Azerbaycan Ekonomisinde Yeni Dönem

Azerbaycan ekonomisinin büyümesi, büyük projelerin hayata geçirilmesi, ülkenin en gelişmiş, belkide tek sektörü olan enerjiden sağlanacak gelire göre planlanıyordu.

Bakü yönetimi, bu yılın bütçesini, petrol fiyatının ortalama 90 dolar olacağı öngörüsüyle hazırladı. Ancak hesaplar uluslararası piyasalara uymadı.

İhracatın yüzde 90'ını enerji sektöründe gerçekleştiren Azerbaycan, gelirin azalması nedeniyle, petrol dışı sektörlerin güçlendirilmesi için bazı tedbirleri hayata geçirmeye başladı.

Ekonomik krizle birlikte şubat ayında yüzde 34 devalüasyona giden hükümet, bu durumdan çıkmak için iş dünyasını güçlendirecek ve girişimcilerin önünü açacak kararlar aldı.

Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, farklı devlet kurumları tarafından işletmelerde yapılan denetimlerin iki yıl süreyle durdurulmasını ve yeni iş yeri açmayı kolaylaştıracak uygulamaları içeren kararlar imzaladı.

Azerbaycan güzergahının daha çok tercih edilmesi için transif yük taşımacılığında "tek, hızlı ve şeffaf tarife" politikasına geçme kararı alındı. Taşımacılık prosedürlerinin kolaylaştırılması için de Transit Yük Taşımacılığı Koordinasyon Konseyi kuruldu.

Gümrük mevzuatında da değişiklik yapıldı. Ülkeye gümrük vergisi ödenmeden sokulan ticari olmayan ürün tutarı bin 500 dolardan 10 bin dolara yükseltildi. Azerbaycan Milli Meclisi de vergi mükelleflerine kolaylıklar sağlayan değişiklikleri kabul etti.

- "Gelişimi engelleyen maddeler kaldırıldı"

Milli Meclis Ekonomi Politikaları Komisyon Başkanı, Milletvekili Prof. Dr. Ziyad Semedzade, ekonomiyi canlandırmak, petrol ve doğalgaza bağımlı olmaktan kurtarmak amacıyla alınan kararları, "ülke ekonomisinin gelişimini engelleyen etkenleri ortadan kaldırmak" olarak değerlendirdi.

Semedzade, vergi mevzuatında yapılan değişikliklerle girişimciler için daha müsait yatırım ortamının oluşturulduğunu, birtakım yolsuzluklara neden olan bazı maddelerin mevzuattan çıkarıldığını, bazı maddelerin ise mevzuata eklendiğini söyledi.

- "Girişimci daha çok kazanacak"

İşletmelerdeki vergi denetimi dışındaki denetimlerin iki yıl durdurulmasıyla, iş dünyasının toparlanmasını amaçladıklarını dile getiren Semedzade, şunları kaydetti.

"Çeşitli kurumlar tarafından yapılan denetimlerde memurlar keyfi davranışlarda bulunuyor ve birtakım yolsuzluklar yaşanıyordu. Şimdi girişimciler iki yıl boyunca sadece vergi verecekler ve diğer denetimlere tabi tutulmayacaklar. Girişimciler daha serbest olacak, daha iyi üretim yapacak ve daha çok kazanacak."

Semedzade, gümrük mevzuatında yapılan değişikliklerin ise iç piyasada rekabet ortamını iyileştireceğini, bazı ürünlerde fiyatların aşağı çekileceğini ifade etti.

- "Fiyat artışı önlenecek"

Azerbaycan İktisat Üniversitesi (UNEC) Uluslararası İktisat Bölümü Başkanı Dr. Anar Rzayev, ekonomik gerilemenin bazı iş alanlarında var olan sorunları açığa çıkardığını, yeni kararların bu sorunları çözeceğini, şeffaflık ortamını genişleteceğini ve petrol dışı sektörlerin dinamizmini artıracağını savundu.

Petrol dışı ekonominin büyütülmesi için başka kararların da alınmasının beklenildiğini belirten Rzayev, girişimcilere lisansların daha kolay verilmesinin piyasaya giriş ve çıkışı kolaylaştıracağını, ekonomiyi canlandıracağını anlattı.

Rzayev, gümrük mevzuatında yapılan değişikliklerin, dış piyasalardaki ucuz ürünlere ulaşımı kolaylaştıracağına dikkati çekerek, "Yeni uygulama fiyat artışını önleyecek, küçük ölçekli girişimcilere ek imkanlar sağlayacak" dedi.

- "Manata ekonomik ve psikolojik baskı azalacak"

Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Merkezi Başkanı Vügar Bayramov, yönetimin aldığı kararların, ekonominin tam liberalleşmesine, petrol dışı sektörlerin güçlendirilmesine ve devlet bütçesine vergi girişlerinin artırılmasına hizmet edeceğini ileri sürdü.

Petrol dışı sektörlerin ihraç potansiyelinin güçlendirilmesiyle, devletin gelirlerinin de çeşitleneceğini aktaran Bayramov, "Bütçeye giren her iki manattan (Azerbaycan para birimi) yaklaşık bir manatı petrol dışı sektörün payına düşecek. İş adamlarının gereksiz ve keyfi denetimlerle sıkıştırılması ortadan kalktığı için onlar daha çok kazanacaklar ve daha çok vergi verecekler" dedi.

Yeni dönemde yeni iş yerlerinin açılacağına inandığını kaydeden Bayramov, böylece işsizliğin azalacağını iddia etti.

İş dünyasının desteklenmesiyle ithalata bağımlılığın azalacağını vurgulayan Bayramov, "İthalat ihtiyacımızın yerli üretim sayesinde azalması, dövizin ülkede kalmasına neden olacak. Özel sektörün gelişmesi, ulusal para birimine ekonomik ve psikolojik baskıları ciddi şekilde azaltacak" dedi.