ANALİZ- Mısır'da Eski Başbakan Ahmed Şefik Bilmecesi

KAHİRE – AYDOĞAN KALABALIK - Mısır'ın devrik cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek'in Sivil Havacılık Bakanı ve son Başbakanı Ahmed Şefik'in 2018'de yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olacağını açıklamasının ardından başlayan süreç, önceki gün özel bir uçakla bir süredir ikamet ettiği Birleşik Arap Emirlikleri'nden (BAE) Kahire'ye dönmesi sonrasında yeni bir boyuta taşındı.

BAE'de gözaltına alındığı şeklindeki iddialar, Kahire'ye döndükten sonraki 24 saat içinde her hangi bir açıklama yapmaması, hakkında Başsavcılık ve Olağanüstü Yüksek Devlet Güvenlik Savcılığı'na suç duyurusunda bulunulması ve avukatının kendisi ile görüşemediğini duyurması Şefik konusundaki soru işaretlerini artırdı.

Şefik, geçen çarşamba günü yaptığı "Mısır cumhurbaşkanlığına aday olmayı hedeflediği, ancak halen yaşadığı BAE tarafından ülke dışına çıkmasının engellendiği" şeklindeki açıklamasının ardından bir anda Mısır ve tüm dünyanın gündemine oturdu.

Önce Reuters’e konuşan Şefik, "Önümüzdeki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olma niyetimi açıklamaktan şeref duyarım." dedi.

Haberden üç saat sonra Al Jazeera televizyonunda, Şefik'in konu ile ilgili açıklamalarda bulunduğu bir videosu yayınlandı.

Söz konusu videoda Şefik, "Mısır cumhurbaşkanlığı için aday olacağımı açıkladım. Vatan topraklarına dönmeden önce Mısır dışında yaşayan gurbetçileri ziyaret etmeyi arzuluyordum. Ancak BAE'den ayrılmamın engellendiğini şaşkınlıkla öğrendim. Bunun gerekçelerini anlamam ve anlayışla karşılamam mümkün değildir. Milli ve mukaddes bir görev olarak gördüğüm anayasal hakkım olan adaylığımın engellenerek ülkemin iç işlerine karışılmasını reddediyorum." ifadelerini kullandı.

Şefik'in Al Jazeera üzerinden açıklama yapması Mısırlı gazeteciler ve bazı siyasetçiler tarafından yoğun şekilde eleştirildi ve söz konusu açıklama "siyasi intihar" olarak yorumlandı.

Al Jazeera üzerinden başlatılan yıpratma kampanyalarının üzerine Şefik'in partisi Ulusal Hareket bir açıklama yapmak zorunda kaldı. Açıklamada Şefik'in Al Jazeera'ya demeç vermediği, söz konusu videonun bir şekilde sızdırıldığı kaydedildi.

Bir gün sonra Twitter hesabından bir paylaşımda bulunan Şefik, "ülkenin her yönü ile problem ve sıkıntıların içine düştüğünü" ifade etti. Şefik, Mısır'da hizmet sektörünün çöktüğünü, başarı için sivil, demokratik ve istikrarlı bir yönetime ihtiyaç duyulduğunu belirtti.

- Şefik'e BAE'de gözaltı iddiası

Şefik'in avukatı Dina Hüseyin, cumartesi günü müvekkilinin BAE'deki evinde ailesi ile gözaltına alındığını, özel bir uçakla Mısır'a gönderildiğini ve kendisinden henüz her hangi bir haber alınamadığını açıkladı.

Cumartesi akşamı Şefik özel bir uçakla BAE'den Mısır'a gelirken ülkenin ünlü televizyon programı sunucusu Amr Edib dışında hiçbir televizyon kanalı bu konuyu gündeme getirmedi.

Edib, "Şefik'in BAE'den özel bir uçakla Kahire'ye geldiğini, Abu Dabi yönetiminin 'BAE'yi merkez edinerek ülke dışına ziyaretler yapmasının Mısır ile ilişkilerini olumsuz etkileyeceği' endişesiyle Şefik'i ülkesine gönderdiğini ve Mısır'ın bütün cumhurbaşkanlığı adaylarını koruyacağını" söyledi.

- Şefik’in nerede tutulduğu bilinmiyor

Şefik'in avukatı Hüseyin pazar günü akşam saatlerinde Facebook hesabından yaptığı açıklamada, "Ahmed Şefik'in avukatı olarak Mısırlı yetkililere müvekkilim ile beni görüştürmeleri çağrısında bulunuyorum. Şefik'in Mısır'a geldiği cumartesi günü öğlen vaktinden bu yana kendisi ile görüştürülmedim." ifadelerini kullandı.

Şefik, ülkeye gelişinden ancak 24 saat sonra, Mısır'ın en çok seyredilen televizyon programı sunucularından Vail el-İbraşi'nin "Dream 2" televizyon kanalındaki programına telefonla bağlandı.

Mısır'da "alıkonulduğu" şeklindeki iddiaları yalanlayan Şefik, cumhurbaşkanlığı adaylığını BAE'de iken duyurduğunu, Mısır kamuoyu ve sokağının isteklerini de dikkate alacağını söyledi.

- Şefik ile ilgili farklı senaryolar

Mübarek döneminin son Başbakanı Ahmed Şefik'in neden seçimlere 4 ay gibi kısa bir süre kala BAE'den ülkesine döndüğü ile ilgili iki senaryo üzerinde duruluyor.

Bunlardan ilki, Şefik'in aday olmak için Mısır yönetimi ile anlaştığı şeklinde. Bu senaryoya göre Şefik en geç Nisan 2018'de yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Abdulfettah es-Sisi'nin karşısına aday olarak çıkacak. Ancak istediği oyu alamayacak ve büyük ihtimalle seçimi kaybedecek. Çünkü Cumhurbaşkanı Sisi, 4 yıllık süreçte büyük projeler başlattı. Mısır halkı bunların devamı için Sisi ve ekibine bir 4 yıl daha süre tanıyacaktır.

İkinci senaryoya göre ise Şefik, seçimlerde aday olacak ve gerçek manada bir seçim yarışı içine girecek. Ülkede demokratik ve şeffaf seçimler yapılması durumunda Şefik önemli oranda oy alabilir. Mübarek dönemi elitleri de Şefik'i destekleyecektir.

Gözlemciler her iki durumda da Şefik'in cumhurbaşkanlığı seçimlerini kazanmasına kesin gözüyle bakmıyor. Sisi'nin en güçlü aday olarak seçimlere katılması ve ikinci kez kazanması daha yüksek bir ihtimal olarak görülüyor.

Kahire kulislerinde ise Şefik'i Mısır'a dönmesi için kimlerin ve hangi hedefler için teşvik ettiğinin önümüzdeki günlerde anlaşılacağı, konunun henüz çok sıcak olduğu konuşuluyor.

Mübarek rejiminin adayı olarak 2012'deki cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılan Ahmed Şefik, ikinci turda Muhammed Mursi'ye yenilmişti.