ATB Baskani Çandir Açiklamasi 'Yangindan Etkilenen Bölgeler Tarimdan Uzaklasmamali'

Antalya Ticaret Borsasi (ATB) Agustos Ayi Meclis Toplantisi, Meclis Baskani Erdogan Ekinci baskanliginda çevrimiçi yapildi. Meclis üyelerinin yönetimin bir aylik çalismasi hakkinda bilgilendirildigi mecliste ATB Yönetim Kurulu Baskani Ali Çandir, tarima, ekonomiye ve gündeme iliskin görüs ve önerilerini paylasti.

Tarihte görülmemis yangin felaketi yasadigini söyleyerek sözlerine baslayan Çandir, güney sahilleri yanginla ugrasirken, kuzey bölgelerinin sel felaketini yasadigini hatirlatti. Çandir, “Güneyimiz yanarken kuzeyimiz sele kapildi. Felaket üstüne felaket yasadik. Felaketler hepimizin yüregini yakti. Yangin ve sel afetlerinde hayatini kaybeden vatandaslarimiza Allah’tan rahmet yaralananlara acil sifalar diliyorum” dedi.

Manavgat, Akseki, Gündogmus ve Serik ilçelerini kaplayan yanginda, binlerce yillik orman habitatini, yillarin emegi tarim alanlarini ve asla telafi edilemeyecek canlarin kaybedildigini dile getiren Çandir, yangindan 750 bin dekar alanin zarar gördügünü, bunun 500 bin dekardan fazlasinin orman, geri kalan bölümünün ise tarim ve yerlesim alani oldugunu kaydetti.

2008 yilinda yasanan Manavgat yangininda 200 bin dekar alanin zarar gördügüne isaret eden Çandir, “13 yil arayla iki rekor felaket yasadik. Üstelik bu sefer, öncekinin üç katindan fazla bir zararla yasadik bu felaketi” diye konustu.

"Yanginda tibbi aramotik bitki kaybi"

Manavgat basta olmak üzere yangin felaketi yasayan Akseki, Gündogmus ve Serik ilçelerinin hem özellikli tarimsal üretimleri hem de sahip olduklari tarihsel birikimleriyle Antalya’nin nadide ilçelerinden oldugunu söyleyen Çandir, özellikle dogadan toplanan ve ihracata giden defne, kekik, adaçayi gibi tibbi aromatik bitkileri ile zeytin agaçlarinin ciddi zarar gördügüne isaret etti. Manavgat’in 106 mahallesinin yaklasik yarisinin yangindan zarar gördügünü, 22’sinin ise tamamen yandigini belirten Çandir, “Defne ve kekik gibi tibbi aromatik bitki varligi ile özel bir öneme sahip olan Yaylaalan ve Sirtköy mevkileri maalesef yanmistir” dedi.

Çandir, uzmanlarin bölgenin orman ekosistemi için 60-70 yila ihtiyaci oldugunu söyledigini belirtti.

Bölgenin alageyik varliginin yani sira 5 adet ender türe de ev sahipligi yaptigini kaydeden Ali Çandir, uzmanlarin bölgedeki ekosistemin degisme riskiyle karsi karsiya oldugunu ve avciligin yasaklanmasi gerektigini belirttigini, bu uyaridan sonra avciligin yasaklanmasinin dogru bir karar oldugunu söyledi.



"Sel uyarisi"

ATB Baskani Ali Çandir, yanginda agaç varligini kaybeden bölgenin yogun bir yagmurla karsilasmasi durumunda sel tehlikesi ile karsi karsiya kalabilecegi uyarisinda bulundu. Çandir, “Önümüzdeki dönemde bölgenin daha önce yasadigi sel felaketleri de dikkate alinirsa çok daha tehlikeli sel baskinlarina karsi tedbirlerin bugünden alinmaya baslamasi gerekmektedir” dedi.

Çandir, Manavgat’in tarimsal kapasitesiyle Antalya’da önemli bir yere sahip oldugunu kaydetti.

Özellikle meyvecilikte son 13 yilda ciddi bir degisim ve büyüme gösterdigini belirten Çandir, muz, avokado, nar, çilek, kayisi ve mandarin ürünlerinde ortalama 10 katlik üretim büyümeleri sagladigina dikkat çekti. 2008 yanginindan bu yana örtü alti tarim alanlarini 3 katina çikararak bu alanlarda örtü alti meyve üretimini neredeyse sifirdan 75 bin tona ulastirdigini, örtü alti sebze üretimini yüzde 91 artirdigini, meyve üretim miktarini da 4 katina çikararak turunçgil üretimini yüzde 73 artirdigini, süs bitkileri üretimini 3 katina çikardigini kaydeden Çandir, ilçenin toplamda bitkisel üretim miktarinin yüzde 37 artirmayi basardigina dikkat çekti.

