Barış Manço Vefatının 18. Yılında Anılıyor

HİLAL UŞTUK - Anadolu Rock müziğinin efsane ismi, şarkıcı, besteci ve söz yazarı Barış Manço, vefatının 18. yılında anılıyor.

Devlet Konservatuvarı klasik Türk sanat müziği sanatçısı ve yazar Rikkat Uyanık ile İsmail Hakkı Manço çiftinin ikinci çocuğu olan Mehmet Barış Manço, 2 Ocak 1943'te Üsküdar'da dünyaya geldi.

Sanatçı, annesinin desteğiyle çocukluk yıllarında müzikle ilgilenmeye başlayan Manço, piyano ve gitar dersleri alarak tekniğini ve müzik bilgisini geliştirdi.

Öğrenim hayatına Kadıköy Gazi Mustafa Kemal İlkokulunda başlayan Barış Manço, Galatasaray Lisesinin orta bölümüne devam etti. Sanatçı 1957'de amatör olarak müzikle ilgilenmeye başladı ve 1958'de 'Kafadarlar' adlı müzik grubu kurdu.

Barış Manço, ilk bestesi Dream Girl'ü bu dönemlerde yaptı ve Ankara'da küçük bir müzik ödülünün sahibi oldu.

Sanatçı, 1959'da babasının vefatının ardından Galatasaray Lisesinden ayrılarak, eğitimini Şişli Terakki Lisesinde tamamladı.

- İlk konserini 1959'da verdi

Galatasaray Lisesindeki arkadaşlarıyla, ikinci grubu 'Harmoniler'i kuran sanatçı, 1959'da Galatasaray Lisesi konferans salonunda ilk konserini verdi. Harmoniler'in ilk 45'likleri, 1962'de yayımlandı. Barış Manço, Harmoniler ile 'Twistin Usa / The Jet', 'Do The The Twist / Let's Twist Again' ve 'Çıt Çıt Twist / Dream Girl' adlı üç 45'lik yaptı.

Manço, liseyi bitirdikten sonra Türkiye'den ayrılıp Belçika'da öğrenim hayatını sürdürmek isteyince Harmoniler dağıldı. Belçika Kraliyet Akademisinde 1963-1971'de resim, grafik ve iç mimari eğitimi alan sanatçı, 1964'te Fransızca dört parçadan oluşan bir mini albüm (EP) çıkardı.

Barış Manço, 1966'da 'Les Mistigris' adlı müzik grubuna katıldı ve grupla beraber Fransa, Belçika, Almanya, İsveç ve Çekoslovakya'da konser verdi.

Sanatçı, 1968'de, genç gitaristler Mazhar Alanson, Fuat Güner, baterist Ali Serdar ve bas gitarist Mithat Danışan'dan oluşan Kaygısızlar grubu ile çalışmaya başladı. Manço'nun Kaygısızlar ile 1968'de çıkardığı, 'Kol Düğmeleri', 'Big Boss Man', 'Seher Vakti', 'Good Golly Miss Molly' parçalarını içeren plağı, oldukça geniş bir popülarite elde etti.

'Trip/Karanlıklar İçinde', 'Kirpiklerin Ok Ok Eyle/Ağlama Değmez Hayat', 'Kağızman/Anadolu', ve 'Flower of Love / Boğaziçi' plaklarına imza atan Barış Manço ve Kaygısızlar'ın 'Ağlama Değmez Hayat' isimli 45'liği 1969'da 50 binin üstünde satış yaparak Manço'ya ilk altın plağını kazandırdı.

- Belçika Kraliyet Akademisini birincilikle bitirdi

Manço, 1969'da Belçika Kraliyet Akademisini birincilikle bitirdi ve İstanbul'a döndü.

Barış Manço'nun gitarı ve kemençe sanatçısı Cüneyd Orhon'un kemençesiyle kaydedilen, 'Dağlar Dağlar', 1970'te yayımlandı. Plak 700 binden fazla satarak, Manço'ya Platin Plak Ödülü getirdi.

