AİHM Rumlara kapıyı kapattı

KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat: Cumhurbaşkanı Gül'ün bu sonucun alınmasında katkısı büyük.

1500'den fazla mülkiyet davası AİHM gündeminden düşüyor. Kayhan Karaca, taşınmaz mal komisyonunun AİHM tarafından tanınmasını anlatıyor.

Daimi temsilci Daryal Batıbay: Karar emsal davalar için tarihi önemde. 1500 Rum mülkiyet başvurusu taşınmaz mal komisyonuna sevkedilecek.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Kıbrıs sorununda hayati önem taşıyan mülkiyet konusunda çok krtitik bir karar verdi. Mahkeme, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde faaliyet gösteren Taşınmaz Mal Komisyonu'nun Kıbrıslı Rumlar için "etkin iç hukuk yolu" olduğuna hükmetti.

Karar ile taşınmaz mallarını geri isteyen Kıbrıslı Rumlar, KKTC yargısı önüne gitmeye mecbur kalacak. Kararın, Ankara"yı da AİHM"deki en büyük baş ağrısı olan Rum davalarından kurtarması bekleniyor.

Bu aşamadan sonra Rumlar mülkiyet başvuruları için Ankara'ya karşı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde dava açamayacak.

AÇILMIŞ DAVALAR DA GÜNDEMDEN DÜŞECEK

Karar ile taşınmaz mallarını geri isteyen Kıbrıslı Rumlar, KKTC yargısı önüne gitmeye mecbur kalacak. Kararın, Ankara"yı da AİHM"deki en büyük baş ağrısı olan Rum davalarından kurtarması bekleniyor. Çünkü Ankara'ya karşı açılmış 1500'ü aşkın Rum mülkiyet davası da "iç hukuk yolları henüz tüketilmediği" gerekçesiyle mahkeme gündemden düşecek.

Kıbrıs sorununun temelini oluşturan, müzakerelerin en çetrefilli konusu mülkiyet başlığını etkileyecek karar uzun süredir bekleniyordu.

Bu başvurular, Ankara için Strasbourg Mahkemesi'ndeki en zor dava grubu olma özelliğine sahip.

ANKARA'YI RAHATLATACAK

Karar, AİHM'deki Rum davaları nedeniyle son yıllarda Avrupa'da siyasi ve diplomatik baskı gören Ankara'yı rahatlatacak nitelikte.

Kararın, adada iki taraf arasında devam eden kapsamlı çözüm müzakerelerinde görüşülen mülkiyet başlığını da etkilemesi bekleniyor.

KARAR 3'E KARŞI 14 OYLA ALINDI

AİHM, KKTC"de kendi istediği ışığında 2005 yılında çıkarılan bir yasayla oluşturulan TMK"yı Kıbrıslı Rumların mülkiyet başvuruları için etkin hukuk yolu olarak resmen kabul etti. Bu konuda “Demopulos ve diğerleri” adını taşıyan pilot davayla ilgili kararını bugün açıklayan AİHM, TMK"nın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi standartlarında fiilen işlev gören bir iç hukuk organı olduğuna hükmetti. Karar, AİHM"nin 17 yargıçlı Büyük Dairesi tarafından, 3"e karşı 14 oyla alındı.

AİHM"nin gerekçeli kararında, Taşınmaz Mal Komisyonu"nun kurulmasına temel oluşturan 2005 tarihli Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti yasasının Kıbrıslı Rumların mülkiyet iddiaları için kabul edilebilir ve fiili bir iç hukuk yolu oluşturduğu not ediliyor. AİHM'ye başvuran Kıbrıslı rumların henüz bu iç hukuk yolunu tüketmedikleri, bu nedenle de Strasbourg Mahkemesine yaptıkları dava başvurusunun reddedileceğine hükmedliyor.

