ATSO Başkanı Çetin'den Eylül Ayı Enflasyonu Değerlendirmesi

ATSO Yönetim Kurulu Başkanı Davut Çetin, Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) tarafından açıklanan Eylül ayı enflasyon rakamlarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Davut Çetin, üretici fiyatları ile tüketici fiyatları arasındaki makasın açılmaya devam ettiğini söyledi.

Çetin, “enflasyon rakamları, tüketici için zor, üretici için çok daha zor bir süreçte olduğumuzu gösteriyor. Maalesef alışık olmadığımız enflasyon rakamları ile karşı karşıyayız. Artık durumun ciddiyeti nedeniyle ekonomi yönetiminin piyasaya vereceği güven, atacağı adımlardaki doğru zamanlama, kararlılık ve kapsayıcılık artık çok daha önemli hale gelmiştir. Bütün toplum olarak radikal bir istikrar programı uygulanmasının kaçınılmaz olduğunu görmeli ve yapısal reformlara kendimizi hazırlamalıyız ” dedi.

Başkan Çetin açıklamasında şunları kaydetti:

“2018 Eylül ayı enflasyonu bir önceki aya göre TÜFE’de yüzde 6,30, Yurtiçi ÜFE’de yüzde 10,88 artış göstermiştir. Yıllık enflasyon ise tüketici fiyatlarında yüzde 24,52, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 46,15 artış göstermiştir. TÜFE’de 6.30 enflasyonun 1.67’si akaryakıt ve ulaştırma fiyatlarından, 1.49’u gıda sektöründen, 0.91’i ev eşyası grubundan, 0.82’si elektrik ve doğalgaz zammı nedeniyle konut grubundan kaynaklanmakta. Aylık olarak en yüksek artış gösteren seçilmiş maddeler yüzde 35,30 ile domates, yüzde 31,82 ile sivri biber ve yüzde 31,36 ile bilgisayar olurken; en fazla düşüş gösteren seçilmiş maddeler ise yüzde 28,53 ile limon, yüzde 13,46 ile balık ve yüzde 11,37 ile havuç olmuştur, bununla birlikte mevsim geçişi ve girdi maliyetlerinde artış sonucu artan gıda fiyatları enflasyonun tek nedeni değildir.”

En yüksek artış “ev eşyası” grubunda

ATSO Başkanı Çetin, “ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artışlar yüzde 11,41 ile “ev eşyası” , yüzde 9,15 ile “ulaştırma” ve yüzde 7,42 ile “çeşitli mal ve hizmetler” gruplarında gerçekleşmiştir. Yıllık bazda enflasyondaki en fazla artış yüzde 37,28 ile “ev eşyası”, yüzde 36,61 ile “ulaştırma” ve yüzde 30,61 ile “çeşitli mal ve hizmetler” gruplarında gerçekleşmiştir. Üretici fiyatlarında artışın yüzde 46’ya yükselmesi ve TÜFE oranının çok üzerinde seyretmesi reel sektör açısından oldukça sorunludur. Üretici fiyatlarında aylık yüzde 10.88 artışın 2.74 puanı, yani yüzde 25’i, elektrik ve doğal gaz zamlarından kaynaklanmıştır. Gıda, tekstil, metal gruplarının enflasyon katkıları da yüksektir. Yİ-ÜFE’de, sanayinin dört sektörünün bir önceki aya göre değişimleri; madencilik ve taşocakçılığı sektöründe yüzde 5,65, imalat sanayi sektöründe yüzde 9, elektrik ve gaz sektöründe yüzde 40,21 ve su sektöründe yüzde 0,65 artış olarak gerçekleşmiştir. Bir önceki aya göre en fazla artış; yüzde 40,21 ile elektrik ve gaz, yüzde 16,95 ile ham petrol ve doğal gaz, yüzde 13,74 ile kimyasallar ve kimyasal ürünler olarak gerçekleşmiştir” ifadelerine yer verdi.

“Ekonomi yönetiminin tavrı artık çok daha önemli”

Mevcut rakamların üretici-tüketici enflasyonu makasının açılmaya devam ettiğini gösterdiğini kaydeden Çetin, “diğer taraftan piyasadaki durgunluk ve daralma nedeniyle üreticilerimiz maliyetlerini fiyat etiketlerine yansıtamıyor. Türkiye ekonomisi yıllarca konuşulan düşük kur-yüksek faiz yapısından, şimdi yüksek enflasyon, yüksek kur, yüksek faiz durumuna geçmiştir. Enflasyon faizleri yukarı çekmekte, faizlerdeki yükselme ise üretimi frenlemektedir. Bu stagflasyon sarmalından orta ve uzun vadede kalıcı çıkışın yolu sürekli dile getirdiğimiz adalet sisteminden eğitim sistemine, vergi sisteminden yönetişime uzanan yapısal reformlardır. Bundan sonraki süreçte ekonomi yönetiminin piyasaya vereceği güven, atacağı adımlardaki doğru zamanlama, kararlılık ve her alanda kapsayıcılık artık çok daha önemli hale gelmiştir” diye konuştu.



Batı Akdeniz’de enflasyon Türkiye ortalamasının üzerinde

ATSO Başkanı Davut Çetin şöyle devam etti:

“Bölgemizdeki TÜFE oranı, aylık yüzde 6,87, dokuz aylık yüzde 21,12 ve yıllık bazda yüzde 26,05 olarak gerçekleşmiştir. TR61 Bölgesi (Antalya-Isparta-Burdur), 26 bölge arasında aylık enflasyonda 10., dokuz aylık enflasyonda 8., yıllık enflasyonda ise 11., sırada yer almıştır. Bu oranlara göre Antalya, Isparta ve Burdur illerini kapsayan Batı Akdeniz Bölgesi’nin, aylık, dokuz aylık ve yıllık bazda Türkiye ortalamasının üzerinde olduğu görülmüştür.”