Adalet Bakani Gül, TBMM Dijital Mecralar Komisyonu'nda Sunum Yapti Açiklamasi

Adalet Bakani Abdulhamit Gül, pilot olarak uygulanan E-Durusma'nin basarili oldugunu belirterek, "Memnuniyeti artiracak sekilde yapmayi hedefliyoruz. 30 büyüksehirde uygulaniyor. Bugün itibariyla 738 mahkemede uygulanmakta. Bunun teknik olarak güvenligi de önemli, belli proseslerden sonra bu çalismayi yapiyoruz. Bugüne kadar 14 bin 675 durusma gerçeklestirildi." dedi.

Gül, TBMM Dijital Mecralar Komisyonu'nda yaptigi sunumda, dijital dönüsümde UYAP'in önemli bir mecra olduguna isaret ederek, bu sistemin birçok ülke tarafindan örnek alindigini ve adalete erisimi kolaylastirdigini dile getirdi.

Durusma kayit sistemiyle bilisim sisteminde kullanici dostu uygulamalari artiracaklarina isaret eden Gül, test çalismalari devam eden bu sistem sayesinde durusma sirasinda yapilan bütün konusmalarin dijital olarak bilgisayara girilecegini, yanlisliklarin ise zabit katibi araciligiyla düzeltilecegini anlatti. Gül, "Böylece yargilamalarda taraflarin, avukatlarin her cümlesinin daha net yansitilacagi bir sistemin test çalismalari sürdürülüyor. Makinelesme degil, adalette bir insan kokusu, sicakligi var. Her dosyada bir insan gözyasi, dokunusu söz konusu. Ama dijital imkanlardan yararlanmak da bir firsat." degerlendirmesinde bulundu.

"Dijital yargilamalar, yapay zekayla mi olacak?" seklindeki kaygilarin yersiz oldugunu dile getiren Gül, "Böyle bir sey söz konusu degil. Insanin oldugu yerde dijital mecralardan istifade edilecek ama bu isin ana merkezinde insan olacaktir." diye konustu.

Gül, ceza infaz kurumlarinda teknolojik uygulamalarin gelistirildigini de belirterek, TBMM Genel Kurulunda dün kabul edilen ceza infaz kurumlarina iliskin düzenlemenin de bu kapsamda oldugunu ifade etti.

Bilisim suçlari konusunda hakim ve savcilarin ihtisaslastirilmasini hedeflediklerini dile getiren Gül, öte yandan denetimli serbestlik hizmetlerinde de karakola giderek imza atilmasi yerine dijital takibe yönelik uygulamada son asamaya geldiklerini kaydetti. Gül, elektronik tebligatin yayginlastirilmasini saglayacaklarini; Anayasa Mahkemesi ve AIHM kararlarina UYAP üzerinden erisim imkani saglanarak, bu kararlarin basvuruya konu kararlari veren hakim ve savcilara bildirilmesi için çalismalarin sürdügünü anlatti.

Gelisen teknoloji ve degisen basin yayin mecralarina isaret eden Gül, bu baglamda Basin Kanunu'nda öngörülen zaman asimi süreleri ve hükümlerin Meclis iradesiyle gözden geçirilmesi gerektigine inandiklarini ifade etti. Bakan Gül, diger taraftan çevrim içi çocuk istismariyla daha etkin mücadele edeceklerini, çocuklarin dijital riskler, siber zorbalik, yazili ve görsel medyanin zararlarindan korunmasi için çalismalar yaptiklarini da aktardi.

- "Salgin sürecinde bu hizmetlerin ne kadar önemli oldugu görüldü"

Adalet Bakani Gül, kisilik haklarinin korunmasi kapsaminda siber suçlar ve siber zorbalikla mücadelenin etkinliginin artirilmasi için uluslararasi is birligi imkanlarinin gelistirilecegini; bireylerin kisilik haklarinin sosyal medya üzerinden ihlaline yönelik fiillerle ifade özgürlügünü de koruyacak sekilde etkin mücadele edilecegini kaydetti.

Avrupa Konseyinin ilke ve tavsiyelerine uygun biçimde ve hukuki güvencelerin korunmasi ilkesine aykiri olmayacak sekilde yargida yapay zeka uygulamalarinin kullanilacagini belirten Gül, öte yandan sahteciligi tamamen ortadan kaldiracak olan Elektronik Kimlik Dogrulama Sistemi'nin uygulamaya konulacagini; hükümlü ve tutuklularin süreli ve süresiz yayinlara erisimlerinin kolaylastirilmasi için ceza infaz kurumlarinda kampüs kütüphaneleri kurularak, eserlerin dijital ortamda da talep edilmesine yönelik çalismalari hedeflediklerini de bildirdi.

Gül, UYAP'in tüm adli birimleri birbirine baglayan bir bilisim sistemi oldugunu vurgulayarak, "UYAP'ta, yillik ortalama 800 milyona yakin evrak üretilmekte, günlük ortalama 3 milyon 600 bin evrak sisteme eklenmekte, günlük ortalama 13 milyon evrak ise kullanicilar tarafindan okunmaktadir." diye konustu.

