ABD piyasaları

Küresel mali piyasalar önceki gün başlayan panik ile adeta ikinci dibi yaşadı. "Kara Perşembe" olarak nitelendiren bir gün geçiren piyasalar, dün de adeta 2008 finansal krizine benzer kayıplar yaşadı ve borsalardaki düşüş yüzde 3'ü aştı. Yatırımcı dün adeta bütün varlıklardan çıkarak nakde döndü. Piyasalardaki kaybın 6 trilyon dolar civarında olduğu tahmin ediliyor. Yatırımcılardaki bu paniğin nedeni ise İtalya ve İspanya'nın iflas edeceği endişesi. Ekonomik büyüklük olarak Avro Bölgesi'nin yüzde 20'nine yakın bir büyüklüğe ulaşan ülkelerin iflası halinde avronun dağılacağı ve tam bir kaos ortamının yaşanacağı öngörülüyor.

WALL STREET'TE KARA PERŞEMBE

Wall Street'te endekslerde kayıplar yüzde 5'i aştı. Dow Jones endeksi 500 puanın üzerinde düştü. Amerikan borsaları global resesyondan sonraki en kötü performansını sergilerken bu yılki tüm kazançlarını geri verdi. Dow Jones Sanayi Endeksi yüzde 4.31, Nasdaq endeksi yüzde 5.08, S&P ise yüzde 4.78 değer kaybetti. Amerika piyasalarında görülen bu düşüş kapanışın ardından Asya piyasalarına da sıçradı. ABD ekonomisinin ikinci bir resesyona doğru gittiği, Avrupa'da borç krizinin İtalya ve İspanya'ya yayılacağı endişesi tüm dünyaya yayıldı.

ASYA KAZANÇLARI GERİ VERDİ

Hindistan'ın Sensex Endeksi Haziran 2010'dan bu yana gördüğü en düşük seviyeye gerilerken, Hong Kong, Tokyo, Sidney ve Seul borsalarında da sert düşüşler yaşandı. Japonya hariç MSCI Asya Endeksi, yüzde 2.1 düşüşle Mart ayından bu yana görülen en düşük seviyeye geriledi. Nikkei 225 Endeksi'nde yüzde 4, Seul Kospi Endeksi'nde yüzde 3.5, Bombay Sensex Endeksi yüzde 2.5 ve Hong Kong Hang Seng Endeksi yüzde 5'e yakın kayıplar görülüyor. Küresel ekonomideki yavaşlamanın petrol talebini azaltacağı beklentileri de petrol fiyatlarında hızlı düşüşlere yol açtı. ABD ham petrolünün varil fiyatı eylül ayı teslimi önceki gün 5,30 dolar (yüzde 5,8) değer kaybıyla 86,63 dolardan günü kapatırken dünkü kayıplarda yüzde 4'ü aştı. Böylece petrol fiyatları 18 Şubat'tan bu yana en düşük seviyelere geriledi. ABD ham petrolünün varil fiyatı en son 5 Mayıs'ta yüzde 8,7 oranında düşmüştü. Önceki gün 5,98 dolar (yüzde 5,3) azalarak 107,25 dolardan kapanan Londra Brent tipi ham petrolün varil fiyatı eylül ayı teslimi de 1,56 dolar değer kaybıyla 105.69 dolara indi.


İtalya'dan Moody's ve S&P'ye soruşturma

İtalya, Moody's ve Standard & Poors'a piyasalarda çalkantıya yol açtığı gerekçesiyle soruşturma başlattı. Kuruluşların bürolarında yapılan aramalarda bazı belgelere el konuldu.

Bundan sonra ne olacak?

Borsa sert düştü. Üst üste gelen müdahalelere rağmen doların ateşi alınamadı! Uzmanlar yorumladı...

DÖVİZ SATIM İHALESİ BAŞLADI, FİYAT: 1.7344
Dövizdeki aşırı oynaklığa önlem almak isteyen Merkez, gecikmeden müdahalesini yaptı ve bugün 50 milyon dolarlık satış gerçekleştirdi. Fakat bu hamle dahi doların ateşini almada yetersiz kaldı. Küçük bir geri çekilmeye karşın dolar/TL kuru 1.73 seviyesinde bulunuyor. Euro ise bi miktar gevşerken 2.44 liradan el değiştiriyor. Sepet kur (0.5 dolar+0.5 Euro) 2.09 lirayı çekildi. Bu geri çekilme ABD istihdam verilerinin ardından belirginleşti.

