Ahilik Araştırma Merkezi Eski Müdürü Kazım Ceylan Ahiliği Anlattı

Kamuoyunda sık sık tartışılan “Ahiliğin başkenti neresidir?’’ konusuna 38 dilde yayın yapan TRT Türkiye’nin Sesi Radyosu’nda Şule Özçakır’ın yapımcılığını yaptığı ‘Hayatın Sesleri’ programına katılan akademisyen, tarihçi-yazar Kazım Ceylan, sorular ve cevaplarıyla Ahiliğe açıklık getirdi.

Ahiliğin Başkenti neresidir ? sorusuyla başlayan ve Kırşehir’in anlatıldığı programda konuşan Ceylan, “Ahiliğin başkenti Kırşehir’dir. Selçuklu’nun 1243 Kösedağ Savaşı’nda yenilmesi üzerine Ahi Evran-ı Veli, Moğol tahakkümünün ve Fars kültürünün etkisi altındaki Konya’dan ayrılıp önce kısa bir dönem Denizli’ye gitti. Sonra da ömrünün sonuna kadar yaşayacağı Kırşehir’e geldi”dedi.

“Ünlü tarihçi Halil İnalcık, Ahi Evran’ın Kırşehir’e gelmesini o dönemlerde Kırşehir’in Türk kültürünün merkezi ve Türkmen yurdu olmasına bağlar” diyen Ceylan açıklamasını şöyle sürdürdü;

“Bir taraftan Fars kültürünün ve Moğolların etkili olduğu Konya; diğer tarafta Türklüğün ve Türk kültürünün hakim olduğu Kırşehir vardır. Moğollara karşı Türkmen direnişinin öncülüğünü yapan Ahi Evran-ı Veli, Anadolu’nun ortasında stratejik bir öneme sahip güvenli bir yer olan Kırşehir’i tercih etmiştir. Ahiliğin teşkilatlanması, Kırşehir merkez olmak üzere bütünüyle Selçuklu ve Osmanlı coğrafyasında gerçekleşmiştir.

Ahiliğin teşkilat şemasına baktığımız zaman illerde 32 esnaf kendi içerisinde esnaf şeyhi ve onlar da kendi aralarında ahi baba vekilini seçmişlerdir. Ahi baba vekilleri de Kırşehir’deki ahi baba veya ‘’Şeyh’üş Şüyüh’’e bağlı kalmışlardır. Kırşehir’deki ahi babalar zaman zaman farklı bölgelere giderek ahi teşkilatlarını teftiş etmişler, eksiklikleri giderilerek talimatlar vermişlerdir. Tarihi bir belge niteliğindeki bu yazışmalar arşivlerimizde mevcuttur.

Ahi Evran 93 yaşında Moğollara karşı savaşırken şehit olmuştur. Mezarı Kırşehir’dedir. Kırşehir’de Ahilik kültürü canlı bir şekilde yaşatıldığı için Gümrük ve Ticaret Bakanlığı 2008 yılında çıkardığı ‘Ahilik kutlamaları Merkez Yürütme Kurulu Yönetmeliği’nde ahiliğin kutlamalarının her yıl Kırşehir merkez olmak üzere bütün Türkiye’de kutlanmasını kararlaştırmıştır.”