Türkiye’de yesil mercimek üretiminde ilk siralarda yer alan Yozgat’ta çiftçiler, hasat sezonunu açti. Kimi çiftçi makine yardimiyla yesil mercimek hasadi yaparken, kimileri de geleneksel yöntemlerle tirpan yardimiyla hasat yapiyor. Teknolojinin gelismesiyle birlikte sayilari günden güne azalan ve geçimlerini tirpan isiyle saglayan isçilerin de yesil mercimek hasadiyla birlikte zorlu mesaileri basladi.
Sabahin erken saatlerinde ise baslayan tirpan isçileri, 30 dereceyi bulan sicak havanin altinda çalismaya devam ediyor. Günlügü bin 500 lira yevmiye ile çalisan tirpan isçileri, Yozgat’in merkeze bagli Çalatli köyünde bereketli topraklarda riziklarini çikariyor.
“Tatile gitmistim geri gelip tirpan yapiyorum”
Yozgat’ta tirpan isçisi bulunmadigi için tatile gittigi Antalya’dan geri dönmek zorunda kalan Ali Osman Akyol, “Asagi yukari 16 yasindan beri reçberlik yapiyorum, tirpan isiyle ugrasiyorum. Yozgat’a Antalya’dan tatildeyken geri döndüm. Arkadaslar çagirdi. Çalisacak adam bulamiyorlardi, bana dediler ben de geldim, çalisiyorum. 40 yildir tirpan isiyle ugrasiyorum, günlük bin 500 liraya çalisiyorum, geçen yil yevmiyemiz 800 liraydi. Yazipinar köyünden hariç pek tirpanci kalmadi, herkes yaslandi. Biz 3 kisi kaldik. Herhalde bu gidisle tirpancilik bitecek. Makineyle biçme hem pahali oluyor hem de ürün kaybi daha çok oluyor. Tirpan daha iyi. Günes altinda çalismak kolay olmuyor ama mecbur çalisiyoruz” dedi.
“Tirpan isçisi bulmak çok zor”
Yazipinar köyünden gelen Hifzi Erdogan ise 15 yasindan beri tirpancilik yaptigini belirterek, “Asiri sicaklarda çok zor oluyor ama ekmek parasi mecbur yapiyoruz. Yevmiyemiz bin 500 lira, tirpanci yetismiyor, bilenler de yaslandi, tirpanci bulmak zor. Makinenin masrafi çok oluyor, onun için geleneksel yöntemi seçiyorlar” seklinde konustu.
“Tirpancilar olmazsa ürünüm tarlada kalacak”
Çalatli köyünde tirpanla hasat yapan çiftçilerinden 64 yasindaki Bünyamin Ayverdi de 20 yasindan beri çiftçilikle ugrastigini söyledi.
20 dönüm yerden 5-6 ton mercimek bekledigini de belirten Ayverdi, “Belki daha az da olabilir, çünkü bu yil mercimek hastalandi, rüzgar ve sicak mercimegi kuruttu. Bu yüzden verim düsebilir. Geçen yil ki üretimi bu yil bulamayiz. Tirpanci bulmakta da zorlaniyoruz, geçen yil 4 kisi getirmistim, bu yil 3 tane zor buldum. Onlar da eksiliyor, geçen yil 800 lira günlük yevmiye verdim, bu yil bin 600 lira yevmiye veriyorum. Onlar da olmazsa ürün tamamen tarlada kalacak, makine ile biçtirmeye gücüm imkanim yok. Bu adamlar bitene kadar mercimek ekmeye devam edecegim” ifadelerine yer verdi.
Ayliklari 45 Bin Liraya Geliyor, Ancak Sayilari Her Geçen Yil Azaliyor
Yozgat’ta günlügü bin 500 liraya ayligi ise 45 bin liraya gelen ancak her geçen gün sayilari azalan tirpan isçilerinin yesil mercimek hasadi mesaisi basladi.