UYAP'in 50 kurumla 155 entegrasyonu bulundugunu anlatan ve bunlardan bazilarini siralayan Gül, UYAP hizmetlerine kullanicilarin portal üzerinden ulasabildigini, hizmet vermeye basladigi 23 Aralik 2009'dan itibaren Vatandas Portal uygulamasindan 9 milyon 653 bin 868 vatandasin bu hizmetlerden yararlandigini kaydetti.

Salgin sürecinde bu hizmetlerin ne kadar önemli oldugunun görüldügüne dikkati çeken Gül, adliyeye gitmeden birçok adalet hizmetinin elektronik ortamda alinabildigini söyledi. Bakan Gül, kurumlar, bilirkisiler, ara bulucular ve uzlastirmacilarin da portallar üzerinden adalet hizmetlerinden yararlanabildiklerini belirtti.

Bakan Gül, UYAP'in mobil uygulamalari kapsaminda E-Adalet Vatandas, Celse, Bilirkisi, Uzlastirmaci ve Arabuluculuk mobil uygulamalarinin hizmet verdigini kaydederek, "Celse Mobil Uygulamasi 181 bin 975 kez indirilmis, halihazirda 52 bin 92 avukatimiz tarafindan aktif olarak kullanilmaktadir. Vatandas Mobil Uygulamasi, Birlesmis Milletler Uluslararasi Telekomünikasyon Birligi'nden (ITU) 2020'de e-devlet kategorisinde sampiyonluk ödülünü almis bir uygulama." seklinde konustu.

- "Su anda 3 bin 790 adet SEGBIS sistemi hizmet vermektedir"

Adalet Bakani Gül, yargida ses ve görüntülerin ayni anda SEGBIS üzerinden kaydedildigini aktararak, sözlerini söyle sürdürdü:

"Su anda 3 bin 790 adet SEGBIS sistemi hizmet vermektedir. 2012 yilindan 2020 sonuna kadar 1 milyon 802 bin 675 video konferansi yapilmis, SEGBIS sayesinde ceza infaz kurumlarindan adliyelere sevkler azalmistir. Salginda cezaevindeki bir kisi, jandarma esliginde biliyorsunuz mahkemelere gidiyor, jandarma ile temas, arabada virüsün bulasma riski, mahkeme salonunda diger risk konularinda kisi 'Ben buradan cezaevinden mahkemeye baglanmak istiyorum.' diye, vatandaslarin, yargi mensuplarinin kullandigi önemli bir sistem oldu. Belli kosullarda kullaniliyor, yasal imkanlari dahilinde bir alternatif olarak kullaniliyor."

Önemli hedeflerinden biri oldugunu söyledigi E-Durusma çalismalarina geçen yil basladiklarini dile getiren Gül, bunun Adalet Bakanligi mühendislerince gelistirildigini söyledi. Gül, yargilamalarda yüz yüze olunmasinin önemli bir ilke oldugunu ancak taraflarin talebi halinde durusmalarin elektronik ortamda yapilabilmesi imkanini da taniyacaklarini kaydederek, "E-Durusma'da pilot uygulamalar iyi gidiyor. Memnuniyeti artiracak sekilde yapmayi hedefliyoruz. 30 büyüksehirde uygulaniyor. Bugün itibariyla 738 mahkemede uygulanmakta. Dün 679'du, bugün 738 mahkemede E-Durusma'yi baslatmis olduk. Bunun teknik olarak güvenligi de önemli, belli proseslerden sonra bu çalismayi yapiyoruz. Bugüne kadar 14 bin 675 durusma gerçeklestirildi. Bunun da bir alternatif olarak yayginlastirilmasini hedefliyoruz." degerlendirmelerinde bulundu.

- "E-Tebligat'in yayginlasmasi çok önemli katki saglayacak"

Bakan Gül, bir vatandasin "düsman" degil, "suçlu" olabilecegini ve insan onuruna uygun sekilde cezasini çekmesi gerektigini vurgulayarak, bu anlayis çerçevesinde "Ceza Infaz Kurumlarinda E-Görüs"ün, Bakirköy Kadin Kapali, Sincan Kadin Kapali ile Sincan Çocuk ve Gençlik Ceza Infaz kurumlarinda pilot olarak uygulandigini bildirdi. Gül, bu sistemle, doktorla görüntülü sekilde görüsülebilmesine de imkan tanimayi planladiklarini; pilot uygulamalar basarili oldugunda kapsamini genisletmeyi ve yayginlastirmayi öngördüklerini kaydetti.

Abdulhamit Gül, bugüne kadar 6 milyon 495 bin 452 mirasçilik belgesinin e-Devlet üzerinden görüntülendigini, bugüne kadar 1 milyon 770 bin 673 mirasçilik belgesi hazirlandigini söyledi.

Adli sicil belgesinin de e-Devlet üzerinden alinabildigini, ayrica 8 yabanci dilde bu sabika kayitlarinin verilebildigini anlatan Gül, "2013'ten itibaren Türkçe 105 milyon 449 bin 28, diger dillerde 829 bin 753 sorgulama yapilmis." diye konustu.

