AB Ve ABD, Havacilik Anlasmazliginda Ateskes Ilan Etti

Avrupa Birligi (AB) ve ABD, birbirlerinin havacilik sirketleri Airbus ve Boeing'e saglanan desteklemelerden ötürü karsilikli olarak uyguladiklari 11,5 milyar dolarlik ilave gümrük vergilerini 5 yil için askiya almaya karar verdi.

Brüksel'de düzenlenen AB-ABD Zirvesi kapsaminda ABD Baskani Joe Biden, AB Komisyonu Baskani Ursula von der Leyen ve AB Konseyi Baskani Charles Michel bir araya geldi. 2 saatten fazla süren zirvenin bitiminde sadece AB kurumlarinin baskanlari gazetecilerin karsina geçti.

AB Komisyonu Baskani Von der Leyen, AB ve ABD arasinda Airbus-Boeing sübvansiyonlari konusundaki ticari anlasmazliga iliskin, "Bu toplanti, havacilik konusunda önemli bir ilerlemeyle basladi. Anlasma ile iliskilerimizde gerçekten yeni bir sayfa açiliyor. Yaklasik 20 yillik anlasmazligin ardindan mahkemelik olmaktan is birligine dogru ilerliyoruz. Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) tarihindeki en uzun ticari ihtilafi bitiriyoruz." ifadelerini kullandi.

Anlasmaya göre, taraflar yolcu uçaklarinin üretimine sübvansiyon saglamayacak.

AB ve ABD, uygulamakta oldugu toplam 11,5 milyar dolarlik gümrük vergilerini 5 yil için askiya alacak.

- Havacilik anlasmazligi

AB ve ABD arasinda havacilik konusu 17 yili askin süredir uzlasi saglanamayan bir mesele olarak öne çikiyor.

Dünyanin en büyük uçak üreticisi olan, merkezi ABD'de bulunan Boeing ile Fransa, Almanya, Ingiltere, Ispanya ve Hollanda ortakligindaki Avrupa sirketi Airbus, karsilikli olarak birbirlerini yasa disi kamu desteklemeleri almakla itham ediyordu.

Bu firmalar, DTÖ yapisi içinde sektörde haksiz rekabet edildigi gerekçesiyle birbirine karsi hukuki süreçler yürüttü.

ABD, Avrupa ülkelerinin Airbus firmasina sagladigi tesviklerin yasa disi oldugunu iddia ederken, AB ise ABD'nin Boeing'e sagladigi vergi imtiyazlariyla sirketle yapilan askeri sözlesmelerin hukuki olmadigini öne sürdü.

DTÖ, 2019'da ABD'nin, Airbus'a saglanan yasa disi desteklemelerden ötürü AB ürünlerine yillik 7,5 milyar dolarlik ilave gümrük vergileri uygulamasina onay vermisti. Bu onayin ardindan ABD, söz konusu vergileri uygulamaya baslamisti.

DTÖ ara buluculuk makami, 2020'de de Washington yönetiminin Boeing'e sagladigi yasa disi desteklemelerden ötürü AB'nin, ABD'ye yaklasik 4 milyar dolarlik ilave gümrük vergisi uygulamasina onay vermisti ve AB söz konusu vergileri yürürlüge almisti.

- Ticaret ve Teknoloji Konseyi kurulacak

AB Komisyonu Baskani Von der Leyen, toplantida AB ve ABD arasinda Ticaret ve Teknoloji Konseyi kurma karari aldiklarina isaret ederek, amaçlarinin ticaret ve yatirimlari canlandirmak, teknik engelleri azaltmak ve çip gibi ürünlerde is birligini gelistirmek oldugunu söyledi.

- Çelik ve alüminyum çalisma grubu

Von der Leyen, çelik ve alüminyum konusunda en kisa sürede bir çözüm saglamak için bir çalisma grubu kurmaya karar verdiklerini belirterek, bu konuda da birkaç ay içinde ilerleme saglanmasini bekledigini söyledi.

Salginla mücadele konusunda "Asi Görev Gücü" kurma karari aldiklarini aktaran Von der Leyen, bu çerçevede Kovid-19 asisi ve ilaçlarinin üretimine iliskin konularin ortak biçimde ele alinacagini kaydetti.

Von der Leyen, çevre hedefleri dogrultusunda 2050 yilina kadar iklime zarar vermeyen ekonomilere dönüsmek konusunda çalismalar yapmak üzere Iklim Eylem Grubu kuracaklarini bildirdi.

- "AB-Rusya iliskileri su anda negatif sarmal içinde"

Çin'in ABD ile yapilan zirvede konusulup konusulmadigina iliskin bir soru üzerine Von der Leyen, konunun gündeme geldigini belirterek, "Sistem, insan haklari, insan onuru söz konusu oldugunda biz Çin ile sistemik rakipleriz. Bunda soru isaretine yer yok." dedi.

Von der Leyen, Rusya konusunda, "AB-Rusya iliskileri su anda negatif sarmal içinde. Biz bunu en azindan öngörülebilir hale çevirmek istiyoruz." ifadelerini kullandi.

Rusya'nin AB'ye yönelik eylemlerine karsi duracaklarini, en azindan sivil toplum temaslari ve kamu sagligi gibi mümkün olan alanlarda birlikte çalismayi istediklerini ifade eden Von der Leyen, son yillarda gerilemeye devam eden AB-Rusya iliskileri hakkinda Biden'a da bilgi verdiklerini söyledi.

Von der Leyen, Avrupa'nin stratejik özerkligi ve egemenligi konularinin Biden ile görüsmede gündeme gelip gelmedigi sorusu üzerine, dogrudan bu terimlerin konusulmadigi aktardi.

Von der Leyen, "Bizler uzun süredir müttefik ve dostuz. Birçok ayni dünya görüsünü ve degeri paylasiyoruz. Biden, bize Avrupa'yi ne kadar önemsedigini anlatirken, 'Biz Amerikalilar Avrupa'ya ihtiyaç duyuyoruz.' dedi. Biz Avrupalilarin da Amerikali dostlara ihtiyaci var." seklinde konustu.

- "ABD ve benzer düsünen ülkelerle otoriter rejimlere karsi durmak önemli"

AB Konseyi Baskani Charles Michel de ABD Baskani Biden'in yarin Rusya Devlet Baskani Vladimir Putin ile Isviçre'nin Cenevre kentinde yapacagi görüsme öncesi AB'nin Rusya'ya nasil bir mesaj göndermek istedigi sorusuna, "Mesaj çok basit. Biz birlik içindeyiz. 27 AB ülkesi olarak birkaç hafta önce Rusya'nin yasa disi ve yikici faaliyetlerini kinadik." seklinde karsilik verdi.

Avrupa'nin dogusunda ve Bati Balkanlar'daki ülkelerde demokratik kurumlari desteklediklerini ifade eden Michel, ABD ve benzer düsünen ülkelerle otoriter rejimlere karsi durmanin önemli oldugunu söyledi.