Araştırma Altyapılarının Desteklenmesine Dair Tasarı, Genel Kurul'da Kabul Edildi (1)

Kanunda, araştırma altyapılarının daha etkin kullanımını ve sürdürülebilirliğini sağlamak üzere desteklenmesine ilişkin konular düzenleniyor.
Kanunla, Araştırma Altyapıları Kurulu kuruluyor. Kurul; Kalkınma Bakanı başkanlığında, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı ile Milli Eğitim Bakanı'ndan oluşacak. Alanında uzman kişiler görüşlerinden yararlanılmak üzere Kurula davet edilebilecek. Kurul oybirliğiyle karar alacak. Kurulun görevleri şunlar olacak:
"Kalkınma plan ve programları ile diğer hükümet belgelerinde belirlenen politika ve öncelikler doğrultusunda araştırma altyapılarıyla ilgili genel strateji ve öncelikleri belirlemek, uygulamaya yönelik yol haritasını onaylamak; Araştırma altyapılarına yeterlik verilmesi ve yeterliğin kaldırılması kararlarını onaylamak; Performanslarına göre araştırma altyapılarına aktarılacak mali destekleri onaylamak; Araştırma altyapılarının yönetim kurulu üyelerini onaylamak; Araştırma altyapılarıyla ilgili özel sektör ortaklığı ve işletme hakkı devri hususlarına onay vermek; Araştırma altyapılarının şirket kurma ve kurulmuş olan şirketlere ortak olma hususlarına ilişkin temel ilkeleri belirlemek ve bu çerçevedeki teklifleri karara bağlamak; Araştırma altyapıları için makine-teçhizat ve sarf malzemesi alımlarında kaynakların verimli ve etkin kullanılmasına yönelik tedbirler almak; Yeterliği kaldırılan araştırma altyapılarına ait taşınır ve taşınmaz malların devrine karar vermek; Araştırma altyapıları personelinin mali haklarına ilişkin alt ve üst limitleri belirlemek; Yönetim ve danışma kurulu üyelerine yapılacak ödemeleri belirlemek; Araştırma altyapılarının kullanımına ilişkin temel ilke ve kuralları belirlemek; Araştırma altyapıları konusundaki uluslararası işbirliklerine katılım, uluslararası işbirliğine nakdi ve ayni katkı sağlanması ve ilgili diğer hususlarda değerlendirmeler yapmak ve karar vermek."

-İzleme ve Yeterlik Değerlendirme Komitesi

İzleme ve Yeterlik Değerlendirme Komitesi; Kalkınma Bakanlığı Müsteşarı'nın başkanlığında Milli Eğitim Bakanlığı Müsteşarı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Müsteşarı, YÖK Başkanı ve TÜBİTAK Başkanı'ndan oluşacak. Komite, gerekli görmesi halinde alt komiteler oluşturabilecek.
Komite, Kurulun görev alanına giren hususlarda teknik düzeyde çalışmalar yapacak
ve karar önerileri oluşturacak.
Kurul tarafından yeterlik kararı verilen araştırma altyapıları tüzel kişilik kazanacak ve kanunla düzenlenmemiş bütün işlemlerinde özel hukuk hükümlerine tabi olacak.

