Basit Önlemlerle Karbonmonoksit Zehirlenmelerinin Önüne Geçilebilir

Bayburt Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Uğur Çakır, AA muhabirine yaptığı açıklamada, karbonmonoksit zehirlenmesinin, kış aylarının gelmesi dolayısıyla karbon içeren yakıtların kullanılmasıyla arttığını söyledi.

Karbonmonoksidin içinde karbon bulunduran bütün kimyasal yakıtların yanması sonucunda mutlaka oluştuğunu ve çok tehlikeli bir gaz olduğunu belirten Çakır, "Tehlikeli olmasının sebebi, zehirleme esnasında hiçbir şekilde tadının, kokusunun olmaması ve bundan dolayı da zehirlerken insanların hiçbir şekilde hissedememesi" diye konuştu.

Çakır, karbonmonoksidin yakıtların eksik yanmasından oluştuğunu dile getirerek, bunun tam olarak yanmasını sağlamanın mümkün olmadığını kaydetti.

- "En uygun tabir "baca zehirlenmesi"
Karbonmonoksit zehirlenmelerinde en dikkat edecek hususun yanma ürünlerinin ya da duman gazlarının ortamdan dışarı tahliye edilmesi olduğunu belirten Çakır, şöyle konuştu:
"Genelde zehirlenme haberlerinde söylenen 'doğalgaz zehirlenmesi', 'soba zehirlenmesi', 'kömür zehirlenmesi' gibi ifadeler yanlış. Bunun doğru olan adı 'karbonmonoksit zehirlenmesi' ama biraz daha dikkat çekmek istiyorsak bunu için 'baca zehirlenmesi' demek daha doğru. Çünkü bütün bu olaylara sebep aslında uygun olmayan tahliye yolunun yani sobalardan ya da yanma odalarından sonraki uygun olmayan baca çıkışlarının, gazın çıkışına müsaade etmeyip tekrar geri dönmesine sebep olmasıdır."
Çakır, alınacak çok basit önlemlerle acı olayların yaşanmasının önüne geçilebileceğini anlatarak, bu önlemler alınmadığı için her yıl birçok vatandaşın hayatını kaybettiğini söyledi.

Alınacak tedbirlerin başında sobadan bacaya uzanan boruların doğru uzunlukta yapılması olduğunu vurgulayan Çakır, şöyle devam etti:
"Dirseklerin doğru sayıda takılmaması veya bacada çatlaklar varsa giderilmemesi, baca uzunluğunun yeterli ve temiz olmaması ya da baca çıkışındaki yeterli yüksekliğin sağlanmamış olmasından dolayı maalesef bu şekil acılar, ölümler yaşıyoruz. Mesela yanma odasından veya sobadan boru çıktığı zaman yatay mesafede çok fazla uzun yatay mesafe olmaması, gereğinden fazla dirsek kullanılmaması, soba borusu ile bacanın birleştiği yerde soba borusunun çok fazla bacaya doğru itilmemesi ya da bacanın doğru zamanlarda doğru şekillerde temizlenmesi gibi çok basit önlemler alınarak bu ölümler çok rahat bir şekilde önlenebilir."
- "Ortamı havalandırmakla oyalanmayın"
Çakır, karbonmonoksit zehirlenmesi yaşandığınını anlaşılmasının neredeyse mümkün olmadığına dikkati çekerek, bunun hissedildiği anda da yapılması gereken ilk şeyin ortamda yangın ve patlama varmış gibi "hızla uzaklaşmak" olduğunu kaydetti.

Bu durumda kalan vatandaşların ortamı havalandırma veya ocağın altını kapatma gibi hareketlerle oyalanmaması gerektiğini anlatan Çakır, karbonmonoksit zehirlenmesinde beyne giden kandaki hemoglobinin yerini karbonmonoksit alacağı için çok ani bir şekilde vücut felci ve bayılma meydana geldiğini belirtti.

Doç. Dr. Çakır, karbonmonoksit zehirlenmesinin temel sebebinin kandaki oksijeni taşıyan hemoglobinin yerini karbonmonoksidin alması olduğunu dile getirerek, "Bu da beyne ulaştığı anda çok ani bir şekilde vücut felce uğruyor ve çok kısa bir şekilde, hemen 2-3 dakika içinde bazı insanların ölümüne sebep oluyor" ifadesini kullandı.