Aihm’ne Yapılan Başvurular, Tazminat Ödenerek Çözülecek

Çavuşoğlu, kanun tasarısı ile AİHM’in ihlal kararı öncesinde uyuşmazlıkların çözülmesine ilişkin bir modelin geliştirildiğini, böylece her yıl önemli miktarlarda tazminat ödeme yükümlülüğünün önüne geçilmesinin ve insan hakları alanında uluslararası toplumda oluşan olumsuz görünümün izalesinin amaçlandığını belirtti.

Çavuşoğlu, Adalet Komisyonu’nda kabul edilen ve yakın zamanda Meclis genel kurul gündeminde yer alması beklenen Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne yapılmış bazı başvuruların tazminat ödenmek suretiyle çözümüne dair kanun tasarısı hakkında açıklamalarda bulundu. Çavuşoğlu, ceza hukuku kapsamındaki soruşturma ve kovuşturmalar ile özel hukuk ve idare hukuku kapsamındaki yargılamaların makul sürede sonuçlandırılmadığı veya mahkeme kararlarının geç veya eksik icra edildiği ya da hiç icra edilmediği durumlarla ilgili olarak AİHM nezdindeki başvuruların tasarı ile kurulacak olan komisyon aracılığı ile çözüme kavuşturulacağını belirtti.

Son yıllarda hızla sürdürülen yargı reformu çalışmalarına rağmen, yargılamaların bazen çeşitli sebeplerle makul sürede sonuçlandırılamadığını söyleyen Çavuşoğlu, bunun sonucu olarak da ilgililerin Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin Adil Yargılanma Hakkına ilişkin 6’ıncı maddesinin ihlal edildiği gerekçesiyle başvurduğunu dile getirdi. Bu başvurulardan dolayı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi tarafından Türkiye Cumhuriyeti aleyhine verilmiş çok sayıda ihlal kararı bulunduğuna işaret eden Hakan Çavuşoğlu, “Tasarı ile ihlal kararı verilmeden önce uyuşmazlık çözülmesine ilişkin model geliştirilmektedir. Böylece bir taraftan her yıl önemli miktarlarda tazminat ödeme yükümlülüğünün önüne geçilmesi ve diğer taraftan da insan hakları alanında uluslararası toplumda oluşan olumsuz görünümün izalesi amaçlanmaktadır.” dedi.

Tazminat kararlarını verecek olan komisyonun yapısı, işleyişi hakkında da bilgi veren Çavuşoğlu, şunları söyledi : “Komisyon 5 kişi olarak öngörülürken, 4 tanesi Adalet Bakanlığı’nın merkez, bağlı ve ilgili kuruluşlarında çalışan hakim ve savcılar arasından Adalet Bakanı tarafından, 1 tanesi de Maliye Bakanı tarafından, Maliye Bakanlığı personeli içinden atanacak. Komisyon Başkanı da, Adalet Bakanı tarafından atanacak üyeler arasından seçilecek, komisyon üye sayısının salt çoğunluğu ile toplanacak, katılanların salt çoğunluğu ile karar verecek. Komisyon kararını 9 ay içinde verecek, bu kararlara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde komisyon aracılığıyla Ankara Bölge İdare Mahkemesi’ne itiraz edilebilecek. Mahkeme ise 3 ay içinde karar verecek ve verdiği karar kesin olacak. Ödenmesine hükmedilen tazminat, kararın kesinleşmesinden itibaren 3 ay içinde Adalet Bakanlığı tarafından ödenecek. Komisyona, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde müracaat mümkün, eğer bu süre kaçırılmışsa AİHM’in iç hukuk yollarının tüketilmemiş olması gerekçesine dayanan kabul edilmezlik kararının tebliğinden itibaren 1 ay içinde komisyona müracaat edilebilecek. Müracaat edeceklere gerekli kolaylığın sağlanması için bu müracaatların cumhuriyet başsavcılıkları aracılığıyla yapılması da öngörülüyor.”