ANALIZ - Hamas, Israil'in Gazze Seridi'ne Uyguladigi Ablukayi Kirmak Için Yeni Bir Mücadele Yürütüyor

MUHAMMED EBU DUN - Hamas, Israil'in Gazze Seridi'ne uyguladigi ablukayi sona erdirmek için yeni bir mücadeleye girerken Israil'in tavrini degistirmemesi halinde çatismalarin tekrar baslamasi da ihtimaller arasinda yer aliyor.

Hamas, 15 yillik ablukayi kirmak için Israil'in son saldirilarinin sonuçlarindan istifade etmeye çalisiyor. Ancak Israil'in devam eden inatçiligi ve Gazze Seridi'nin yeniden insasini Hamas'in elinde tuttugu Israilli dört esiri serbest birakmasina baglama konusundaki israri dolayisiyla bu is pek kolay gözükmüyor.

Hamas'in silahli kanadi Izzeddin el-Kassam Tugaylari, Israil'in 2014'te Gazze'ye düzenledigi saldirilar sirasinda 2'si asker 4 Israillinin esir alindigini açiklamisti. Kassam Tugaylari, bu kisilerin durumu hakkinda herhangi bir bilgi vermemisti.

- Gerilim sürüyor

Israil, Gazze'ye yönelik geçen ay yeniden baslattigi saldirilari 11 gün sonunda Hamas'la varilan ateskes sonucu sona erdirmisti.

Hamas, kendi zaferini ilan ederken ateskesi "kirilgan" olarak nitelendiren gözlemciler, devam eden gerilimin gölgesinde yeni bir askeri çatismanin pek uzak olmadigini belirtiyor.

Israil son olarak 18 Haziran'da Gazze'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya beldesi ve Han Yunus kentinde Filistin direnis gruplarina ait mevzilere hava saldirilari düzenledi.

Israil ordusundan yapilan açiklamada, "Gazze ve Han Yunus kentlerine düzenlenen saldirilarin, Israil tarafina gönderilmeye devam eden yanan balonlar nedeniyle gerçeklestirildigi" kaydedildi. Açiklamada, ordunun, Gazze Seridi'nde olanlardan sorumlu tuttugu Hamas'in askeri yapilarini hedef almaya devam edecegi aktarildi.

Hamas ise Israil'in yanan balonlari roketler ile esit görerek yeni angajman kurallari dayatma girisiminde bulundugunu kaydetti ve bunun yansimalari olacagina dikkati çekti.

Hamas'in Gazze Sorumlusu Yahya Sinvar da 21 Haziran'da BM Orta Dogu Baris Süreci Özel Koordinatörü Tor Wennesland ile görüsmesinin "olumsuz" geçtigini belirtirken, Israil'i ablukayi devam ettirmesinden dogacak sonuçlar konusunda uyardi.

Siyasi analistler, ara bulucular basaramazsa, Hamas'in Israil'in Gazze'ye 15 yildir uyguladigi ablukayi çesitli yollarla kirmaya kararli oldugu konusunda hemfikir.

- Çok sayida senaryo var

Yazar ve siyasi analist Mustafa es-Savvaf, AA muhabirine yaptigi açiklamada, ara bulucularin "Filistinli gruplar tarafindan kabul edilebilir" bir anlasmaya varamamasi durumunda yeni bir askeri gerilimin patlak vermesinin pek uzak bir ihtimal olmadigini belirtti.

Savvaf, "Gazze Seridi'ndeki mevcut veriler direnisin istedigini elde etmekte kararli oldugunu gösteriyor. Direnis, ara buluculara rollerini oynama firsati verdi, ancak hiçbir sey yapmadiklari görülüyor, bu da bizi, aralarinda askeri tirmanisin da yer aldigi senaryolara götürüyor." diye konustu.

Hamas'in Gazze Sorumlusu Sinvar'in, BM Özel Koordinatörü Wennesland ile gerçeklestirdigi görüsmenin olumsuz oldugunu söylemesine de deginen Savvaf, sunlari kaydetti:

"Sinvar'in açiklamalari, Wennesland'in, Gazze'nin yeniden insasi dosyasini Hamas'in elindeki Israilli esirlerin dosyasina baglamaya çalisan Israil'in kosullariyla geldigini dogruluyor. Bu nedenle Wennesland'in ilerleme kaydedemedigine inaniyorum."

Filistinli gruplarin Israil'in kiskirtmalarina karsilik vermek için en uygun yolu seçecegini belirten Savvaf, "Direnis, Israil'in saldirilarina karsilik verecek ve yeni çatisma kurallari dayatmasini kabul etmeyecek." dedi.

Savvaf, direnisin gelecek günlerde yapacaklarinin gelismis ve kademeli bir adim olacagini ve Israil'in de inatlasmasi halinde durumun farkli olacagini bildigini sözlerine ekledi.

- Filistin direnisi ile Israil arasinda karsilikli mesajlar

Siyasi analist Hani el-Akkad, Israil'in abluka konusundaki inatçi tutumunun direnisi yeni bir askeri çatismaya götürebilecegini söyledi.

Akkad, Israil'in Gazze'ye düzenledigi son saldirilarin durmasindan bu yana Filistin direnisi ile Israil arasinda karsilikli mesajlarin hiç durmadigini belirtti.

Ateskes anlasmasinin birçok dosyayi çözmeden yapilmasi nedeniyle bu mesajlarin normal oldugunu kaydeden Akkad. Israil'in Filistinlilere ait yerlere saldirarak ateskesi ihlal etmesi, yanan balonlara füzelerle karsilik vermesi, Bati Seria ve Kudüs'te halka saldirmasinin direnisi rahatsiz ettigini ve planlarini degistirmesine neden oldugunu dile getirdi.

Akkad, "Direnisin mesajlarinin çogu Sinvar araciligiyla gönderildi ve bu da Israil'e iletmek istediklerinin gücünü gösteriyor. Direnis gruplarinin ve Hamas'in simdiye kadar verdigi mesajlar, Israil'i tehdit etmeye ve yeni bir denklem dayatmasini engellemeye yönelik taktik mesajlardir." dedi.

- Yeni çatisma ihtimali

Gazze'deki El-Ezher Üniversitesinden siyaset bilimi profesörü Abir Sabit de "Israil'in Filistinlilerin taleplerini yerine getirmeme ve Gazze'ye uyguladigi ablukayi kaldirmama konusunda israr etmesi ve ara bulucularin bu konuda herhangi bir atilim atmamalari halinde yeni bir çatismayla karsi karsiya kalabiliriz." diye konustu.

Filistinliler arasindaki siyasi bölünmüslügün direnisin tutumunu zayiflattigini kaydeden Sabit, bazi taraflarin da Filistin'in son savasta olanlardan siyasi kazanç elde etmesini engellemeye çalistigini aktardi.

Sabit, Israil hükümetinin degismesi ve ondan önce yasanan kargasanin da Gazze Seridi ile Israil arasinda bir sükunet denklemi saglamaya yönelik yerel ve uluslararasi siyasi çabalari zayiflatan önemli sebepler arasinda yer aldigini söyledi.