İşçi, işveren, hükümet temsilcilerinden oluşan Komisyon, ister yıllık ister aylık zam yapabiliyor. Geçen yıl olduğu gibi bu yıl da ara zam yapılacak. Haziran ayı enflasyon oranının ardından asgari ücretlilerle birlikte memur ve emeklilere yapılacak zam oranı da netleşecek.
KRİTİK EŞİK 500 DOLAR
AK Parti'nin tarihi zaferle çıktığı seçimlerin ardından asgari ücrete ara zam, memur ve emekliye enflasyonla beraber refah payı mesaisi başlıyor. AK Parti'nin iktidara geldiği 2002'de 184 lira olan net asgari ücret 2023'te bir önceki yıla oranla yüzde 54.7 artışla 8 bin 506 lira (Brüt 10 bin 8 lira) olarak belirlendi.
Asgari ücrete ara zamda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin'in işaret ettiği 500 dolar (en az 10 bin lira) seviyesinin kritik eşik olması bekleniyor. Net asgari ücrete ara zam tutarı refah payı ile belirlenecek.
Yeni asgari ücrette de enflasyon rakamları belirleyici olacak. 6 aylık enflasyon artışının yüzde 20-30 arasında olması bekleniyor. Asgari ücrete yüzde 20 artış yapılması durumunda asgari ücretin net 10 bin 207 (brüt 12 bin 8 lira) işveren maliyeti de 14 bin 109 lira olacak.
Yüzde 30 zam yapılması durumunda net 11 bin 58 lira (brüt 13 bin 9 lira), işverene maliyeti de 15 bin 286 lira olması bekleniyor.
REFAH PAYI İLE TAMAMLANACAK
Merkez Bankası Piyasa Katılımcıları Anketi'ne göre enflasyon, nisanda yüzde 2.65, mayısta yüzde 2.46, haziran için de yüzde 2.61 olacak. Bu tahmine göre ilk 6 aylık enflasyon yüzde 21.43 gerçekleşecek. SSK, Bağ-Kur, emeklileri refah payı hariç bu oranda zam alacak.
Refah payıyla birlikte bu oranın yüzde 35'e ulaşması bekleniyor. Memur ve Emekli Sandığı emeklilerinin zammı da toplu sözleşme ve enflasyon farkı ile belirleniyor.
Yüzde 6 toplu sözleşme artışı, ilk 6 ayda yüzde 8'lik oran aşıldığı için enflasyon farkı yansıyacak memur ve emeklilerinin artışı da yüzde 21.43'lük 6 aylık enflasyon tahminine göre yüzde 19.18 olacak. Refah payının yüzde 30 ya da yüzde 35'i tamamlama şeklinde olması bekleniyor.
MAAŞLARDA VERGİ DÜZENLEMESİ
Asgari ücrete zammın ardından çalışanların maaşlarının düşmemesi için de vergi düzenlemesi yapılması öngörülüyor. Ücret üzerindeki vergilerde yapılacak düzenlemeyle çalışanların gelirlerinin artırılması hedefleniyor.
Toplam sigortalarının yüzde 41'i, 7 milyon 131 bini asgari ücretle çalışıyor. Asgari ücret zammı dolaylı olarak tüm vatandaşları ilgilendiriyor.
KIDEM TAZMİNATI DA YÜKSELECEK
Yeni asgari ücretle birlikte çalışma ve sosyal güvenlikte birçok ödeme kalemi yeniden hesaplanacak. En düşük aylık ihbar, kıdem tazminatı, emzirme yardımı da artacak.
Temmuz ayında asgari ücretin artmasıyla kıdem tazminatları son brüt maaş üzerinden hesaplanacak. İşten ayrılanlar için hesaplamada yeni asgari ücretin brüt rakamı geçerli olacak. Asgari ücret bütün iş kollarını kapsayacak şekilde belirleniyor, işveren bu ücretin altında ödeme yapamıyor.
Asgari ücret artışı, işverenden genel sağlık sigortalılara, isteğe bağlı sigortalılardan evde tarhana yapan bayanlara, işsizlik sigortası alanlardan yurtiçi ve yurtdışı borçlanma yapanlara kadar birçok kişiyi etkiliyor. Asgari ücretlinin kıdem ve ihbar tazminatı tutarları artacak. İşsizlik ödeneği ile kısa çalışma ödeneğinin tavanı artacak.
EMEKLİYE PRİM GÜNÜNE GÖRE KADEMELİ ZAM
Yılbaşında en 5500 olan en düşük emekli aylığı 7500 liraya yükseltildi. Prim günü yüksek olanla düşük olanlar arasında oluşan kopukluğun sona ermesi için çalışma başladı.
Meclis çalışmaya başladığında 7500 lira üzeri aylık alanlarla ilgili düzenleme yapılacak. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 7500 lira üzerinde emekli aylığı alan 6 milyon emeklinin aylığına refah payı eklenmesine yönelik çalışmayı tamamlayacak.
SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin taban maaşından itibaren emekli aylıklarında kademeli zam oranı söz konusu olacak. Daha az maaş alan emekliye verilecek zam oranı daha yüksek
olacak.
Emekli zammı da 7 bin 500-10 bin, 10 bin-15 bin, 15 bin-20 bin ve 20 bin üzerine kademeli olarak belirlenecek.
Bugün 12 bin lira civarında olan en düşük memur maaşı 22 bin liraya yükselecek. Asgari ücret 500 dolar (10 bin lira) seviyesine çıkarılacak.
