Bakan Ersoy Açikladi Açiklamasi Mugla'daki Üç Antik Kente 1,5 Milyar Lira Ödenek

Stratonikeia antik kentinde ‘Gelecege Miras Stratonikeia Antik Kenti ile Lagina ve Labranda Kutsal Alanlari’ tanitim toplantisi düzenlendi.

Toplantiya Mugla Valisi Idris Akbiyik, Mugla Sitki Koçman Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Turhan Kaçar, AK Parti Mugla Milletvekili Kadem Mete, AK Parti Mugla Büyüksehir Belediye Baskan adayi Prof. Dr. Aydin Ayaydin katildi.

Bakan Ersoy’u antik kent girisinde Stratonikeia ve Lagina Antik Kenti Kazi Baskani Prof. Dr. Bilal Sögüt karsiladi.

Kültür ve Turizm Bakani Ersoy yaptigi konusmada, "Stratonikeia’da surlar, anitsal çesme ile birlikte sehir kapisi, sütunlu caddeler, gymnasion, meclis binasi, hamamlar, latrina, tiyatro, tapinaklar, agoralar ve su yapilari önemli örnekler olarak karsimiza çikmaktadir. Stratonikeia’da hayata geçirecegimiz ‘Gelecege Miras’ projemiz çerçevesinde atilmasi planlanan adimlara da kisaca deginmek isterim. 2023 yili Ekim ayinda ihalesi yapilan Stratonikeia tiyatrosunun 1. Etap restorasyon çalismalarinda uygulamaya geçilmistir. 2. Etapta ise tiyatronun alt ve üst kaveasinda yani seyirci alaninda var olan orijinal malzemeler kullanilarak batidaki kayan kismin yerine konmasi ve eksik bloklarin tamamlanmasi çalismalarini baslatiyoruz" dedi.

Stratonikeia Antik Kenti’ndeki Roma Hamami-1’in palaestra bölümünün kazisinin tamamlandigini belirten Bakan Ersoy, "Simdi ise güney portikte yer alan ve düstügü yerde duran sütunlari tamamen açarak restorasyon çalismalarini gerçeklestirecek, sütunlari ayaga kaldiracagiz. 18. yüzyildan itibaren bütün seyyahlarin kayitlarinda yer alan ve büyük bir bölümü ayakta korunmus olan Meclis Binasi’nin kuzey cephe girisindeki ve güneybati kösesindeki bloklarin yerine konulmasi için çalismalar yürütecegiz. Ayrica avlu ve dogu cephe kisminda düzenleme, zemin dösemelerinde ise restorasyon çalismalari gerçeklestirecegiz. Stratonikeia Antik Kenti’nin bati girisinde bulunan ve büyük bir kismi kazilarla açiga çikarilmis olan gymnasionun kazi çalismalarini tamamlayip, ayaga kaldirma ve restorasyon uygulamalarini gerçeklestirecegiz. Yazitlardan varligini bildigimiz Agora, kentin merkezinde ve önemli yapilarin yakinindadir. Kenti gezen ziyaretçilerin tamaminin görecegi yerlerden birisi olan bu yapinin kazisini yapacak, ayaga kaldirma çalismalarini gerçeklestirecegiz. Yine Çesme Aniti’nda da ayni sekilde kazi çalismalarini yaparak mimari parçalarin ayaga kaldirilmasi çalismalarini baslatiyoruz. Köy meydanindaki evlerin ve dükkanlarin restorasyonunun yapilmasiyla bakircilik, ayakkabicilik, terzilik, el sanatlari gibi yok olma tehlikesi tasiyan mesleklerin burada yasatilmasini planliyoruz. Ayrica evlerde de oturulmaya baslanacaktir. Hedefimiz, antik kentin içindeki köy meydanini yasayan bir alana dönüstürmektir" dedi.

Bakan Ersoy, ‘Gelecege Miras’ projesi çerçevesinde kent kazisinin yüzde 40’ini, yapilara yönelik restorasyon çalismalarinin ise yüzde 30’nun tamamlanmis olacagini belirtti.