İHALE EN SON 2009'DA YAPILMIŞTI
Merkez Bankası, en son 2 Nisan 2009 tarihinde gerçekleştirdiği döviz satım ihalelerine yeniden başladı. Bugün düzenlenen 50 milyon dolar tutarındaki döviz satım ihalesinde, ortalama fiyat 1,7344 lira oldu. İhaleye 91 milyon dolarlık teklif geldi. Maksimum fiyat 1,7361 lira, minimum fiyat da 1,7325 lira olarak belirlendi.
Merkez Bankası dün, bankanın gerek gördüğü günlerde döviz satım ihaleleri yoluyla piyasaya döviz likiditesi sağlamasına karar verildiğini duyurmuştu.

MÜDAHALE AÇIKLAMASI SABAH GELDİ!
Merkez Bankası dünkü hamlelerinin ardından bugün ayrıca zorunlu silahını çekti. Bankanın bu hamlesiyle 930 milyon dolarlık likidite sağlanacağı belirtildi. İşte sabah saatlerinde gelen bu haberle, 1.74'ün üzerinde seyreden dolar, 1.73'e gerilemişti. Euro ise 2.45 liradan 2.44 liraya düşmüştü.

İKİNCİ SEANS: EKRAN HÂLÂ KIRMIZI
İlk seansı yüzde 3.30 kayıpla kapatan borsada ikinci seansta da beklenen güçlü alımlar gelmedi. Açılışta yine kayıp yüzde 3.35 seviyesinde oldu ve endeks 57 bin 500 denemelerinde zayıf alımlar nedeniyle tutunamayınca ikinci seansa 57 bin 343 puan seviyesinden başladı.

ZEMİN ÖNCE 57 BİNE, SONRA 56 BİNE KAYDI!
Borsanın kapanmasın bir buçuk saat kala endeksteki kayıplar yüzde 4'e yaklaşırken 56 bin seviyeleri test edildi. Bu seviyelerden gelen tepki alımları dikkat çekiyor. Borsada tam bir can pazarı yaşanıyor...

KAYIP BİR ARA YÜZDE 6'YI AŞTI!
İMKB'nin kapanmasına 45 dakika kala kayıpların yüzde 5'e yaklaştığı görülüyor. Öte yandan Amerika borsaları yüzde 1'in üzerinde seyrederken Avrupa piyasları da toparlanmaya çalışıyor.

Saat 16:53 itibariyle borsadaki kayıplar yüzde 5'i de aştı. Endeks 56.200'de tutunma çabası verdi.

Borsanın kapanmasına dakikalar kala kayıplar iyice derinleşti. Saat 17:08 itibariyle İMKB'deki kayıp yüzde 6'nın üzerine çıkarken endeks 55.700 seviyelerini gördü.

İMKB 100 Endeksi, dünkü kapanışa göre 3.700,54 puan ve yüzde 6,24'lük düşüşle 55.625,45 puana kadar geriledi. Bu, endeksin son 13 aydır gördüğü en düşük seviye olarak kaydedildi.

AVRUPA BORASLARINDA KAFA İYİCE KARIŞTI!
İkinci seansta ilk iyi haber İtalya Borsası'ndan geldi. Aslında borç göstergelerine yönelik kaygıları nedeniyle Avrupa borsalarında satışların şiddetlenmesine neden olan İtalya'nın hisse senedi piyasası yüzde 1'in üzerinde artıya geçti.
Gün içerisinde kayıpları yüzde 6'ya yaklaşan Fransa Borsası'nda değer kaybı sıfıra yaklaştı. TSİ saat 14:29 itibariyle Fransa Borsası'nın değer kaybı günlük sadece 0.54.

Zaman zaman artıya dönen Avrupa borsalarından Londra borsası TSİ 17.45 itibariyle yüzde 2 ekside, Alman Dax endeksi yüzde 2.13'te bulunuyor. Bu saatte tek artıda bulunan İspanya IBEX 35 endeksi (yüzde 0.70) ile Fransız CAC 40 Endeksi (yüzde 0.21).

ABD'de iyileşme haberi vadeli endekslerden geldi fakat daha sonrasında temkinli havanın devam ettiği görüldü.

GÜNÜN TEK İYİ HABERİ!
Temmuzda tarım dışı istihdam verileri +117 bin ile beklentilerin üzerinde geldi. Beklenti 75 bin artış olacağı yönündeydi. Temmuzda işsizlik oranı yüzde 9.1 oldu. Bu veri için beklenti ise yüzde 9.2'ydi. Temmuzda ortalama saatlik kazançlar 10 cent ile 23 dolar arasında artış gösterdi. Özel sektör istihdamı 114 bin artış sergilerken imalat istihdamı 24 bin, hizmet sektörü istihdamı ise 75 bin kişi arttı. Kamu istihdamı 37 bin azalırken, federal istihdam 2 bin kişi artış gösterdi. ABD'de haziranda tarımdışı istihdam revizesi 46 bin artış şeklinde oldu. Önceki veri 18 bin kişi olacağı yönündeydi.

