Antik Çağın İlan Panoları

Nevşehir Müze Müdürlüğü yetkililerinden alınan bilgilere göre, Kapadokya bölgesinde Acıgöl-Topada, Hacıbektaş-Karaburna ve Gülşehir-Gökçetoprak bölgelerinde bulunan ve günümüze kadar çok az bir tahribat ile ulaşan granit kayalara oyulu yazılı kaya anıtları, bir ölçekte, bölgeyi hakimiyetinde bulunduran Kralların en etkili propaganda silahlarından biri olarak değerlendiriliyor.
Günümüzde ağırlıklı olarak tanıtım etkinliğinin yaygın kullanımına açık olan billboardların temel işlevini de yansıtan yazılı kayalar, özellikle bu bölgelerde yaşayan toplumların sosyal, kültürel ve tarihsel değerleri gibi arkeoloji biliminin ilgi alanına giren gelişmelerle ilgili olarak önemli bir rol oynuyor.
Anadolu'da Frigya'lıların Hititleri bozguna uğratması sonrasında ortaya çıkan Tabal Krallığının Kapadokya bölgesini içine alan hakimiyet kurması ile iktidara gelen Krallar, yaşadıkları savaşlar başta olmak üzere,yeni yaptıkları kale, heykeller ile ilgili olarak hakimiyeti altındaki halkı bilgilendirmek ve bunları yine gelecek kuşaklara da aktararak köklerini etkin şekilde anlatabilmek için granit kayalara Hitit Yazı stiline uygun tarzda yazıcılar kanalıyla adeta ölümsüzleştirmişler.
Hacıbektaş ilçesinin Karaburna beldesindeki Kale'nin beldeye bakan yamacında oldukça sert bir kayaya yazıcı Yanis tarafından yazılan yazıda, buradaki Kalenin yapılış öyküsünü anlatıyor.
Kalenin Babalar ve büyük babalar tarafından hazırlandığının ifade edildiği yazının , Fransız bilim adamı Bossert tarafından 1972 yılında okunduğu biliniyor.
Bu bölgede hakimiyet kuran Tabal Krallarından Sapas'a övgülerin de yer aldığı yazılı kayada, kalenin yapımının o dönemde emir verme yetkisi içerisindeki Nias Sapas tarafından verildiğini ve böylelikle kalenin yapıldığı anlatılıyor.Kalede çok sayıda heykelin de yapıldığının dile getirildiği yazılı kayada, Kral Sapas'ın, Karaburna Kalesi'nin yapımını sağlayan Nias Sapas'ın oğlu ve torunlarını kesinlikle düşmanın üzerine sürmemesi öğüdünde bulunuluyor.Eğer Kral Sapas'ın bunu gerçekleştirmesi halinde de Kral Sapas'ı Harar Tanrıçası Kumiapi ve Dati olan Kupapa'nın aşağılaması temennisinde bulunuluyor.Ancak Nias Sapas'ın,Kral Sapas ile oğulları ve torunlarını düşmanın üzerine sürmesi halinde de, Nias Sapas'ı Haran Tanrıçası Kuiapi ve Dati olan Kupapa aşağılaması isteğinde bulunuyor.
13 satırdan oluşan bu kaya yazısının son bölümünde de Kral Sapas, kendine ait olan her türlü nesnenin tahrip edilmesi halinde Haran Tanrısı Armas'ın daimi olarak aşağılaması temennisinde bulunuluyor.
Nevşehir'in Acıgöl ilçesine bağlı Ağıllı köyünün 3 km. kuzey doğusunda yer alan "Topada Yazılı Kaya Anıtı" olarak adlandırılan yazılı kaya kitabesi Hitit Hiyeroglif yazısı ile 8 satırlık bir kitabe den oluşuyor.
İstanbul da yaşayan Alman öğretmen Rudolf Frans tarafından 1908 yılında bulunan Topada Yazılı Kaya Anıtı daha sonra kalıbı alınarak Almanya'da Dr. Bruno Guterbock tarafından Berlin müzesine konuldu.
8 satır ve yaklaşık 400 kelimeden oluşan yazılı kayada, değişik yörelerde pek çok kişinin yer aldığı ve 3 yıl süren bir savaş anlatılıyor.
Metnin I. bölümünde her iki taraf ve yandaşları, 2. Bolümde meydan savaşının yapıldığı ilk yıl, düşman kentin kuşatılması ve alınışı, düşmanın son bir saldırısı anlatılmakta, 3. ve sonuç bölümünde ise geleceğe vurgu yapılmakta, beddua ve yazıtı kayaya kazıyan kişinin adi yer alıyor.
Gülşehir ilçesinin Gökçetoprak köyüne yaklaşık 2 km. uzaklıkta bulunan yazılı kaya da yine Geç Hitit dönemine tarihleniyor.
Yaklaşık 4 metre genişliğindeki granit kaya üzerine başta balık, nal ve deniz ve kara testisi gibi farklı şekillerle o dönemde bölgedeki Tabal Kralının yaptığı hizmetler anlatılmakta.