'ABD Sonrası Suriye' Paneli

Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı'nda (SETA) ABD Başkanı Donald Trump'ın Suriye'den çekilme kararı ve sonrasında yaşanması muhtemel gelişmeler değerlendirildi.

SETA'nın Eyüp'teki binasında gerçekleştirilen "ABD Sonrası Suriye" Paneli'nin yöneticiliğini, SETA'nın strateji araştırmacılarından Veysel Kurt yaptı.

İstanbul Altınbaş Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Çağrı Erhan, ABD Başkanı Trump'ın göreve başladıktan sonra birkaç kez Suriye'den çekileceklerine dair açıklamalar yaptığını, DEAŞ'ın bitirilmesi sebebi ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yaptığı görüşmeden sonra Suriye'den tamamen çekilmeye başladıklarını duyurduğunu söyledi.

Erhan, ABD'nin Suudi Arabistan gibi bazı ülkelere paralarını ödediği takdirde kendilerini koruma sözü verdiğini ifade ederek, şöyle konuştu:

"ABD askeri yapılanmasının dünyadaki sıklet merkezi, 2. Dünya Savaşı'ndan sonra Transatlantik oldu çünkü dünyanın kalbi o dönemde orada atıyordu. Fakat Rumsfeld ile beraber ya da Clinton'un ikinci döneminden itibaren, Trump'ın da ulusal güvenlik stratejisinde zikrettiği, 'benim rakibim Çin'dir.' ABD, askeri yapılanmasının sıklet merkezini yavaş yavaş Asya-Pasifik alanına doğru kaydırıyor. Orta Doğu ne olacak o zaman? Şunu düşünmüşler, 'biz bölgedeki güvenilir müttefiklerimize denetimi devrederiz, buradan çıkarız.' O bölgedeki güvenilir müttefikler içerisinde Suudi Arabistan da var, silahlandırıp öne çıkarmışlardı. Suudi Arabistan'ın İsrail ile ilişkilerini yumuşamasını sağlayarak ABD'nin bırakacağı boşluğu Suudi Arabistan'ın doldurmasını arzu ediyorlardı. Fakat bugün gelinen noktada Suudi Arabistan'ın böyle bir şeyi tek başına yapıp yapamayacağı da ayrı bir tartışma konusu."

Prof. Dr. Erhan, paralı askerler kavramının 2000'li yılların başından itibaren tekrar literatüre girdiğini kaydederek, "21. yüzyılın başından itibaren paralı askerleri ilk defa Irak'ta gördük. Bush döneminde Irak'ta ihaleyle Amerikan ordusu bir takım özel firmalardan askeri hizmet aldı. Bunlar sahada Amerikan askeri üniformasıyla çatışmalara girdiler. Bir takım enteresan bürokratik, finansal işlemler var Pentagon içinde." değerlendirmesinde bulundu.

- "Trump Suriye'den çekilme kararının hazırlığını zihnen yapıyordu"

Anadolu Ajansı Washington Temsilcisi Hakan Çopur ise ABD'nin Suriye'den çekilme kararı sonrası ABD'de yaşanan gelişmeleri değerlendirdi.

Çopur, Trump'un, Barack Obama döneminde başlayan devlet altı aktörlerle çalışma fikrinden vazgeçmeye başladığını söyledi.

Suriye'den çekilme kararının Trump'un kararı olduğuna değinen Çopur, şunları aktardı:

"Bu kararı açıklamadan birkaç gün önce Beyaz Saray'daki ulusal güvenlik toplantısında Trump'un bu kararı ilgililerle tartıştığını anlıyoruz çünkü Dışişleri Bakanı Mike Pompeo bunu ifade etmişti. Trump'ın kararı açıklamasından bir gün önce Savunma Bakanı Mattis ile Trump arasında yaklaşık bir saatlik hararetli görüşme olduğunu basından öğrendik. Mattis, Trump'ı vazgeçirmeye çalışıyor, Trump kesin bir şekilde kararını vermiş ve Mattis hayal kırıklığıyla Beyaz Saray'dan ayrılıyor, zaten kısa bir süre sonra da istifasını açıklamıştı. Burada bütün unsurlarla beraber alınmış bir karardan ziyade Trump'ın Beyaz Sarayı'nda alınmış olan bir karar olduğunu düşünüyorum. Bu bakımdan bu kararın, Pentagon'da hem sürprizle hem de ciddi bir rahatsızlıkla karşılandığını düşünüyorum."

Suriye'den çekilme kararının Trump tarafından ciddi şekilde düşünülen ve bu şekilde alınan bir karar olduğuna değinen Çopur, "Trump Suriye'den çekilme kararının hazırlığını zihnen yapıyordu, özellikle Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yaptığı üç-dört telefon görüşmesi de Trump'ın bu konuda net bir şekilde ikna olmasına vesile oldu diye düşünüyorum. Trump, ABD'nin Suriye politikasını son yıllarda inşa eden ve yürüten isimlerle değil kendi yaklaşımına, bakış açısına uygun isimlerle yola devam edecek gibi. 14 Aralık'taki Erdoğan-Trump görüşmesinin ardından, Amerikan medyasında 'Trump, Erdoğan ile görüştükten sonra bu kararı aldı' diye haberler çıktı." diye konuştu.

İbn Haldun Üniversitesi'nden Doç. Dr. Talha Köse de Trump'ın Suriye'den çekilme kararı sonrası ABD-Türkiye ilişkileri ve Suriye'nin geleceği konusunda bir sunum gerçekleştirdi.

Panel, soru-cevap bölümünün ardından sona erdi.