PİYASALARA İYİ HABER İSTİHDAMI
15:30'da açıklanan bu verinin ardından İMKB'de alımlar yaşanmaya başlandı. Gelen alımlarla İMKB-100 endeksi bir ara 57 bin 755 puan seviyesine kadar yükseldi. Dolar kuru TL karşısında günlük bazda değer kaybına dönerken, Euro'nun TL karşısındaki kazancı da sıfırlandı.
Her ne kadar İMKB'deki ilk alımların ardından endeks yeniden 57 bin 500'ün altına gerilese de, doların TL karşısındaki kaybı sürüyor. Dolar kuru 1.7310 TL seviyesine kadar indi. Euro ise yüzde 0.20 kayıpla 2.4470 TL'de.
ABD piyasaları hem beklentilerden gelen istihdam verisinin hem de Avrupa'nın teyakkuz açıklamalarıyla güne yüzde 1 artıda başladı fakat yükselişlerin realizasyon için fırsat olarak değerlendirilmesi ve temkinli havanın sürmesiyle ekranlar tekrar kırmızaya boyandı. İMKB'nin kapanmasından sonraki ABD kayıpları (Dow Jones, Nasdaq ve S&P 500) yüzde 0.50'ye ulaştı.

PETROL
Petrol fiyatları ise gevşeme eğilimini sürdürdü. Gün içindeki işlemlerinde 85 doların da altına sarkan petrol 86 dolar seviyelerinde işlem görüyor.

ALTIN
Altında da temkinli bir hava hakim. Yükseliş sınırlı. ABD elektronik işlemlerde TSİ 18:00 itibariyle 8 dolar artıda bulunan altın 1.668 dolar/ons'tan işlem görüyor.
İstanbul Altın Borsası (İAB) endeksi günü yüzde 1,09 azalışla tamamladı. Altının kilogramı 92 bin 590 lira, onsu ise 1.658 dolardan kapandı.

Altın piyasasında 3 Ağustos 2011 tarihinde gerçekleşen 91 bin 100 liralık en yüksek değerin ardından bugün altının kilogram fiyatı rekorunu yenileyerek, 92 bin 590 liraya çıktı. Altın piyasasında 12 işlemde 16 milyon 534 bin 163 liralık, 56 işlemde 58 milyon 341 bin 353,04 dolarlık hacim gerçekleşti.

İstanbul Kapalıçarşı'da alınıp satılan altın türlerinin, önceki ve bugün itibariyle kapanış fiyatları (TL) şöyle:

PERŞEMBE CUMA
ALIŞ SATIŞ ALIŞ SATIŞ24
Ayar Külçe Altın (Gr.) 93,30 93,65 92,35 92,70
Cumhuriyet Ata Lira 618,00 628,00 612,00 622,00
22 Ayar Bilezik (Gr.) 84,90 91,30 84,00 90,35
Lira Ziynet 598,32 615,23 592,59 609,46
Yarım Ziynet 296,69 308,12 293,83 305,23
Çeyrek Ziynet 148,35 154,81 146,92 153,36

BUGÜNKÜ GELİŞMELERİ UZMANLAR NASIL DEĞERLENDİRDİ? NE ÖNERDİ?

"58 BİN DİP NOKTASIYDI, ARTIK TEPE NOKTASI OLDU"
Global Menkul Değerler Strateji Müdürü Gökhan Uskuay ise İMKB'de iki gündür yüksek hacimli bir düşüş yaşandığına dikkat çekti. Piyasalardaki trendin değiştiğini aktaran Uskuay, "58 bin dip noktasıydı artık tepe noktası olacak" dedi. Sanayi sektöründeki sert düşüşe de dikkat çeken Uskuay, bundan sonra en sert düşüşün sanayi endeksinde görüleceğini belirtirken "Ekonomide görülen yavaşlamayla sanayi şirketlerinde daha sert bir düşüş yaşanıyor. Bundan sonra da bunu görebiliriz. Şu anda durgunluk fiyatlanıyor" dedi.

