Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesinde 7,7 ve Elbistan ilçesinde 7,6 büyüklüğünde meydana gelen 2 ana büyük deprem 11 ilde büyük yıkım ve can kayıplarına neden oldu.
Depremde birçok bina yıkılırken birçoğu da büyük hasar gördü. 'Yıkılan ve hasar gören binalarda ihmal mi var' tartışmaları sürerken yapı denetim sektöründe bazı firmaların, belge imzalamakla görevli pasif mühendislerle yapı denetim uygulamalarını yaptığı ortaya çıktı.
Gazetevatan'da yer alan habere göre; Bu şekilde yıkılan binalarda imzası olan mühendislerin insan öldürme suçundan yargılanacağını ifade eden Mühendis Avukat Emrah Burak Çavuşoğlu pasif mühendis sorununun nasıl önlenebileceğiyle ilgili önemli açıklamalarda bulundu.
Artık malzemeden değil denetimden çalınıyor
Deprem bölgesindeki binaların neden yıkıldığıyla ilgili açıklamalarda bulunan Çavuşoğlu, 'Deprem bölgesindeki binaların yıkılmasında birinci sebep zeminin kötü olmasıdır. Bu kadar kötü bir zeminde yüksek kat çıkılırken dikkat edilmesi gereken hususlar var. Zemin dikkate alınmamış. Yıkılan binaların bir çok kısmı zemin iyileştirilmesi yapılmadan çıkılmış 4-5-6 katlı apartmanlar olarak öne çıkıyor. İkinci olarak ise yapı olarak öne çıkıyor. Yapıda da artık malzemeden çalınmıyor. Mühendislik denetiminden çalınıyor. Mühendise gerek görülmüyor. Sahaya sokulmuyor.' şeklinde konuştu.
İstanbul için durum çok vahim
Kahramanmaraş depreminde sonra gözlerin döndüğü İstanbul için dikkat çeken uyarılarda bulunan Çavuşoğlu, 'İstanbul'da da mühendis sayısı daha fazla ama denetimsizlik de daha fazla seviyelerde seyrediyor. Bana göre İstanbul, Hatay ve Kahramanmaraş'ın 10 mislini yaşayacak. Bu durumu her gün beni arayan mühendis meslektaşlarımın 'Emrah Bey mesleği bırakıyorum, Emrah bey çürük yapı yapıldı ne yapmalıyım, Emrah Bey yapı için sadece imzamı istiyorlar ne söyleyebilirim?' şikayetlerinden çıkarıyorum.' dedi.
Mühendise tek imza yetkisi getirilmeli
İnşaat mühendisi denetiminin arttırılması için tek imza yetkisinin getirilmesi gerektiğine dikkat çeken Çavuşoğlu, 'İnşaat mühendisinin veya mimarın şantiye şefi olduğu zaman 5 şantiyeye bakma hakkı var. Gidiyorsunuz denetime mühendis diyor ki; 'Oradaki şantiyemde değilim başka bir şantiyedeyim' Sırasıyla açıklamak gerekirse şantiye şefi mevzuatı değişmeli. Her şantiyeye 1 şef atanacak şekilde düzenlenmeli. Yapı denetimine gelindiği zaman şantiye şefine ulaşılabilmeli ve hesap sorulabilmeli. İkinci olarak sorumluluk noktasında yapılan binalarda sadece inşaat mühendisinin sorumlu tutulması gerekiyor. Diğer mesleklerin buna bulaştırılmaması gerekiyor. Yani müteahhitti suçla, mal sahibini suçla hesap verme noktasında problemler yaşanıyor. Öte yandan bir diğer sorun ise gıda mühendisi yapı iskan belgesini kontrol edip imza atabiliyor. Niye, çünkü belediyede mevzuat yok. Çünkü inşaat mühendisi çalıştırmak zorunda değil belediyeler. Oturduğunuz binanın sağlamlık ve oturabilirlik raporunu imzalayan belediyedeki görevli gıda mühendisi ya da mühendislikle hiçbir alakası olmayan bir meslek sahibi olabilir. Çünkü inşaat mühendisinin imzalaması zorunluluğu yok.' ifadelerini kullandı.
İmzasını satan mühendis buna pişman edilmeli
Pasif mühendis uygulamasının önüne geçilebilmesi için neler yapılacağıyla ilgili bilgi veren Çavuşoğlu, 'İmzasını satan inşaat mühendisi buna pişman edilmeli. Mühendisin de imzasını satmaya ihtiyacı kalmamalı. Bunun denetimi Bakanlığa bağlı mühendisler tarafından yapılmalıdır. Bunun yanında mühendislik fakültelerinde verilen hukuk dersini daha ciddi şekilde verilmesi gerekiyor. Sektöre yeni girmiş mühendisin imzasını satması durumunda başına neler geleceği detaylı şekilde anlatılırsa bu durumun bir nebze önüne geçilebilir.' dedi.
Birçok suçtan yargılanıyor
Pasif mühendislik yapanların hangi cezalarla karşı karşıya kalabileceği noktasında açıklamalarda bulunan Çavuşoğlu, 'Pasif mühendislik yaparak denetleme görevini yerine getirmeyen yapmış gibi gösteren kişilere sadece depremde bilinçli taksirle ölüme sebebiyet vermekten değil aynı zamanda resmi belgede sahtecilikten ve görevi kötüye kullanma suçundan ayrı ayrı ceza veriliyor. Yani kişi sadece adam öldürdüğünden değil kamu görevlisi olarak sahte belge düzenlemekten de ceza alabiliyor.' dedi.
Asrın felaketi sonrası ortaya çıktı: Pasif mühendislik tehlikesi
11 ili etkileyen ve on binlerce insanın hayatını kaybetmesine neden olan depremler sonrası yıkılan binalarla ilgili ortaya atılan ihmal iddialarına ilişkin araştırmalar sürerken yapı denetim sektöründe bazı firmaların, belge imzalamakla görevli pasif mühendislerle yapı denetim uygulamalarını yaptığı ortaya çıktı. Hukukçular binanın yıkılması durumunda söz konusu kişilerin insan öldürme suçundan yargılanacağını ifade ederken mühendislere ise tek imza yetkisi getirilmesi yönünde çağrıda bulunuyor.