RUM YÖNETİMİ İÇİN BOZGUN

Karar, Kıbrıs Rum Yönetimi açısından gerek hukuksal gerekse siyasal planda bozgun anlamına geliyor. Açıklanan kararla ilgili davada müdahil taraf olan Rum Yönetimi, 18 Kasım Çarşamba günü Strasbourg"da yapılan duruşmada, Türkiye"yi adada “etnik temizlik” yapmakla suçlamış ve TMK"yı Kıbrıslı Rumları “rüşvetle satın almak” için yaratılmış bir mekanizma olarak tanımlamışlardı.

TALAT: TARİHİ VE ÇOK ÖNEMLİ

KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat, kararı NTV"ye değerlendirdi.

Kararın ardından Cumhurbaşkanı Abdullah Gül"ü aradığını belirten Talat, “Kararı kendisiyle paylaşmak istedim. Sayın Gül"ün büyük teşviki olmuştu. Bu sonucun alınmasında kendisinin büyük katkısı oldu” diye konuştu.

KKTC Cumhurbaşkanı Talat, “Bu tarihi ve çok önemli bir karar. Yürüttüğümüz doğru politakanın zaferidir. Referandum öncesi ve sonrasında izlediğimiz politika, aynı zamanda Türkiye"nin desteklemesi sonucu ortaya çıktı” dedi.

Alınan kararın müzakereleri etkileyeceğini ifade eden Talat, şöyle konuştu: “Müzakerelerde kolaylaştırıcı bir rol oynayacaktır. Aynı zamanda Kıbrıs sorunun çözümüne de katkısı olacaktır.”

DAVANIN GEÇMİŞİ

AİHM, 2005 yılında açıkladığı bir kararda, Rumların mülkiyet sorunlarını çözmek amacıyla Kıbrıs'ın kuzeyinde Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi çerçevesinde oluşturulacak bir hukuk organını kabul edebileceği sinyali vermiş, bu sinyal üzerine kurulan TMK"nın Rumlar için etkin iç hukuk organı olup olmadığına 8 değişik Rum başvrusunu inceleyerek karar vereceğini duyurmuştu.

TMK, AİHM"nin Myra Ksenides-Arestis adlı Kıbrıslı Rumun Ankara"ya karşı kazandığı mülkiyet davasındaki hükümler uyarınca 2005 yılında kurulmuş, çalışmalarına ise 17 Mart 2006 tarihinde başladı.

Komisyon, Rumların taşınmazlarının iade, tazminat ve takasıyla ilgili talepleri inceleyip karara bağlıyor. Komisyonda, Avrupa Konseyi"nin eski genel sekreteri İsveçli politolog Daniel Tarschys ile Avrupa Konseyi eski genel sekreter yardımcısı Alman hukukçu Hans Christian Krüger de görev yapıyorlar.

ŞU ANA KADAR 40 MİLYON STERLİN'E YAKIN TAZMİNAT ÖDENDİ

TMK"ya, 2 Mart 2009 tarihi itibariyle, Rumlar tarafından 452 başvuru yapıldı. Bu başvuruların 91 tanesi dostane çözüm yoluyla, 4 tanesi ise duruşma yoluyla sonuçlandı.

Komisyonun verilerine göre, şu ana kadar başvuran Rumlara mallarının bedeli olarak 39 milyon 854 bin 100 İngiliz Sterlini tazminat ödendi. TMK, 1 başvuru için iade, 2 başvuru için takas, 5 başvuru için de iade ve tazminat hükmünde bulundu.

Kıbrıs Rum Yönetimi, TMK"ya kurulduğu günden bu yana “yasadışı” olduğu iddiasıyla karşı çıkıyor. Kıbrıslı Rumların AİHM"de Ankara"ya karşı açtıkları davalarda müdahil taraf olan Rum Yönetimi, bu çerçevede Strasbourg Mahkemesine sunduğu görüşlerde TMK"nın sadece yoksul Rumları kandırmak için oluşturulmuş bir komisyon olduğunu savunmuştu.

ntvmsnbc