"Uzun yillar hissedecek"

Yangindan etkilenen bölgelerin tarimdan uzaklasmamasi gerektigini vurgulayan Çandir, “Antalya tarimsal üretiminin yaklasik yüzde 10 degerini olusturan ilçelerimiz, bu yangin felaketinin dogrudan ve dolayli olumsuz etkilerini tarimsal üretimde uzun yillar hissedecektir. Bu etkilerin, kirsal kesimden uzaklasmaya neden olmamasi için hep birlikte çalismaliyiz. Nakdi ve ayni desteklerin bir an önce ihtiyaç sahiplerine ulastirilmasi hayati önemdedir. Bu konuda açik, katilimci ve kapsayici etkin bir uygulamayi hizla hayata geçirmek zorundayiz” diye konustu.

"Oda ve borsalar yaralari sarmak için çalisiyor"

Yanginda yitirilen canlari geri getirmenin mümkün olmadigini, ancak geride zor durumda kalan bölge halkina yardimci olmanin boyun borcu oldugunu ifade eden Çandir, “Bu zor günlerde basta halkimizin olmak üzere oda ve borsa camiamizin yanimizda oldugunu görmek ve desteklerini hissetmek bizleri duygulandirmistir. Gösterilen birlik ve beraberlik davranisi ise moralimizin yükselmesini saglamis, büyük bir camia olmanin ne demek oldugunu görmemize bir kez daha firsat olmustur.

Borsa olarak yanginin ilk gününden itibaren bölgede olduklarini ve felaketin yaralarini sarmak için çalistiklarini anlatan Çandir, TOBB ve TOBB’a bagli oda ve borsalarin yangina yönelik çalismalari hakkinda bilgi verdi. Çandir, yanginda zarar gören hayvan yetistiricisine Antalya Ticaret Borsasi ve Borsa’nin çagrisi üzerine üyeler ile diger oda ve borsalar tarafindan 200 tonun üzerinde yem ve 300 tonun üzerinde saman yardimi yaptiklarini söyledi.

Türkiye Odalar ve Borsalar Birligi’nin maddi yardim kampanyasi, Antalya Ticaret ve Sanayi Odasi’nin ise ev esya ve gereçlerini kapsayan ayni yardim kampanyasi baslatildigini animsatan Çandir, Antalya Valiligi tarafindan baslatilan yardim kampanyasina TOBB’un 5 milyon TL’lik bagista bulundugunu belirtti.

Çandir, “Borsa olarak Manavgat basta olmak üzere tüm üyelerimizin yaninda olmaya devam edecegiz. Allah bize bir daha böyle acilar yasatmasin. Yanginin ilk anindan itibaren acimizi yürekten paylasan, tüm üyelerimize, oda ve borsa camiamiza, sektörümüzde yer alan paydaslarimiza ve yangin afeti sonrasi ilimizi ziyaret ederek ticaret erbabimizin sorunlarini bizzat yerinde dinleyen TOBB Yönetim Kurulu Baskanimiz Sayin Rifat Hisarciklioglu’na en içten tesekkürlerimi sunuyorum” diye konustu.

"Neyi nasil üretelim"

Antalya Ticaret Borsasi ve Tarim Konseyi olarak 2021 yilini “Sürdürülebilirlik” ana temasi üzerinde durduklarini, bu kapsamda “Yesil Mutabakat”, “Karbon Ayak Izi” ve “Su Ayak Izi” mevzuatlarini ve standartlarini, özellikle tarim sektörüne etkisini sürekli islediklerini belirten Çandir, “Bu yöndeki çalismalarimizi ara vermeden devam ettirecegiz. Çünkü bir taraftan iklim degisimi ve kuraklik sorunlari diger taraftan üretimi ve ticareti zorlayan sürdürülebilirlik düzenlemeleri hepimizin bundan sonraki yeni normalinin ayrilmaz bir parçasi olacaktir” dedi.

Üreticinin sürdürülebilir gelecek için “neyi nasil üretmeli?” sorularina odaklanirken, tüketicinin de ayni sorulara tüketim tarafinda odaklanmasi, yeni tüketim kaliplari ve aliskanliklari gelistirmesi gerektigini söyleyen Çandir, “Çünkü daha önce de sizlerle paylastigim, tükettigimiz ürünler için harcanan su miktarlari, gelecegimiz için iç açici degildir” dedi.

