Bakan Zeybekci, 6 Aylık Dış Ticaret Verilerini Değerlendirdi

Bakan Zeybekci, 6 aylık dış ticaret verilerini değerlendirdi. Geçen Cuma açıklanan verilere göre Türkiye’in ilk 6 aylık ihracatında yüzde 8.2 gerileme olduğunu hatırlatan Zeybekci, ithalatın ise yüzde 10,9 azaldığını belirtti.

Zeybekci, 2015 dış ticaretindeki gelişmelerin bu şekilde olacağının tahmin edildiğine ve hazırlık yapıldığına işaret etti.

"DÜNYA TİCARETİ GERİLİYOR"

Tüm dünyanın ihracatında ve ithalatında düşüş yaşandığını belirten Zeybekci, Mayıs ayı itibarıyla Dünya’daki toplam ihracat hacminin bir önceki yıla oranla yüzde 13 azaldığını, Ocak-Mayıs döneminde küresel ihracattaki düşüşün ise yüzde 11,3 olarak gerçekleştiğini kaydetti.

Zeybekci, küresel ticaretteki bu sancılı evrenin yansımalarının birçok ülkenin dış ticaret verilerinden de açıkça görüldüğünü vurgulayarak, şunları kaydetti:

"Özellikle emtia ihracatçısı ülkeler ihracatlarında önemli gerilemelerle karşılaştı. 2015’in başlangıcından bu yana geçen sürede Brezilya’nın toplam ihracatı yüzde 15, Rusya’nın ihracatı yüzde 29, Avustralya’nın ihracatı yüzde 22 geriledi. Sadece hammadde ihracatçısı ülkelerde değil diğer birçok ülkenin ihracatında da gerileme var. ABD’nin ihracatında Dolar tüm dünyada değer kazanıyor olmasına rağmen 2015 yılının başından itibaren yüzde 5 oranında bir daralma söz konusu. Avrupa’ya bakıldığında, yılbaşından bugüne Almanya’nın ihracatı yüzde 14, Fransa’nın yüzde 17, İtalya’nın yüzde 16, İspanya’nın yüzde 16 ve İngiltere’nin yüzde 12 düştü. Avrupa Birliği’nin (AB) tamamındaki ihracat kaybı ise yüzde 16. Asya Bölgesi de benzer kötüleşme işaretlerinin gözlendiği bir diğer bölge. Endonezya’nın ihracatı yüzde 12, Hindistan’ın yüzde 16. dünya ticaret devi Çin, bu yıl toplam ihracatını yalnızca yüzde 1 artırabildi. Çin ekonomisinde bu yılın ilk 6 aylık periyodunun 4 ayında toplam ihracat yıllık bazda daraldı. Sadece 2 ayda yıllık ihracat artışı yakalanabildi. Çin’deki görece iyi bu durumun nedeni ise parasının dolara sabitlenmiş olması."

Dünya ticaretindeki bu gerilemenin birçok nedeninin olduğuna dikkat çeken Zeybekci, iki temel faktörün gerilemenin asıl nedeni olduğunu belirtti.

Küresel ticaretin, 2014 yılı ortalarından itibaren petrol ve diğer hammadde fiyatlarındaki düşüş ile doların diğer paralar karşı yükselişe geçmesiyle tüm dünyada önemli ölçüde gerilemeye başladığını vurgulayan Zeybekci, "Doların yükselişi dış ticaret verilerinin dolar cinsinden açıklanıyor olması açısından önemli bir faktör. Bütün dünya ülkeleri dış ticaretlerini farklı paralar ile yapıyor ve açıklıyor. Örneğin birçok Avrupa ülkesi dış ticaretini euro cinsinden açıklıyor. Japonya yen ile Çin yuan ile açıklıyor. Fakat daha sonra bunlar Dünya Ticaret Örgütü tarafından o ayki ortalama değerler ile ABD Dolarına çevriliyor. Bazı Avrupa ülkeleri incelendiğinde aslında Euro bazında ihracatlarında artış olduğunu, dolara çevrilince yükselişin yerini gerilemeye bıraktığını görüyorsunuz. Bizim için de aynı faktör önem arz ediyor" ifadelerini kullandı.

2015 yılının ilk 6 ayında ihracatın geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 8,2 azalarak 73,5 milyar dolar olduğunu belirten Zeybekci, "İthalatımız da benzer şekilde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10,9 azaldı ve 106,7 milyar dolar oldu. Dış ticaret açığımızda da bir düşüş söz konusudur. İlk 6 ayda dış ticaret açığı yüzde 16,3 daraldı ve 33,2 milyar dolara geriledi. Dış ticaret hacmimiz yüzde 9,8 düşüşle 180,2 milyar dolar oldu. İhracatın ithalatı karşılama oranı da bu yıl Ocak-Haziran dönemi için yüzde 68,9 seviyesinde gerçekleşti" dedi.

"VERİLERİMİZİ EURO İLE AÇIKLIYOR OLSAYDIK DURUM TERSİ OLURDU"

Bakan Zeybekci, geçen yıl ilk ayda euro dolar paritesinin ortalaması 1.37 iken bu yıl 1.12’nin altına gerileyerek yaklaşık yüzde 19 düştüğünü kaydetti.

