Azerbaycan'da Çare Özelleştirmede Görülü

Ruslan Rehimov - Petrol fiyatlarındaki düşüş nedeniyle ekonomik zorluklar yaşanan Azerbaycan'da, kamu şirketlerinin özelleştirilmesi krizi atlatmanın yollarından biri olarak gösteriliyor.

Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in, geniş kapsamlı özelleştirmeye gidileceğini açıklamasının ardından uzmanlar, hangi kurumların özelleştirilebileceğini değerlendirdi.

Özelleştirmeye Azerbaycan Hava Yolları (AZAL) ile Azerenerji, Azersu, Azeryolservis gibi kamu hizmeti şirketleriyle başlanılması gerektiğini savunan uzmanlar, bu şirketlerin özel sektöre devredilmesiyle hem bütçeye gelir sağlanılacağı hem de şirketlerin verimliliğinin artacağı konusunda hemfikir.

Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Merkezi Başkanı Vügar Bayramov, mevcut ekonomik durumda özelleştirmenin üç amaçla yapılmak istendiğini savunarak ülkeye yabancı yatırım çekilmesinin, bütçe gelirlerinin artırılmasının ve yönetim verimliliğinin iyileştirilmesinin hedeflendiğini söyledi.

Azerbaycan'ın döviz akışına ihtiyacı olduğunu öne süren Bayramov, bunun da yabancı yatırımların ülkeye çekilmesiyle mümkün olabileceğini, yabancı uzmanların katılımıyla geniş özelleştirme programı hazırlanması gerektiğini kaydetti.

Petrol fiyatlarında yaşanan düşüşle devlet gelirlerinin son bir yılda 3 kez azaldığına işaret eden Bayramov, özelleştirmeyle bütçeye ek gelirler sağlanacağını vurguladı.

Bayramov, şunları söyledi:

'Önce AZAL özelleştirilmelidir. En azından hisselerinin yüzde 49'u satılabilir. Yabancı yatırımcıları bu tip şirketlerin özelleştirilmesine dahil etmek daha kolaydır. Elektrik enerjisi dağıtımından sorumlu Azerenerji'nin hisseleri de kademeli şekilde özelleştirilebilir. Su idaresi olan Azersu'nun da özelleştirilmesi gerekiyor. Bazı telekomünikasyon şirketleri de bu kapsama alınabilir.'

- 'Devletin yükünün azalması için özelleştirme şart'

Ekonomik Teşebbüslere Yardım Merkezi ekonomi uzmanı Samir Aliyev, ''devlet bütçesinin gelirlerini artırmak, yükünü azaltmak ve kamu hizmeti şirketlerinin verimliliğini artırmak için özelleştirme yapılmasının şart olduğunu'' belirtti.

İlk olarak su, elektrik enerjisi ve doğalgaz dağıtımını yapan şirketlerin özelleştirilmesi gerektiğini söyleyen Aliyev, bu kurumların işletilmesinin uzun vadeli olarak yabancı şirketlere verilebileceğini ifade etti.

Kara ulaştırma sektörünün tam şekilde özelleştirilmesi gerektiğini anlatan Aliyev, 'AZAL'ın da bazı hisseleri satılabilir. Ayrıca devletin hisse sahibi olduğu bazı fabrikalar özelleştirilmelidir' değerlendirmesinde bulundu.

- 'Özelleştirme öncesinde reform gerekiyor'

Ekonomi uzmanı Natig Ceferli de özelleştirme öncesinde kapsamı reformların yapılması gerektiğini uyarısında bulundu. Devletin şirket yönetiminden, ekonomiden çekilmesinin pozitif adım olduğuna dikkati çeken Ceferli, bunun geç kalınmış bir adım olduğunu öne sürdü.

AZAL, Azernerji, Azersu, Hazar Deniz Gemiciliği ve sorumluluk alanı yol inşaatı olan Azeryolservis gibi kurumların özelleştirme kapsamına alınabileceğini dile getiren Ceferli, 'Ekonomik sorunların yaşandığı bir dönemde yurtdışından yatırım çekilmesi zor olacaktır. Yabancı yatırımcının ülkeye gelmesini kolaylaştırmak hukuki, siyasi ve ekonomik reformlar yapmak gerekiyor' dedi.