“Lagina’nin yüzde 20’si kazildi, yapilarin yüzde 10’u ayaga kaldiriildi”

Gelecege Miras projesi çerçevesinde, projenin ikinci basliginin Lagina Kutsal Alani oldugunu açiklayan Bakan Ersoy, "Bulundugumuz yere 14 kilometre uzaklikta olan söz konusu bu alandaki kazilari da Stratonikeia Kazi Baskanimiz Prof. Dr. Bilal Sögüt yürütmektedir. Yapilan arastirmalar Lagina çevresindeki kalintilarin geçmisinin M.Ö. 3 bine yani Tunç Çagi’na kadar gittigini göstermektedir. Lagina’yi 18. yüzyildan günümüze kadar pek çok seyyah ve arastirmaci ziyaret etmistir. Türk arkeolojisinin ve müzeciliginin mimari Osman Hamdi Bey, 1891-92 yillarinda burada kazilar yapmistir. Burasi, Bati Anadolu’da Osmanli’dan birisinin ilk kazi yaptigi yerdir. Bu çalismalar ile eserlerin Avusturya’ya gitmesine de engel olan Osman Hamdi Bey bulunan eserlerin tamamini Istanbul Arkeoloji Müzesi’ne nakletmistir. 2016 yilindan itibaren Prof. Dr. Bilal Sögüt baskanliginda arkeolojik kazi, konservasyon ve restorasyon çalismalari sürdürülmektedir. Bu süreçte Lagina’nin yüzde 20’si kazilmis ve yapilarin yüzde 10’unu ayaga kaldirma ve restorasyon çalismalari gerçeklestirilmistir. Lagina’daki Hekate Tapinagi ve altari ile girisi ve tören kapisi; planlari, mimarileri ve Hekate adina yapilmis yapilar olmalari yönünden antik dönemin istisnai örneklerindendir. Dünyanin hiçbir yerinde Hekate adina yapilmis böyle bir kutsal alan yoktur. ’Gelecege Miras’ projemiz kapsaminda Lagina’da hayata geçirecegimiz adimlarin içerigi su sekilde olacaktir: Lagina, Hekate adina yapilmis en büyük kutsal alana ve tapinaga sahiptir. Tapinagin tüm kazilari tamamlanmistir. Alanda bulunan tapinaga ait bloklar restorasyon için esas alinarak ayaga kaldirma çalismalarinin yapilabilmesi için gerekli islemlere basliyoruz. Antik dönemde bir benzeri bulunmayan, ziyaretçilerin ilgisini en çok çeken ve alana geldiklerinde de görecekleri ilk yapi olan giris kapisi ile kompleksinin kazisini tamamlayacak, restorasyon çalismalarina hazir hale getirecegiz. Bu çalismalara ek olarak Lagina Kutsal Alani’nda karsilama merkezi ve çevre düzenleme çalismalari da gerçeklestirecegiz. Gelecege Miras projesi kapsaminda Lagina’nin yüzde 30’unun kazisini, yapilarin ise yüzde 40’inin ayaga kaldirma ve restorasyon çalismalarini tamamlanmis olacagiz" diye konustu.



