Afyonkarahisar'da Manda Varlığı Arttı

2011 yılında Tarım ve Orman Bakanlığı tarafında başlatılan teşvik sayesinde Afyonkarahisar’da manda varlığında yüzde 100 artış yaşandı. Sütü inek sütünden 4 kat daha pahalı ve değerli olan bu açıdan üreticisinin de yüzünü güldüren manda yetiştiriciliği destekleme projeleriyle gün geçtikçe artmaya devam ediyor. Sütünden yapılan eşsiz lezzet kaymağıyla da kenttin tanıtımına katkı sağlayan manda kaymağının ilerleyen dönemlerde sayılarının artış göstermeye devam etmesi bekleniyor. Afyonkarahisar’da 2011 yılında sadece bin anaç manda varken şimdi bu rakam 2 binlere kadar ulaşmış durumda.

MANDALARIMIZI YAYACAK YER BULAMIYORUZ

Afyonkarahisar Merkeze bağlı Küçükçobanlar Köyü’nde manda yetiştiriciliğiyle uğraşan üreticiler, hayvanların yayma alanı bulamadıkları konusunda sıkıntı çekiyor. Son yıllarda şehirleşmenin arttığı Afyonkarahisar’da Uydukent TOKİ civarında mandalarını yayan köylüler TOKİ’nin yeni 750 konutluk projesi hayata geçtiğinde mandaların yayacak hiçbir alanlarının kalmayacağını söyledi.

Bu konuda yetkilerden destek bekleyen manda üreticileri, manda sayısının artması ve çiftçinin mutlu olması için buna bir çözüm getirilmesi gerektiğini söyledi.



1800 PROJELİ MANDA VAR

Damızlık Manda Yetiştiricileri Birliği Başkanı Ömer Kelem, şuanda Afyonkarahisar’da manda sayısında artış yaşandığını söyledi.

Türkiye genlinde 80 binlere düşen rakamların 180’binlere çıktığını ifade eden Kelem şöyle devam etti;

“2011 yılında Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü ve Tarım Bakanlığı’nın manda varlığının yok olmaması için Türkiye genelinde uyguladığı Anadolu Mandasının Halk Elinde Manda Islahı projesi desteklemeleri sayesinde oldu. Afyonkarahisar’da 1800 projeli mandamız var. Yaklaşık 2500 civarında da toplam anaç manda vardı. Popülasyonumuz genel itibariyle yavrularıyla beraber yaklaşık 4 bin civarında. 2011 yılında başladığımızda 1000 proje için anaç mandayı biz zor bulmuştuk. 2011 yılından bugüne kadar yaklaşık yüzde 100 manda sayısında Afyonkarahisar’da artış var.”

MANDA KAYMAĞI AFYON’U TANITIYOR

Manda kaymağının Afyonkarahisar’ın tanıtımında katkısının yüksek olduğunu belirten Kelem; “Manda kaymağı Afyonkarahisar’ın tanıtımında 1 numaralı tanıtımın aracıdır. Afyonkarahisar kaymak deyince akla manda kaymağı gelir. Zaten manda kaymağı yapmıştır o işi. O yüzden Afyonkarahisar’ın tanıtımında manda kaymağının katkısı çoktur. Her toplantıya gidiyoruz. Devlet büyüklerimizin söyledikleri Afyon deyince akla kaymağı sucuğu geliyor diyorlar. Ya 1’incidir, ya 2’incidir Afyonkarahisar’ın tanıtımında. O yüzden manda kaymağı bizim için çok önemlidir” dedi.

YETİŞTİRİCİLER BİLGİ SAHİBİ OLDU

2011 yılında başlatılan projeyle birlikte manda yetiştiricileri kendi mandalarının ne kadar süt verdiğini, kaç litre süt vereceğini rahatlıkla tahmin edebildiğini açıklayan Kelem; “Biz burada kayıtlar tutarak ıslah projesi sayesinde şuanda yetiştirdiğimiz 1 mandanın bir sağım döneminde ne kadar süt vereceğini her ay kayıtlar altına alarak öğrendik. Yetiştirici elinde malın kalitelisini ve kalitesizini ayırmayı öğrendi. Biz bu veri kayıtlarına bakarak da yetiştiriciye damızlık yavruları seçimini sağlattık. Projenin maddi kaynağı da oldu. Devletin verdiği teşvikin katkısıyla beraber yetiştiricileri de bunun farkına varınca sütü de ticari anlamda iyi değerlendirildiği için sayı arttı” ifadelerini kullandı.

10 LİTRE MANDA SÜTÜ 40 LİTRE İNEK SÜTÜNDEN DAHA DEĞERLİDİR

10 litre manda sütünün 40 litre inek sütünden daha değerli olduğunu kaydeden Kelem; “Manda sütü diğer hayvanların sütüne göre yağ ve protein oranları 2-3 katı yüksektir. İnek sütünde 3-4 gibi yağ oranı varken, manda da 11-12’lere çıkar bu oran. Yani manda sütü çok değerli bir süttür. Birde beyazdır. Hayvan yeşil yer ne yerse yesin bembeyaz sütü olur. Kaymağının da zaten özelliği beyaz olmasıdır. Damak tadının farklı olması ve kalitesinin yüksek olması her zaman kendisini fark ettirir. Manda yaklaşık 8-10 litre civarında süt verir, fakat 40 litre inek sütünden daha değerlidir” şeklinde konuştu.

ANAÇ MANDA SAYIMIZ 6’DAN 23’E ÇIKTI

Manda Yetiştiricisi Fatih Yılmaz ise, devletin verdiği destek ve teşvikle birlikte 6 olan anaç manda sayılarını 23’e çıkardıklarını söyledi.

Yılmaz şöyle devam etti;

“Mandacılığın dedelerimizden gelen bir meslektir. Biz kaymak ve yoğurtçuluk yapıyoruz. Biz bu işi ailecek seviyoruz. Devlet desteklerinden faydalanıyoruz. 2011 yılında proje başlatıldığında bizde 6 manda vardır. Bu devletimizin verdiği destekler sayesinde şuanda sayımız 23’e ulaştı. Şuanda 23 anaç mandamız var. Manda sütünü ağırlıkla kaymak ve süzme yoğurt yapıyoruz. Bu şekilde sütlerimizi değerlendiriyoruz.”