Sadece bu nedenle ihracatında ciddi bir gerileme göründüğüne dikkat çeken Zeybekci, "Yalnız bu miktar bazında gerileme değil. Buna özellikle dikkat edilmesi gerekiyor. Miktar bazında ihracatımızda artış devam ediyor. Fakat dolar bazında gerileme görünüyor. Biz dış ticaretimizi örneğin Euro ile açıklamış olsaydık, ortaya bambaşka bir resim çıkıyor" dedi.

Dolar bazında 80 milyar dolardan 73.5 milyar dolara gerileme göründüğünü yineleyen Zeybekci, şunları kaydetti:

"Euro cinsinden hesaplıyor ve açıklıyor olsaydık 58.4 milyar dolardan 65.9 milyar dolara yükseliş olacaktı. Yani yüzde 8 gerileme yerine yüzde 13’e yakın artış olacaktı. İthalatımızda da benzer bir seyir görüyoruz. 2014’ün ilk 6 ayında 119,8 milyar dolar olan ithalatımız bu yılın aynı döneminde 106,7 milyar dolara geriledi. Yine miktar artışlarına rağmen parite kaynaklı bir gerileme söz konusu. Euro cinsinden hesaplama yapıyor olsaydık 87.4 milyar dolardan 95.7 milyar dolara yükseliş olacaktı. Yani yüzde 10.9 gerileme yerine yüzde 9,5’e yakın artış olacaktı.

Tabii bunları bir mazeret olarak öne çıkartmıyoruz. Amacımız konunun net olarak anlaşılmasını sağlamak. Yıl genelinde paritedeki gerilemenin ihracatımızı 12.6 milyar dolar azaltıcı etki yapacak. Aynı şekilde hammadde fiyatlarındaki gerileme ihracatımızı 10.7 milyar dolar civarında azaltıcı etki yapacak. Her ikisi toplamda 23 milyar dolar ediyor. Biz buna rağmen bu etkileri hafifletici adımlar atıyoruz. Tabii ki ihracatımızda 23 milyar dolar düşüş olmayacak. Biz bu etkiyi yüzde 70-80 oranında telafi ediyoruz. Gerek ticaret heyetleri, gerek ihracat destekleri, gerek Pazar ve ürün çeşitlendirme çalışmaları ile bu yıl ilk 6 aylık dönemde tam 237 adet ülke/bölgeye ihracat gerçekleştirdik; ihracatçı firma sayısı Ocak-Haziran itibariyle yüzde 1,7 arttı ve 53 bine ulaştı."

2015 Ocak-Haziran döneminde euro ile gerçekleştirilen ihracatın 2014 yılı aynı döneme göre yüzde 8,6 artış kaydederek 28,2 milyar euroya ulaştığını belirten Zeybekci, "Yine euro ile gerçekleştirilen ithalat aynı dönemde yüzde 14 artışla 30,2 milyar euro oldu. Ancak, 2014 yılı ikinci yarıdan itibaren değer kaybeden parite, dolar cinsinden ihracat ve ithalatın değerini düşürüyor. Ocak-Haziran döneminde ihracatta parite kaynaklı 7,2 milyar dolar, ithalatta ise 7,8 milyar dolarlık gerileme yaşandı. Tüm bu olumsuz koşullara rağmen, küresel ihracattaki konumumuzda önemli bir kayıptan bahsetmek doğru olmaz. 2013 yılsonunda dünya ihracatındaki payımız binde 9 iken şu anda binde 9,2 seviyesinde. Bu şimdiye dek ulaşılan en yüksek ikinci değer. Bir başka ifadeyle pazar payımızda herhangi bir kayıp olmadığı görülüyor. Benzer şekilde en önemli ticaret partnerimiz AB’nin toplam ithalatında bizim ihracatımızın payı Mayıs itibariyle yüzde 1,15 düzeyinde. Bu rakam şu ana kadar yakalanan yüksek ikinci düzey" ifadelerini kullandı.

"YIL SONUNA DOĞRU İYİLEŞME OLACAK"

Dış ticaret camiasına ve kamuoyuna seslenen Zeybekci, "Ekonomi Bakanlığı olarak yıl sonuna kadar ay ay ne kadar ihracat ve ithalat yapacağımızı biliyoruz. Sadece Türkiye ekonomisindeki gelişmeleri değil, tüm dünya ekonomilerini anlık olarak izliyoruz. Şu ana kadar geçen süreçte elde ettiğimiz sonuçlar beklentilerimizle birebir uyumlu. Eylül ayından itibaren paritenin ve hammadde fiyatlarındaki gerilemenin negatif etkisi tedricen azalmaya başlayacak. Fakat yıl başından itibaren çeşitli vesileler ile ifade ettiğimiz gibi bu yıl dış ticarette dünyada ve Türkiye’de gerileme olacak. Bavul ticareti ve serbest bölgelerden yapılan net ihracatı da eklediğimizde gerçek ihracatımız yıl sonunda 160 milyar dolar civarında gerçekleşecek. İhracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 70’in üzerinde olacak. Küresel şartlar her ne olursa olsun, Cumhuriyetimizin 100. kuruluş yıl dönümü olan 2023 için belirlenmiş 500 milyar dolar mal ihracatı hedefine ulaşmak için kamu ile reel sektörü ile sivil toplum kuruluşları ile hep beraber tek yumruk olarak var gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz" açıklamasında bulundu.