Bakan Gül, 2019'dan beri uygulanan e-Tebligat sayesinde yargi süreçlerinin uzamasinin önüne geçildigini, zaman ve emek tasarrufu saglandigini vurgulayarak, vatandaslarin talep etmesi halinde bu sistem sayesinde telefonla veya bilgisayarla gelen tebligati görme imkani bulundugunu anlatti. Bu sistemden yararlanmasi için tüm vatandaslara çagrida bulunan Gül, "Bugüne kadar toplam 65 milyon 89 bin 782 e-tebligat gönderilmis, 853 milyon liranin üzerinde tasarruf saglanmistir. Bugüne kadar toplam 38 bin 728 agaç kesilmekten kurtarilmis ve 2 bin 278 ton kagittan tasarruf edilmis. Ayrica bir çevreci uygulamasi da var. Vatandaslarimizin özellikle gayrimenkul ve kadastro davalari yillarca sürüyor. Bunun da temelinde tebligat sorunu var. E-Tebligat'in yayginlasmasi çok önemli katki saglayacaktir." degerlendirmesinde bulundu.

- "411 bin 178 mahkeme karari nüfus müdürlügüne gönderildi"

Adalet Bakani Gül, nüfus kayitlarinda degisiklik gerektiren tüm kararlarin nüfus birimine sistem üzerinden gönderildigine ve böylece vatandaslarin olasi zaman kayiplarinin önüne geçildigine isaret ederek, bu kapsamda Eylül 2019'dan bugüne kadar 411 bin 178 mahkeme kararinin nüfus müdürlügüne gönderildigini bildirdi.

Icra dairelerinde kagitsiz ofis ortamina geçilmesi için pilot uygulamalara basladiklarini anlatan Gül, öte yandan abonelik sözlesmelerine iliskin takiplerin Merkezi Takip Sistemi (MTS) üzerinden yapilabildigini; MTS üzerinden açilan dosya sayisinin 3 milyon 151 bin 834 iken, bunlarin sadece 1 milyon 263 bin 504 tanesinin icra dairelerine geldigini kaydetti.

Emniyet Kolluk Islemleri Projesi (EKIP) Protokolü ile ülke genelinde emniyet birimleriyle yazismalarin elektronik ortamda yapildigini anlatan Gül, vatandaslarin Vatandas Portal üzerinden Cumhuriyet Bassavciliklarina sikayet, kovusturmaya yer olmadigina dair kararlara itiraz, kamu davasinin açilmasinin ertelenmesi kararlarina itiraz, idari yaptirim kararlarina itiraz dilekçelerini gönderebildiklerini, bu güne kadar 840 bin 58 itirazin bu sekilde gönderildigini aktardi.

Idari para cezalari ve trafik idari para cezalarina yönelik itirazlarin da yapilabildigini anlatan Gül, "Bu durumda 52 bin 358 basvuru yapilmis. Vatandaslarimiz taraf olarak yer aldiklari ceza dava dosyalarindaki evraklara portal üzerinden eriserek inceleyebilmekte ve dilekçe gönderebilmekte. Bugüne kadar vatandaslarimiz tarafindan incelenen dosya sayisi 1 milyar 414 milyon 772 bin 436, gönderilen evrak sayisi 59 bin 349 adet." seklinde konustu.

- "Hedef süreye uyma orani idari yargi mahkemelerinde yüzde 82,4"

Adalet Bakani Gül, kadina karsi siddetin önlenmesi için hakkinda koruma ve tedbir karari alinan ve bazi suçlardan ceza almis olan hükümlü ve tutuklularin tahliye olduklarinda ya da izinli olarak cezaevlerinden çiktiklarinda kolluk kuvvetlerine sistem üzerinden anlik bilgi verdigini, tekrarlanan siddet vakalari gözden kaçirilmamasi için taraflar hakkindaki sorusturma ve tedbir geçmisinin sistem tarafindan yansitildigini dile getirdi.

Gül, yarginin Türk milleti adina karar verdigini, dolayisiyla vatandaslarin "adil ve makul sürede yargilama" beklentisinin karsilamasi gerektigini söyledi.

Yürüttükleri çalismalar sonucunda davalara göre hedef süreler ortaya koyduklarini belirten Gül, hedef sürelere uyma oranlarinin idari yargi mahkemelerinde yüzde 82,4, cumhuriyet bassavciliklarinda yüzde 80,2, hukuk mahkemelerinde yüzde 78,99, ceza mahkemelerinde ise yüzde 75,3 oldugunu kaydetti. Gül, bu sonuçlar üzerinde salginin olumsuz etkilerinin bulunduguna isaret ederek, bundan sonraki süreçte basarinin daha da artirilmasini hedeflediklerini vurguladi.

Abdulhamit Gül, salgin döneminde 23 bin 275 VPN tahsis edilerek, hakim, savci ve personelin bilisim sistemi üzerinden hizmetlerini sürdürebildigini de ifade etti.

Hizmete sunduklari uygulamalarin birçok ödüle layik görüldügünü anlatan Gül, daha güvenli ve erisilebilir adalet sistemi için çalismalari sürdüreceklerini kaydetti.