'AB Üyeliğine Destek Artıyor, Gerçekleşeceğine Dair İnanç Azalıyor'

İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV) Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, "AB üyeliğine destek artıyor ancak AB üyeliğinin gerçekleşeceğine dair inanç azalıyor." dedi.

Zeytinoğlu, İKV AB Bilgi Merkezi'nde düzenlediği basın toplantısında, İKV'nin 18-19 Kasım 2017’de yaptırdığı "Kamuoyunda AB Algısı Kamuoyu Araştırması"nın sonuçlarını paylaştı.

Araştırmanın 18 ilde bin 311 katılımcı ile gerçekleştirildiğini aktaran Zeytinoğlu, şöyle devam etti:

"Araştırma gösteriyor ki AB üyeliğine destek artıyor ancak AB üyeliğinin gerçekleşeceğine dair inanç azalıyor. AB büyük ölçüde bizim için ekonomik refah, özgürlük ve demokrasi ile serbest dolaşım anlamına geliyor. AB üyeliğini desteklememizin arkasında da büyük ölçüde bu sebepler yatıyor. Yani AB, Türk halkının aş ve iş arayışına ve özgürlük arzusuna tekabül ediyor. Bu da demektir ki AB üyeliği, Türkiye için geride bırakılmış, geçerliği olmayan bir hedef değil. Tam tersine, tüm zorluk ve engellere rağmen güncelliğini ve geçerliğini koruyor."

Araştırma, halkın büyük çoğunluğunun, tam olarak yüzde 78,9’unun AB üyeliği hedefini desteklemeye devam ettiğini ortaya koymaktadır. Sadece yüzde 21,1'i karşı çıkmaktadır. Bu yüksek destek düzeyi, hükümetimize de bir mesaj niteliğindedir. AB sürecinde gerekli reform adımlarının atılması ve AB ile yeniden yakınlaşma yönünde halkın iradesinin var olduğunu ortaya koymaktadır. Aynı zamanda, AB için de bir uyarı niteliğindedir."

- "Kadınlar ve üniversite mezunları konuya daha şüpheci yaklaşıyor"

Ayhan Zeytinoğlu, katılımcılara yakın gelecekte Türkiye’nin AB’ye üye olacağına inanıp inanmadıkları sorulduğunda oranın düştüğünü, katılımcıların sadece yüzde 31,2’sinin Türkiye’nin AB’ye üye olacağına inandığını, katılımcıların yüzde 68,8’inin ise Türkiye’nin AB’ye üye olacağına inanmadığını söyledi.

Zeytinoğlu, devamla şunları kaydetti:

"Üyeliğin gerçekleşeceğine inananların oranı 2015’te yüzde 30,1 iken, 2016’da yüzde 35,6’ya çıkmıştır. Bu yıl ise yüzde 4,4 puanlık bir düşüş söz konusudur. 2016’da AB üyesi olunacağına dair inanışın az da olsa artmasında o dönemde, mülteci krizi sebebiyle AB ile bir yakınlaşma olması, yeni fasılların açılması ve vize serbestliği sürecinde yol alınmasının etkili olduğu düşünülebilir.

Bölgeler bazında sonuçlara bakıldığında, üye olunacağına dair inancın yüzde 56,2 ile Güney Doğu Anadolu’da en yüksek çıktığı görülmektedir. Ege Bölgesi’nde de üye olunacağına dair inanç yüzde 45,2 ile ortalamanın üzerindedir. En düşük puanlar ise yüzde 25,5 ile Doğu Anadolu’da ve yüzde 26,1 ile İç Anadolu’da elde edilmiştir.Cinsiyet açısından bakıldığında ise kadınların erkeklere oranla daha şüpheci yaklaştığı görülmektedir. Kadınların yüzde 72,8’i yakın zamanda AB üyesi olunacağına inanmadığını belirtirken, bu oran erkeklerde yüzde 58,7’ye düşmektedir. Eğitim düzeyi açısından bakıldığında da üniversite mezunları konuya daha şüpheci yaklaşıyor. Üniversite mezunları, yüzde 77,4 ile yakın zamanda AB üyesi olunacağına inanmadıklarını belirtiyor."

