AGİT Transdinyester Görüşmeleri

Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Transdinyester görüşmelerinde taraflar, 1 Ağustos'tan itibaren Dubasari bölgesindeki tarım arazilerinin kullanılması ve 1 Eylül'den itibaren Transdinyester bölgesine ait araçların uluslararası trafikte yer almasına ilişkin mekanizmanın başlatılması konusunda anlaşmaya vardı.

İtalya'nın AGİT dönem başkanı olmasından dolayı başkent Roma’da 5+2 (Moldova, Transdinyester, Ukrayna, Rusya Federasyonu, AGİT, Avrupa Birliği ve ABD) formatındaki Transdinyester görüşmeleri yapıldı.

Görüşmelerde taraflar, daha önce üzerinde anlaşılan 8 maddeli paketin yıl sonuna kadar bütün açılarıyla tamamlanması yönündeki taahhütlerini ortaya koydu.

- Tarım arazileri ile uluslararası trafik için kesin tarih

Arabulucu ve gözlemcilerle birlikte imzalanan Roma Protokolü’nde tarafların, 2017 yılında tanımlanan "8 maddeli öncelikli paketin" en hızlı şekilde sonuçlandırılmasını sağlayacak net zaman çizelgeleri ile mekanizmalar üzerinde anlaştığı kaydedildi.

Protokolde, Gura Bicului ile Bychok köylerini birleştiren ve Dinyester Nehri üzerindeki köprünün yeniden açılması, Transdinyester üniversitelerinin diplomalarının apostil edilmesi ve Moldova tarafından yönetilen Latin alfabesi ile eğitim veren okulların işleyişine dair anlaşmaların uygulanmasının takdir edildiği ifade edildi.

Tarafların Dubasari bölgesindeki tarım arazilerinin 1 Ağustos’tan itibaren kullanılması ile Transdinyester bölgesine ait araçların uluslararası trafikte yer almasına ilişkin mekanizmanın 1 Eylül’den itibaren uygulanmaya başlanması yönündeki taahhütleri protokolde yer aldı.

Ayrıca, tarafların haziran sonuna kadar, telekomünikasyon alanında da kesin bir yol haritası üzerinde anlaşmayı taahhüt ettiği belirtildi.

Protokolde, tarafların müzakerelerde sonuç odaklı bakış açısını koruyacağı ve diğer sorunlarla ilgili iletişimi sürdürecekleri kaydedildi.

- Transdinyester sorunu

Moldova'nın 1991'de Sovyetler Birliği'nden ayrılarak bağımsızlığını ilan etmesinden sonra, Dinyester Nehri'nin doğu kıyısında kalan Transdinyester de tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etti.

Bağımsızlık ilanından sonra Moldova ile Transdinyester arasında başlayan silahlı çatışmalar, 22 Temmuz 1992'de ateşkesle son buldu. Moldova ile Transdinyester arasında 1993'te AGİT bünyesinde başlayan çözüm görüşmeleri halen devam ediyor.

Moldova içinde tek taraflı bağımsızlığını ilan eden ve Birleşmiş Milletler (BM) üyesi hiçbir devlet tarafından tanınmayan Transdinyester'in, kendi siyasi yapısı, meclisi, ordusu, polisi ve posta sistemi bulunuyor.

Moldova, Transdinyester bölgesinin kendi toprakları olarak kabul edilmesini, Rusya'nın desteğini alan Transdinyester ise ayrı bir devlet olarak tanınmak istiyor.