'Atlı Karınca' Tasarımıyla Güneş Enerjisinde Verimi Artırdılar

TOLGA ALBAY - Güneş enerjisinden endüstriyel ısı elde etmek üzere çalışma yürüten Türk mühendisler, lunaparklardaki atlı karıncaları örnek alarak geliştirdikleri yatay ve dikey yönde hareket edebilen paneller sayesinde mevcut modellere göre yüzde 37 daha verimli solar termal sistem geliştirdi.

Güneş enerjisine yönelik teknolojiler geliştiren bir firmada çalışırken endüstriyel ısı elde eden santraller alanında bir boşluk olduğunu gören genç girişimci Şener Bilgin, buhar, ısı ve sıcak su kullanan sanayi tesislerine doğalgaz ve kömüre alternatif bir enerji kaynağı oluşturmak üzere proje geliştirmeye başladı.

Oluşturduğu ekiple İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü'ndeki (İYTE) İzmir Teknoparkı'nda çalışma yürüten ekip, sabit santraller yerine güneşi izleyen santraller yaparak elde edilen enerji miktarını arttırmaya odaklandı.

Lunaparklardaki atlı karıncaları örnek alarak hem yatay hem dikey hareket edebilen dairesel santral geliştiren ekip, güneşi doğumundan batımına kadar dik açıyla otomatik olarak izleyen paneller sayesinde mevcut santrallere göre daha fazla endüstriyel ısı elde etti.

Uluslararası yatırımcıların desteğini de alan LucidaSolar isimli ekibin geliştirdiği santralin, İspanya merkezli yenilenebilir enerji enstitüsü CIEMAT'ın testleriyle dünyadaki diğer solar termal santrallere göre yüzde 37 daha verimli olduğu kanıtlandı.

Deneme ve patent süreçlerinin ardından ilk olarak İzmir Teknoparkı içindeki İnovasyon Merkezi binasının çatısına kurulan santral, binanın soğutma ve ısıtmasında kullanılmaya başlandı.

Yatırımcıların dikkatini çeken santralin yıl sonuna kadar Birleşik Arap Emirlikleri, Ürdün, Moğolistan ve İspanya'ya kurulması için talep toplandı.

- Güneşi takip ediyor

Genç girişimci Şener Bilgin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, güneşten elektrik yerine ısı üreten bir sistem geliştirmek için yaptıkları çalışmada sanayi tesislerinin ihtiyacı olan 120 ile 250 derece arasında su, yağ ya da buhar üreten santral tasarladıklarını ifade etti.

Enerjide ithalata bağımlı bir ülke olan Türkiye'de güneşten daha fazla istifade etmek üzere mevcut tasarımlardan farklı bir santral geliştirmek istediklerini dile getiren Bilgin, 'Performans olarak daha yüksek, maliyet olarak daha düşük bir ürün hedefledik. Bunu 1,5 yıl gibi kısa bir sürede başardık. Ürün güneşi iki eksende takip ediyor. Atlı karınca dediğimiz bir yapının üzerinde kurulan kollektörler hem yükseklik hem yatay açıyı takip edebiliyor. Sabahtan akşama kadar tam takip yapabiliyoruz. Bu da yaz veya kış tüm yıl boyunca yüksek verim demek.' dedi.

- Hedeflenenden daha verimli

Tamamen Türk mühendislerden oluşan ekibin geliştirdiği santralin 'dünyanın en verimlisi' olduğunun uluslararası kuruluşlarca da onaylandığına işaret eden Bilgin, 'Proje öncesi yüzde 30 daha verimli olmasını öngördüğümüz santralin uluslararası testlerde yüzde 37 daha verimli olduğu ortaya kondu.' dedi.

'Gururla söyleyebilirim ki ben ve arkadaşlarım dünyanın en yüksek verimle çalışan solar termal sistemini geliştirdik' diyen Bilgin, sistemin buhar, sıcak su ve yağ kullanan tüm fabrikalar tarafından kullanılabileceğini, kısa sürede ülke genelinde yaygınlaşmasını beklediklerini dile getirdi.

Sistemin 6 yılda kendisini amorti ettiğini, işletme ve bakım dışında bir maliyetinin bulunmadığını anlatan Bilgin, bazı organize sanayi bölgeleriyle görüştüklerini ayrıca projeyi finanse eden uluslararası kuruluşların bağlantısıyla dünya genelinden talep toplamaya başladıklarını dile getirdi.

Birleşik Arap Emirlikleri, Ürdün, Moğolistan ve İspanya'dan santral kurulumu için talep aldıklarını anlatan Bilgin, sistemin soğutmada da kullanılabileceğini, bu konuda özellikle Körfez ülkelerine odaklanacaklarına dikkati çekti.

İzmir Teknoparkı İnovasyon Merkezi binasının üzerine kurdukları 80 metrekarelik santralle binanın soğutma ve ısıtmasını sağladıklarını aktaran Bilgin, 'Yüzde 100 Türk mühendisliğiyle yapılan bu sistem, bize gurur veriyor. Bu topraklardan yetişmiş insanların neler yapabileceğini gösterdik. Daha iyilerini yapacak arkadaşlarımız da olacak. Burada genç arkadaşlarla çalışıyoruz, çok yetenekli ve hevesliler. Gelecekte onlarda çok daha iyi projeler çıkacağına inanıyorum.' diye konuştu.