Ayvalik Kent Konseyi Baskani Halil Coskun’un sunumuyla baslayan törende konusan Ayvalik Giritliler Dernegi Baskani Coskun Tunçmen, 2023 yilinin Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulusunun yani sira mübadillerin, ata yurttan ana yurda savrulusunun da yüzüncü yilina denk geldigini hatirlatarak, "Bir yanimizda elbette keder var. Atalarimizin bir asir önce terk etmek zorunda kaldiklari vatan bildikleri sehirleri, kasabalari, köyleri çok özledik. Selanik, Langaza, Kavala, Sarisaban, Drama, Serez, Kesriye, Karaferye, Vodina, Karacaova, Agustos, Yenice-i Vardar, Kayalar, Yanya, Preveze, Parga, Florina, Nasliç, Kozana, Grebene, Kandiye, Hanya, Resmo, Yerapetra, Sakiz, Midilli, Limni ve diger yerlesim yerleri buram buram burnumuzda tütüyor. Büyüklerimizin gölgesinde tütün dizdikleri gülibrisim dallarini, suyundan içtikleri çesmeleri, namaza durduklari camileri, dügün dernek günlerinde hora döndükleri köy meydanlarini, sicacik evlerimizi çok ama çok özledik" dedi.
"Hatiralarimizi kolayca görebilmek adina vize duvarlarinin kaldirilmasini talep ediyoruz"
Ayvalik Giritliler Dernegi Baskani Tunçmen yaptigi açiklamada, mübadillere özel taleplerini de siralayarak, "Avrupa Birliginden ve komsu Yunan hükümetinden en büyük beklentimiz, ata topraklarina yaptigimiz ziyaretlerde sürekli karsimiza çikan vize sorununa bir çare üretmeleridir. Yüz yil önce mübadele ile biraktigimiz evlerimizi, köylerimizi, mezarliklarimizi ve diger hatiralarimizi kolayca görebilmek adina vize duvarlarinin kaldirilmasini, en azindan esnetilmesini, çok girisli ve uzun süreli vize verilmesini talep ediyoruz. Iki ülkenin mübadillerinin ortak bir talebi de Lozan Antlasmasi’nin mütekabiliyet ilkesi çerçevesinde terk edilen topraklarda kalan kültürel mimari varliklarin karsilikli olarak restore edilmesidir. Bu anlamda; ibadet yerleri, hamamlar, çesmeler, abide evler, mezarliklar gibi kültürel ve mimari varliklarin envanterlerinin çikartilmasini, koruma altina alinmasini ve restore edilmesini istiyoruz" diye konustu.
"Çocuklariniza bu yasanmisliklari muhakkak aktarin"
Coskun Tunçmen’in ardindan mikrofona gelen Ayvalik Belediye Baskan Vekili Ali Jale, kendisinin de bir mübadil torunu oldugunu vurgulayarak, "Benim çocuklugum babaannem ve dedelerimden mübadele hikâyelerini dinleyerek geçti. Bu hikâyelerle büyüdüm ve bundan sonra da arkamizdan gelen nesle bu hikâyeleri anlatacagim. Siz mübadillerden rica ediyorum. Çocuklariniza bu yasanmisliklari muhakkak aktarin. Bu bizim en büyük mirasimiz ve yapmamiz gereken en kutsal görevlerden biridir. Bugün hüzünlüyüm, gururluyum, mutluyum. Hüzünlüyüm; düsünüyorum da bundan 100 yil önce vatanlarindan, yurtlarindan olan bu insanlar, bir günde, bir haftada kendi evlerini terk etmek zorunda kaldilar. Kaç evlat anasiz-babasiz, kaç sevda ise yarim kaldi bu mübadelede. Kaç can gitti. Belki de bizim atalarimiz kendi topraklarina Türklük kimlikleriyle bir bayram edasiyla geldiler. Gururluyum, 100 yil önce buraya gelen atalarim bu sehrin ticaretine, tarimina, yasamina, ekonomisine, kültürüne, sosyal içerigine degerek bu kente bir yön verdiler. Bugün Ayvalik çok özelse, diger tatil kasabalarindan bir farki varsa, bunu biraz da mübadil atalarimiza borçluyuz" seklinde konustu.
Etkinlikte; Ayvalik Rebetiko Toplulugu’nun sik sik mübadele döneminin acilarini anlatan Türkçe ve Yunanca seslendirdikleri konser ve koristlerin arasinda bulunan ilk mübadillerden 1932 dogumlu Hüseyin Öztürk de büyük ilgi gördü.
Ayvalik Belediyesi Tiyatrosu oyuncularinin denizden tekne ile gelerek, Ayvalik’a ilk adimlarini atan mübadilleri canlandirmasinin ardindan tören, mübadele sirasinda hayatlarini kaybedenlerin manevi huzurunda denize karanfillerden olusan bir çelenk birakilmasiyla sona erdi.
Ayvalik'ta Mübadelenin 100. Yilina Anlamli Tören
Balikesir’in Ayvalik ilçesinde, mübadelenin 100. yil dönümü Cunda Adasi’nda düzenlenen bir törenle anildi. Ayvalik Giritliler Dernegi tarafindan düzenlenen tören, mübadillerin Cunda’ya ilk adim atarak karaya çiktigi noktada gerçeklestirildi.