"140 litre su"

Baskan Çandir, su tüketiminin geldigi durumu örneklerle anlatti. Çandir, Tüketilen her bir fincan kahve (7 gr) için 140 litre, bir bardak çay (3 gr) için 28 litre, bir dilim ekmek için 40 litre, bir kilogram seker için 1500 litre, bir kilogram domates için 180 litre, bir t-shirt 2700 litre ve bir A4 kagit için 10 litre su harcandigina dikkat çekti.

Çandir, “Bu örnekleri kamuoyumuza hatirlatmaktaki amacim, özellikle satinalip yeterince giymediklerimiz için ve üretimden sonraki her asamada fire ve atik yiyecekler için harcanan suyu sürekli düsünmemizi saglamaya çalismaktir. Tüketim kaliplarimizi ve aliskanliklarimizi, gerçekten acil olarak sürdürülebilir gelecek için, degistirmeliyiz. Aksi halde üretici ve tüketici tüm kesimler için bir gelecek olmayacak” diye konustu.

"Yasam tarzi"

Suyun kullanimiyla ilgili yasam tarzinin yeniden kurgulanmasi gerektigini söyleyen Çandir, “Biraz önce belirttigim sel riski için bugünden Manavgat bölgesi basta olmak üzere tedbirler almaya baslamaliyiz. Örnegin bu bölgelerdeki dereleri hemen kis mevsimine hazir hale getirmeliyiz. Yagmur hasadi konusu hayati derecede önemlidir. Sel riskini yagmur hasadi yapacak yatirimlarla azaltmali ve kurak mevsime yedek su rezervi olarak toplamaliyiz. Kentimizin sürdürülebilir gelecegi açisindan yagmur ve sel hasadi stratejisini bugünden uzmanlarla hazirlamali ve uygulamaya gecikmeksizin koymaliyiz” diye konustu.

"Asilanma hizi yükselmeli"

ATB Baskani Ali Çandir, salginda ekonomik beklentilerle ilgili de açiklamalarda bulundu. Salgindan olumsuz etkilenen sektörleri desteklemek amaciyla konaklama, yeme-içme, ulasim, isyeri kiralama ve diger hizmetlerde son 1 yildir uygulanan KDV oran indirimlerinin süresinin 2 ay daha uzatilmasi karari için tesekkür eden Çandir, “Ancak uzunca bir süredir dile getirdigimiz stopaj indiriminin devam ettirilmesi, kisa çalisma ödeneginin çikarilmasi, kamuya olan birikmis olan ödemelerin ertelenmesi ile uygun maliyetli kredi imkanlarinin yaratilmasi taleplerimizi yineliyoruz” dedi.

ATB meslek komiteleri üyelerinin Kurban Bayrami sonrasinda vaka ve ölüm sayisinda yasanan artis nedeniyle Eylül ayi sonuna dogru kapanma olup olmayacagi yönünde kaygilari oldugunu söyleyen Çandir, “Üyelerimiz yasanan belirsizlik nedeniyle endise duyduklarini, bir kapanmanin daha kaldirilamayacagini, bu nedenle stoksuz çalistiklarini ve sektördeki yatirim istahinin azaldigini ifade etmislerdir. Buna firsat vermemek için asilanma hizimizi yükseltmeliyiz. Maske-mesafe-temizlik kurullarina da uymaya devam etmeliyiz” ifadelerini kullandi.

" YÖREX ekim ayinda"

Yöresel Ürünler Fuari YÖREX’i bu yil 20-24 Ekim tarihlerinde 11. kez düzenleyeceklerini, fuarla ilgili hazirliklarin basladigini belirten Çandir, “Fuarimizi bu yil salgin kosullarina uygun bir biçimde yapacagiz. Geçen yillarda oldugu gibi bu yil da dogusundan batisina, güneyinden kuzeyine bütün illerden gelen yüzlerce yöresel ürünü Antalya’da tüketiciler, e-ticaret siteleri ve satin almacilarla bulusturacagiz” dedi.

Çandir, Tokyo’da düzenlenen olimpiyat oyunlarina katilan ve madalya kazanan tüm sporcularimizi ve Avrupa sampiyonasinda yoluna namaglup devam eden kadin milli voleybol takimini tebrik etti.

Meclis’te üyeler sektörleriyle ilgili degerlendirmede bulunurken, beklenti ve taleplerini paylasti.