Assos İçin Hedef UNESCO Kalıcı Listesi

BURAK AKAY - Antik Çağ'ın en önemli liman kentlerinden biri olan, Çanakkale'nin Ayvacık ilçesine bağlı Behramkale köyü sınırları içindeki Assos Antik Kenti, son yıllarda yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağı haline geldi.

Assos Antik Kenti Kazı Heyeti ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Nurettin Arslan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kentin geçen yıl UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi'ne alındığını söyledi.

Arslan, aslında UNESCO listesine girebilmek için 2014 yılında başvurduklarını belirterek, "Ancak o zaman yerel güçlerden pek destek bulamamıştık. 2017 yılında ise gerek milletvekillerimizden gerek İl Kültür ve Turizm Müdürümüzün destekleriyle, valiliğimizle bu aşama sonuçlandı." dedi.

"Neden Assos UNESCO Dünya Geçici Listesine girmeli?" sorusuna üç kriterle cevap verdiklerini dile getiren Arslan, şöyle devam etti:

"Bunlardan biri akropol üzerindeki Athena Tapınağı çünkü bu tapınak Anadolu'da milattan önce 6. yüzyıl dediğimiz dönemden Dor düzeni tek örnek. O yüzden ünik bir eser. Assos aslında bu tek kriterle girebilirdi. İkinci olarak kentte tarihe mal olmuş kişilerin yaşamış olması bu kriterler için önemli. Bu kriterle de geçici listeye girilebilir. Platon'un öğrencileri, başta Aristoteles olmak üzere Assos'ta 3 yıl yaşamış olmaları ve burada faaliyet göstermelerini önemli bir olay olarak belirledik ve bunu böyle sunduk. Üçüncü kriterimiz de Assos Anadolu'daki ya da dünyadaki en iyi korunmuş örnek. Bunu bizden önceki araştırmacılar sık sık vurgulamış çünkü Assos ilk kurulduğu bronz çağında tabii küçük bir yerleşme var. Arkaik döneminden itibaren bir kent haline geliyor."

Bizans ve Osmanlı dönemlerinden günümüze kadar burada yaşamın kesintisiz sürdüğünü dile getiren Arslan, "Assos'ta Helenistik Çağ dediğimiz milattan önce 1'den sonraki süreçte kentte çok büyük imar faaliyetleri olmamış. Yaşam devam ediyor ama eski yapılar kullanılmaya devam ediyor." diye konuştu.

- "UNESCO için gün sayıyoruz"

Bundan sonraki süreçte amaçlarının UNESCO Dünya Kültür Miras Kalıcı Listesi'ne girmek olduğunu ifade eden Arslan, bunun için gün saydıklarını ifade etti.

Şu anda kalıcı listeye girebilmek için bekleyen kalabalık bir liste olduğunu belirten Arslan, şunları kaydetti:

"Bu çalışma uzun süreçli ve biraz da zahmetli bir iş. Umarım Assos, bu kalıcı listeye girerek hak ettiği yeri alır çünkü kent sadece arkeolojik kalıntıların değil, köy mimarisi, limanı, denizi, doğasıyla ülkemizin gözde merkezlerinden bir tanesi haline geliyor. Bölgeyi ziyaret eden kişi sayılarına baktığımızda da Assos'un önemini görebiliyoruz. Geçen yıla göre daha fazla ziyaretçi geldi. Bizim kazı çalışmaları, onarımlar, restorasyonlar, Bakanlığımız yapmış olduğu karşılama ve çevre düzenleme faaliyetleri tamamlandığı zaman hem ekonomik açıdan bu kent ve ülke daha fazla gelir sağlayacak hem de gelen ziyaretçilerimiz bu kentte rahat bir şekilde dolaşacak ve yeterince bilgi alarak ayrılabilecek. Bu çalışmalarda Bakanlığın yanında özellikle bizim kazılarımızın uzun süre yürütülmesinde en büyük katkıyı İÇDAŞ sağlıyor. Ana sponsorumuz İÇDAŞ. Onların sayesinde aslında biz çok uzun süreler çalışabiliyoruz."

- Assos

Çanakkale Kültür ve Turizm Müdürlüğünün kayıtlarında Assos ile ilgili şu bilgiler yer alıyor:

"Ayvacık ilçesine bağlı Behramkale köyü sınırlarında bulunan antik bir liman kenti olan Assos, aynı zamanda bir öğretim merkezi olarak da biliniyor. İlk çağın ünlü filozofu Aristoteles'in bir felsefe okulu kurduğu, zooloji, biyoloji ve botanik konularında da önemli araştırmalar yaptığı Assos, sur duvarlarıyla korunan, yuvarlak ve kare kulelerle desteklenen antik kentte kazı çalışmaları 1980'den beri yürütülüyor. Tiyatro, agora, meclis binası, liman, nekropol ve gymnasiondan oluşan antik kentte bulunan Athena Tapınağı, Arkaik Çağ'da inşa edilmiş Anadolu'nun en eski Dor tapınaklarından biri olarak biliniyor."