Üç antik kentte gece müzeciligi baslatilacak

Gelecege Miras projesinin üçüncü, ayni zamanda son ayagi olan Labranda Kutsal Alaniyla ilgili de bilgi veren Bakan Ersoy, "Prehistorik yani tarih öncesi döneme uzanan izlerle gerçekten kadim ifadesini hak eden bir bölge burasi. Ilerleyen süreçte Hellenistik, Roma, Geç Antik ve Dogu Roma dönemlerinde de yapi faaliyetlerinin sürdügünü görebiliyoruz. Zaten Labranda’nin özgün degeri ve önemi, Anadolu’da Klasik Dönem mimarliginin en anitsal ve en iyi korunmus kalintilarini barindirmasinda yatmaktadir. Zeus Labraundos kültüne ev sahipligi yapan bu alan M.Ö. 4. yüzyilda, Hekatomnidler Dönemi’nde en görkemli dönemini yasamistir. Labranda’da ilk kazilar 1948 yilinda, Isveç’in Uppsala Üniversitesi’nden Prof. Dr. Axel Persson baskanligindaki ekip tarafindan yapilmis ve bu kazilar 2013 yilina kadar devam etmistir. 2013 yilinda söz konusu çalismalari Milas Arkeoloji Müzesi yürütmeye baslamistir. Lumiere Lyon 2 Üniversitesinden ve ayni zamanda Türk vatandasi olarak Can ismini de almis olan Prof. Dr. Olivier Can Henry ise 2013-14 yillari arasinda kazi çalismalarinin bilimsel koordinatörlügünü, 2014 itibariyla da kazi baskanligi görevini üstlenmistir. Tüm bu süreç içerisinde Labranda Kutsal Alani’nin yüzde 90’i kazilmistir. Simdi Labranda’da yil boyunca sürdürülecek kazi ve restorasyon çalismalari için koordinatörlük görevini Sayin Prof. Dr. Bilal Sögüt’e tevdi ettik. Konusmamin içinde ifade ettigim gibi kendileri ayni zamanda Stratonikeia Antik Kenti ve Lagina Kutsal Alani Kazi Baskanligi görevlerini de yürütmektedir. Yeni görevinin hayirli olmasini diliyor, bütün bu yogun mesaisinde kendisine ve ekip arkadaslarina kolayliklar diliyorum. Önümüzdeki süreçte ’Gelecege Miras’ projesi kapsaminda Labranda’da sürdürülecek çalismalari ise su sekilde siralayabiliriz: Labranda’daki Zeus Tapinagi, Oikoi ve Andron A yapilari ile Bati ve Dogu Stoa, Dogu hamami ve kilisesi, antik dönemde bir kutsal alanda bulunan farkli mimari yapilarin en seçkin örnekleri olarak karsimiza çikmaktadir. Kutsal alana gelen misafirlere ziyafetin verildigi ve Idrieus tarafindan insa edilmis olan Andron A yapisi buradaki en iyi korunmus yapidir. Simdi bu yapiya yönelik olarak projeleri hazirlanmis ve Koruma Kurulu tarafindan onaylanmis olan restorasyon çalismalarini baslatacagiz. Andron A’nin yaninda Oikoi yapisinin da projelerini hazirlayarak restorasyon çalismalarini baslatiyoruz" seklinde konustu.

Bakan Ersoy, milattan önce 6’nci yüzyilda insa edilen Zeus Tapinagi’nin, 1950’li yillarda alanda kazisi gerçeklestirilen ilk yapilardan biri oldugunu kaydederek, "Zeus Tapinagi’nin mermer zeminini restore edecek, ayrica sütun tamburlarina yönelik olarak da ayaga kaldirma ve restorasyon çalismalari gerçeklestirecegiz. Kazisi yapilan Dogu Hamam yapisinin uygun mekanlarinin ve bölümlerinin restorasyon çalismalarini gerçeklestirecegiz. Toplam uzunlugu yaklasik 200 metreyi bulan, Labranda’nin tümüne yayilan ve bütün yapilari destekleyen teras duvarlari için acil olarak koruma ve restorasyon çalismalari baslatiyoruz. Teras duvarlari 1-2-3 ve 4 için bu adimlari ivedilikle atacagiz. Labranda’da ziyaretçi karsilama merkezi ve çevre düzenlemesi çalismalarini gerçeklestirecegiz. Gelecege Miras projesi kapsaminda yapacagimiz bu çalismalar ile kutsal alanin yüzde 60’inda restorasyon ve konservasyon çalismalarini tamamlamis olacagiz. ’Gelecege Miras Stratonikeia Antik Kenti ile Lagina ve Labranda Kutsal Alanlari’ adi altinda hayata geçirecegimiz bütün bu çalismalarin yani sira söz konusu bu üç sahada da gece müzeciligini baslatacagimizi belirtmek isterim. Efes, Hierapolis, Aphrodisias ve Bergama’da oldugu gibi Stratonikeia, Lagina ve Labranda’yi da bilimsel kriterlere uygun olarak yürütecegimiz titiz çalismalarla en iyi sekilde korumak, restore ederek ayaga kaldirmak ve gelecek nesillerimize ulastirmak temel hedefimizdir. Ayrica bütün bu essiz medeniyet miraslarimizi kültür-turizmin ulusal ve uluslararasi vitrininde ön plana çikaracak, hak ettikleri ilgiye ve ziyaretçi sayisina ulasmalarini saglayacagiz. Stratonikeia Antik Kenti ve Lagina Kutsal Alani için 900 milyon TL, Labranda Kutsal Alani için 600 milyon TL olmak üzere toplam 1,5 milyar TL ödenek ayrilmistir" ifadelerini kullandi.