- "Genel olarak üye olunacağına dair bir ümit kaybı ve hayal kırıklığı söz konusu"

İKV Başkanı Zeytinoğlu, araştırmada "AB sizin için ne ifade ediyor?" sorusuna katılımcıların yüzde 41,4’ünün "yüksek refah düzeyi ve ekonomik gelişme", yüzde 30,8'inin "demokrasi ve özgürlük", yüzde 26,5'inin de "serbest dolaşım ve sınırların kalkması" yanıtı verdiğini bildirdi.

"AB üyesi olunacağına dair inancınız zaman içinde artıyor mu, azalıyor mu?" sorusuna katılımcıların yüzde 62,1’inin "Azalıyor" yanıtı verdiğini belirten Zeytinoğlu, "Bu sonuçlar, Türkiye’nin AB üyelik sürecinde yaşanan sorunların, sürecin durma noktasına gelmesinin, bazı AB üyesi devletlerin olumsuz yaklaşımlarının ve Türkiye’de AB reformlarının yavaşlamasının halkın genel olarak sürece duyduğu inancı azalttığını ortaya koymaktadır. Genel olarak üye olunacağına dair bir ümit kaybı ve hayal kırıklığı söz konusudur." ifadelerini kullandı.

Katılımcılara AB üyeliğini desteklememe nedenlerinin sorulduğunu kaydeden Zeytinoğlu, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Buna verilen cevaplar arasında ise yüzde 25,2 ile üyeliğin kültür ve kimliğe zarar verme endişesi, yüzde 24,6 ile AB’nin geleceği olmadığı yargısı ve yüzde 23,5 ile AB’nin Türkiye’ye çifte standart uyguladığı algısı gelmektedir. AB üyeliğinin ulusal egemenlik ve bağımsızlığı zedeleyeceği algısı ise yüzde 17,2 ile dördüncü sırada belirtilen seçenek olmuştur. Sonuçlar, AB üyeliğini desteklemeyenlerin büyük ölçüde AB ile ilgili olumsuz bir imaja sahip olduklarını ve AB’nin Türkiye’ye yaklaşımına tepki duyduklarını, kimlik ve kültür açısından özelliklerini koruma endişesi taşıdıklarını göstermektedir."

Zeytinoğlu, katılımcılara "Türkiye’nin AB üyeliğinin önündeki en önemli engellerin neler olduğu" sorulduğunda, yüzde 46,6’sının ekonomik sebepleri, yüzde 44,3’ünün çifte standart uygulamasını ve yüzde 25,3’ünün AB kamuoyundaki ön yargıları işaret ettiğini kaydetti. Zeytinoğlu, daha önce yapılan araştırmada, Türkiye’nin AB üyeliğinin önündeki engellerde ilk sırada dini ve kültürel farklılıkların geldiğini, bu yıl ekonomik sebepler ve AB’nin çifte standart içeren yaklaşımının öne çıktığını bildirdi.

- "AB üyeliği geçerliği olmayan bir hedef değil"

Ayhan Zeytinoğlu, katılımcıların Türkiye’nin diğer ülke ve ülke grupları ile olan ilişkisine dair düşüncelerinin de sorulduğunu belirterek, "Buna göre, Türkiye’nin en önemli ekonomik ortakları sorulduğunda ilk sırada yüzde 27,8 ile AB yer alırken, bunu yüzde 19,3 ile Rusya ve Orta Asya Cumhuriyetleri, yüzde 18,9 ile Çin ve Hindistan gibi gelişmekte olan ülkeler ve yüzde 18,6 ile Orta Doğu ülkeleri takip etmektedir. AB’nin temel ekonomik partner olduğu görüşü reel veriler ile de uyumludur." diye konuştu.

Gazetecilerin sorularını da yanıtlayan Zeytinoğlu, Türkiye’de kaçak çalışan Suriyelilerin Türkiye’deki işsizliği 2 veya 3 puan etkilediğini ifade etti.

AB'nin Gürcistan ve Ukrayna'ya vize verdiğini hatırlatan Zeytinoğlu, Türklerin Shengen vizesi için 100 milyonlarca avro ödeme yapmasının artık kabul edilebilir olmadığını söyledi.