"FED'DEN SİNYAL GELENE KADAR SATIŞLAR SÜRER"
Ata Portföy Fon Yönetim Müdürü Cem Tözge, ABD piyasalarının açılmasından sonra bankalara yönelik satışların hızlandığına dikkat çekerek "Bazı fonların likit tahtalardan çıktığını düşünüyoruz" dedi. Bundan sonraki piyasa koşullarının ise atılacak adıma bağlı olduğuna işaret eden Tözge, "Bence piyasa FED'den üçüncü bir parasal genişlemenin sinyalini alana kadar satışlara devam edecek" şeklind ekonuştu.

58 BİNE DİKKAT!
Garanti Yatırım Yönetmeni Özgür Yurtdaşseven piyasalardaki son dalgalanmaları değerlendirdi. Mevcut seviyelerden tepki alımlarının gelebileceğini ifade eden Yurtdaşseven şöyle devam etti:
"Gelecek olan bu tepki alımları piyasadan çıkış için bir fırsat olabilir. Çünü genel görünüm olumsuz. İMKB 58 bini geçerse olumlu bir tepki oluşabilir. Eğer bu olmazsa pozisyon boşaltmakta fayda var. Şu anda herkes nakide geçiyor. Ve bu anlamda mevduat tercih edilebilir. Altın yatırımını önermiyorum. Çünkü dün borsalar düşerken altın da düştü. Altın yatırımcısı da nakide döndü. Bu yüzden bu seviyeleri önermiyorum. Alım için 1.630 dolar seviyeleri uygun olabilir."


"DÖVİZ YAKIN ZAMANDA GEVŞEMEZ"
ING Bank Kıdemli Ekonomist Muhammet Mercan, dolar kurundaki aşırı dalgalanmaya dikkat çekerek liranın zayıf seyrini sürdüreceğini aktardı. "Merkez Bankası'nın izlediği politikalar ışığında TL zayıf kalmaya devam edecek" diyen Mercan, dolar/TL kurunun 1.75'i test edeceğini ve 0.5 dolar+0.5 Euro'nun birleşimiyle oluşan sepet kurun ise 2 seviyelerine gerilemesinin ise yakın zamanda gerçekleşmeyeceğine vurgu yaptı.

"RİSKTEN UZAK DURUN"
HSBC Stratejisti Fatih Keresteci ise gelişmeler kapsamında şunları aktardı:

"Küresel mali piyasalar dün oldukça olumsuz bir seyir izledi. "Kara Perşembe" olarak nitelendirebileceğimiz bir gün geçirdik. Mali piyasalar bu sabaha da pek parlak bir seyirle başlamadı. Yurt dışında artan risk algılamaları doğal olarak Türk mali piyasalarını da olumsuz etkiliyor. Son birkaç gün içinde TL ve TL cinsi yatırım araçlarında önemli değer kayıpları yaşanıyor. Bu kayıpların temel nedeni küresel bazda riskten kaçma davranışı. Ancak, bu süreç içerisinde TCMB'nin attığı adımların neden olduğu belirsizliklerin de bir miktar etkili olduğunu söylemeden geçemeyeceğim. Bu konuya sonra değinebiliriz ancak TCMB bugün de birçok yeni adım attı.

PEKİ BUNDAN SONRA NE OLACAK?
Yurt dışı piyasalardaki gelişmeler belirleyici olacak. Çift dip, resesyon ya Euro bölgesinde bazı ekonomilerin iflas riskiyle karşı karşıya kalması durumunda, küresel mali piyasalardaki satış baskısının daha da artabileceğini söylemek yanlış olmayacaktır. Türkiye cephesine dönersek, makro ekonomik olarak göreceli anlamda çok daha iyi bir durumda olduğumuz açık. TCMB'nin para politikasında çok ani bir değişime gitmesi kısa vadede belirsizliklere neden olsa da, korkularında haklı çıkması durumunda Türkiye ekonomisini yurt dışı risklere karşı koruyucu bir rol üstleneceğini rahatlıkla ifade edebiliriz. Bu nedenle de Türkiye ekonomisine ilişkin büyük resmin göreceli olarak iyi olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Ancak, kısa vadede ciddi belirsizlikler var ve bu nedenle de riskten uzak durmakta fayda var. TCMB'nin döviz satım ihale miktarı çok az kalsa da başka kanallardan ve sözlü olarak yaptığı müdahaleler nedeniyle TL'deki değer kaybının sınırlı kalacağını düşünmeye devam ediyoruz. Döviz piyasası sakinleştikçe şu anki para politikası uygulamasının faizler üzerindeki olumlu etkisini görmeye başlayacağız. Ama kısa vadede yurt dışına odaklanmakta fayda var..."