülasyonun 1. Dünya Savaşı dönemine uzandığını söyledi. Kara propaganda tekniklerinin sadece dijital döneme ait bir özellik olmadığını vurgulayan Mecet, dijital teknolojilerin ise manipülasyonun etkisini artırdığını bildirdi.

Barış Pınarı Harekatı'nda gündeme gelen sosyal medya manipülasyonu hakkında akademik çalışma yaptığını ifade eden Mencet, Türk Silahlı Kuvvetlerinin Afrin'e yönelik düzenlediği Zeytin Dalı Operasyonunu konu aldığını dile getirdi.

Operasyon sırasında sosyal medyada özellikle terör örgütü yandaşlarınca çeşitli fotoğraflar paylaşıldığına işaret eden Mencet, kara propagandanın AA'nın "Yalan/Gerçek" çalışmasıyla deşifre edildiğini kaydetti.

Akademik çalışmasında AA'nın fotoğraf doğrulama uygulamalarını nasıl kullandığının incelendiğini anlatan Mencet, AA'nın hızlı refleksle yaptığı çalışmaların oldukça iyi sonuç verdiğini söyledi.

- Türkiye'nin haklı mücadelesini dünyaya duyurdu"

Sosyal medyada yapılan kara propaganda içeriğinin hızlı yayıldığına işaret eden Mencet, şöyle konuştu:

"Buna inanınırlık da aynı oranda artıyor. En doğru ve hızlı zamanda bir cevap verilmediği takdirde, yayınlanan bu haberler milyonlarca insanın zihninde farklı bir algıya sebep olabiliyor. Sosyal medya ve batı medyasında Türkiye'nin sivilleri katlettiğine dair bir algı ve baskı oluşturmaya yönelik bir çaba oldu. Anadolu Ajansının günlük olarak yayımladığı "Yalan/Gerçek" mukayeseleriyle bu manipülatif içerikleri çürütüldü. Kara propaganda amacına ulaşamadı. Anadolu Ajansı İstiklal Savaşı'nda olduğu gibi bugün de Türkiye'nin haklı mücadelesini dünyaya duyurdu. Kara propagandaya karşı yürütülen bu mücadelenin, tüm kişi ve kuruluşlarca desteklenmesi gerekiyor."

Türkiye'nin sivil halkın güvenliğini her şeyden önde tutan operasyonlar gerçekleştirdiğini vurgulayan Mencet, sosyal medyadaki bilgi dezenformasyonunun kimseyi endişeye düşürmemesi ve dikkate alınmaması gerektiğini belirtti.

Mencet, görsellerin doğruluğunun arama motorlarından 10 saniye içerisinde öğrenilebileceğinin altını çizdi.