-Araştırma altyapıları

Araştırma altyapılarının görev, yetki ve sorumlulukları ise şunlar olacak:
"Faaliyet alanıyla ilgili gerekli altyapıları kurmak ve bunların işletmesini gerçekleştirmek; Faaliyet alanları ile ilgili konularda eğitim, temel ve uygulamalı araştırma, teknoloji geliştirme, teknoloji transferi, girişimcilik, danışmanlık ve ticarileştirme faaliyetlerinde bulunmak; Araştırma altyapıları imkanlarını Kurul tarafından belirlenen temel ilke ve kurallar çerçevesinde yükseköğretim kurumları, kamu kurum ve kuruluşları ve özel sektör ile diğer araştırmacı ve kullanıcılara kesintisiz hizmet verecek şekilde sunmak; Özel sektör, yükseköğretim kurumları ve kamu kurumları ile işbirliği içinde projeler hazırlamak ve bu projeleri finansman sağlayan ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlara sunmak, desteklenen projeleri yürütmek; Ulusal ve uluslararası kaynaklarla ve kendi gelirleriyle araştırma projeleri yürütmek; Yükseköğretim kurumlarında yürütülen eğitim-öğretim faaliyetlerine araştırma faaliyetlerini aksatmayacak şekilde destek vermek; Araştırma altyapılarında yürütülen faaliyetler sonucunda ortaya çıkan her türlü fikri ve sınai mülkiyet haklarının alınması, korunması ve kullanım haklarının diğer özel ve tüzel kişilere verilmesi konularında gerekli tedbirleri almak; Araştırma altyapılarında yürütülen çalışmalarla ilgili fikri ve sınai mülkiyet hakları konusunda danışmanlık hizmeti vermek, hakların alınması ve korunması için mali destek sağlamak; Araştırma altyapılarında üretilen bilgi ve geliştirilen teknolojilerin ülke ekonomisine, sınai ve sosyal gelişmeye katkıda bulunacak ticari değerlere dönüşmesini sağlamak amacıyla ve Kurul onayıyla şirket kurmak veya kurulmuş şirketlere ortak olmak; Kullanıcılara, cihazların kullanımı ile laboratuvar güvenliği konusunda eğitim vermek; Kalite güvence sistemi ve standartları, akreditasyon, çevre, etik ile ilgili yasal düzenlemelere uygun olarak araştırma altyapısı ve çalışanlarla ilgili gerekli güvenlik tedbirlerini almak; Yerli veya yabancı gerçek ve tüzel kişilerle protokol, sözleşme veya anlaşmalar çerçevesinde işbirlikleri yapmak; Araştırma altyapılarının faaliyet alanlarına giren konularda seminer, sempozyum, kongre, konferans gibi bilimsel toplantılar düzenlemek, yayınlar yapmak, Ar-Ge ve yenilik fuarı düzenlemek veya düzenlenenlere katılmak."
Araştırma altyapıları, paydaşlarıyla işbirliği içinde vizyon, misyon ve stratejik hedefleri ile bu hedeflere ilişkin performans göstergeleri ve eylem planlanın belirleyerek onaylanmak üzere Kurul'a gönderecek.
Kanun kapsamındaki tüm araştırma altyapılarının Kurulca belirlenen temel ilke ve kurallar çerçevesinde tüm kullanıcıların kullanımına açık olacak.

-Araştırma altyapılarının organları

Araştırma altyapıları; yönetim kurulu, danışma kurulu ve müdürlükten oluşacak.
Yönetim kurulu, araştırma altyapısının karar organı olacak ve araştırma altyapısıyla ilgili her türlü idari ve mali sorumluluğu sahip olacak. Yönetim kurulu, araştırma altyapısının ilgili olduğu yükseköğretim kurumu, diğer yükseköğretim kurumlan, özel sektör ve ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum kuruluşlarından seçilecek en az beş en fazla 9 üyeden üyeden oluşacak.
"Araştırma altyapısının stratejik hedeflerini danışma kurulunun önerilerini de dikkate alarak belirlemek, bütçesini ve insan kaynağı planını onaylamak; Araştırma altyapısının paydaşlar tarafından kullanımına ilişkin usul ve esaslar ile hizmet bedellerini ve çalışma ilkelerini belirlemek; Araştırma altyapısının stratejik hedefleriyle uyumlu olacak şekilde yıllık performans göstergelerini belirlemek; Danışma kurulu önerilerini de dikkate alarak araştırma altyapısının yıllık eylem planı ile yıllık faaliyet raporunu kabul etmek; Ulusal ve uluslararası işbirlikleri, yeni yatırım ihtiyacı gibi stratejik hususlara karar vermek", yönetim kurulunun görevleri arasında bulunacak.

-Danışma kurulu

Araştırma altyapısının faaliyet alanında temayüz etmiş kişiler ile yükseköğretim kurumu, ilgili meslek kuruluşu, özel sektör ve kamu kurum ve kuruluşları çalışanları arasından olmak üzere en çok 20 kişiden oluşan bir danışma kurulu bulunacak.
Danışma kurulunun görevleri arasında, "Araştırma altyapısının stratejik hedefleri ve eylem planıyla ilgili önerilerde bulunmak; Her yıl araştırma altyapısında yürütülen bilimsel ve teknolojik faaliyetleri stratejik hedefler ve eylem planı çerçevesinde incelemek, değerlendirmek ve yönetim kuruluna raporlamak; Yönetim kurulunun ihtiyaç duyacağı diğer konularda danışmanlık hizmeti vermek" yer alacak.
(Sürecek)