Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanan karara göre, başvurucular, Diyarbakır 7. Asliye Hukuk Mahkemesinde tapu iptali ve tescili davası açtı. Başvurucular, ayrıca adli yardım talebinde bulunarak harç ve diğer giderleri ödeme güçlerinin bulunmadığını belirtir belgelere de dava dilekçesinde yer verdi.
Mahkeme, başvurucuların kendilerini ücretli avukatla temsil ettirdikleri, yargı harçlarını karşılayabilecek durumda oldukları gerekçesiyle adli yardım taleplerini reddetti. Hukuk Muhakemeleri Kanunu gereğince de başvurucuların başvuru harcı, peşin karar harcı, gider avansı ve bilirkişi ücretlerini ödemeleri için 2 haftalık süre tanındı.
Bunun üzerine mahkemeye itirazda bulunan başvurucular, avukatla davayı kazanmaları halinde gayrimenkulün değerinin yüzde 10'u karşılığında anlaşma yaptıklarına dair dilekçe sundu.
İtirazı değerlendiren Diyarbakır 1. Asliye Hukuk Mahkemesi de aynı gerekçelerle başvurucuların adli yardım talebini reddetti.
Bunun üzerine başvurucular, ilgili dava harçlarını ödeme güçlerinin olmadığı halde adli yardım taleplerinin kabul edilmemesi nedeniyle davanın usulden reddine karar verildiğini belirterek, hak arama hürriyeti ve mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiğini ileri sürerek AYM'ye başvurdu.
Dosyayı inceleyen AYM, başvurucuların adil yargılanma hakkı kapsamında mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiğine hükmetti. Ayrıca yeniden yargılama için karar örneğinin ilgili mahkemeye gönderilmesini kararlaştırdı.
AYM'nin gerekçesinde, mahkemeye erişim hakkının Anayasa'nın 36'ncı maddesinde güvence altına alınan hak arama özgürlüğünün bir unsuru olduğu vurgulandı.
Adil yargılanma hakkının, Türkiye'nin taraf olduğu Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nde de yer aldığı belirtilen gerekçede, "Adli yardım talebinin reddedilmesi üzerine gerekli harç ve gider avansının yatırılmaması gerekçesiyle davanın usulden reddi suretiyle başvurucuların mahkemeye erişim hakkına müdahalede bulunulduğu açıktır." tespitine yer verildi.
Başvurucuların avukata ödeme yapıp yapmadıklarına dair mahkemenin tespitte bulunmadığı kaydedilen kararda, başvurucuların avukatla kendilerini temsil ettirmesinden yargılama giderlerini karşılayacak düzeyde olduklarının anlaşılamayacağı bildirildi.
Karar, oy birliği ile alındı.
AYM, Yargılama Giderinin Ödenmemesi Üzerine Davanın Reddini Hak İhlali Saydı
Anayasa Mahkemesi (AYM), adli yardım talebi reddedilen başvurucuların yargılama giderlerini ödeyememesi üzerine davanın usulden reddedilmesini, adil yargılanma hakkı kapsamında "mahkemeye erişim hakkının ihlali" saydı.