O zamana kadar Batı etkisinde müzik yapan sanatçı, Anadolu pop tarzında müzik yapan Moğollar grubuyla 1970'te birleşme kararı aldı. Manchomongol adıyla yola devam eden grup, 'İşte Hendek İşte Deve', 'Katip Arzuhalim Yaz Yare Böyle' ve 'Binboğanın Kızı' isimli eserleri kaydetti. Çıktıkları Anadolu turnesinin Kütahya ayağında Manço'ya göre uzun saçları yüzünden tehdit edildikten sonra tur otobüslerine dinamitle saldırı düzenlendi. Konserin hemen sonrasında meydana gelen patlamada kimse yara almadı. Grup, 1971'de gruptaki anlaşmazlıklar ve Manço'nun sağlık sorunları nedeniyle dağıldı.

Sanatçı 1972'de, adını İstanbul'dan Güneydoğu'ya giden trenden alan Kurtalan Ekspresi'ni kurarak, 'Ölüm Allah'ın Emri' ve 'Gamzedeyim Deva Bulmam' şarkılarının da yer aldığı ilk plağı kaydetti.

- İlk klibinde Mülazim-i Evvel Barış Efendi oldu

'Hey Koca Topçu' şarkısına 1973'te çektiği ilk video klibinde, Kurtalan Ekspres üyeleri Yeniçeri ve Mehter kıyafetleriyle, Barış Manço ise Mülazim-i Evvel Barış Efendi olarak asker kıyafetiyle göründü.

Manço, 1975'te 'Baba Bizi Eversene' isimli filmde rol aldı. Sanatçı, oynadığı tek sinema filmi olan yapımda başrol oynadı. Filmin müziklerini ise Manço ve Kurtalan Ekspres beraber yaptı.

Lale Çağlar ile 18 Temmuz 1978'de evlenen sanatçının Doğukan ve Batıkan adlı iki çocuğu oldu.

Sanatçı, 1988'de TRT 1'de çocuk ve aileye yönelik bir eğitim kültür ve eğlence programı olarak başlayan 7'den 77'ye adlı televizyon programını hazırlayıp sundu. Program, 1998 yılının haziran ayında 378. kez ekrana gelerek Türk televizyonculuğunda ulaşılması zor bir rekoru kırdı.

Manço ayrıca, 'Ekvatordan Kutuplara' isimli programda ekibiyle beş kıtada 100'den fazla değişik yöreye giderek 600 bin kilometreye yakın yol katetti.

'Türkiye'nin Evliyası' lakabını da kazanan sanatçının, son albümü 1996 yılında çıkardığı Japonya'daki konserinin canlı kayıtlarının olduğu 'Barış Manço Live ın Japan' oldu.

- Kalp krizi nedeniyle 1 Şubat'ta vefat etti

Barış Manço, 200'den fazla beste ile 12 altın ve 1 platin albüm kazandı. Sanatçının besteleri Arapça, Japonca, Farsça, İngilizce ve Fransızca dillerine çevrilerek farklı sanatçılar tarafından yorumlandı.

Sayısız ödülün sahibi olan ve 1991'de devlet sanatçısı unvanı alan sanatçı ayrıca Hacettepe Üniversitesi Onursal Doktora unvanı, Uluslararası Teknoloji Ödülü, Japonya Uluslararası Kültür ve Barış Ödülü, Belçika Krallığı Leopold II Şövalyesi Nişanı, Fransız Kültür Bakanlığı Edebiyat ve Sanat Şövalyesi Nişanına layık görüldü.

Dünya çapında hayranları olan ve sevilen sanatçı, 31 Ocak 1999'da Moda'daki evinde kalp krizi geçirdi ve kaldırıldığı Siyami Ersek Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Hastanesinde 1 Şubat'ta hayatını kaybetti.