Dövizde yaşadığımız çok sert dalgalanma ile ilgili açıklama yapmamız ile gelen talepler doğrultusunda bir demeç verme ihtiyacı duyduk.
Türkiye son zamanlarda yapmış olduğu atılımlarla Dünya basınında sıkça adını duyurur hale geldi malumunuz. Pandemi sürecinin sağlık sektörü ve ekonomi alanındaki başarılı yönetimi; dünya ölçeğindeki ülkelere kıyasla yüksek büyüme hızını yakalaması ve ihracatın artışı gibi başarılı hamleler dünya basınında yer aldı.
Ekonominin büyüme trendine girmesi; Türkiye’nin lojistik ve işçilik avantajlarına sahip konumda olması yabancı sermayenin doğrudan yatırımlar konusunda iştahını artırdı. Bu süreçte yerli sanayici iş insanlarımızın da oluşan talep doğrultusunda kapasite artırımı için kaynak ihtiyaçları arttı doğal olarak. Ancak yüksek faiz oranları sanayicilerimizin ucuz kaynak kullanımına engel teşkil etmekte, uluslar arası ucuz fon akışında Türkiye’ye uygulanan gizli ambargo ile kaynak sıkıntısı bilinçli olarak artırılmakta idi.
Bu süreçte Türkiye’nin reel faizi aşağı çekmesi ile ucuz finansman erişimi, maliyet artışlarının önüne geçilmesi hedeflenmiş bir politika olarak uygulanmaya koyuldu.
Faiz düşüşü ile dövizin bu kadar artması arasında ekonomik sebepler açısından kolay bir izah bulunmuyor. Zira sıcak para dediğimiz bir paranın çıkışı bu kadar hasar oluşturacak miktarda değil. Üstelik hisse senetlerinden de bu sebeple yüksek miktarlara sahip bir çıkış gerçekleşmedi.
Yurtdışı kaynaklı ordinoların sert yükselişe sebebiyeti ekonomiye bir saldırı olarak net bir şekilde görülmekte. Süreci sükunet ile takip ederek fiyat denge unsurlarının netleşmesini beklemek en doğru hareket olacaktır.
Hammadde ve lojistik, akaryakıt fiyatlarındaki uluslararası yükselme ülkemizde bir de devalue ile sanayicilerimiz açısından belirsizliği iyice artırmıştır.
Bu süreçte fiyatlama yapmanın mümkün olmadığı, maliyetlerin doğru bir şekilde hesaplanmasını bir kenara koyarsak, hammadde temini noktasında bile sıkıntıların yaşanabileceği aşikardır. Bu yüzden oluşabilecek arz kısıntılarına karşın hem sanayicilerimizin hem de halkımızın daha sakin ve tedbirli davranmaları, panik davranışlardan uzak durmaları gerektiğini düşünüyorum.
Bu günlerden çok daha zor günler yaşamış olduğumuzu bilerek; krizi fırsata dönüştürmek adına atılacak adımlarla ilgili sağduyulu olmanın önemini belirtmek istiyorum. Unutmamalı ki; her zorluğun arkasında bir kolaylık; her gecenin arkasında doğan bir güneş vardır.
Ümit Kaya
WTBDC Dünya Ticareti İş Geliştirme Konseyi Başkanı
United Nations Uluslararası Finans Danışmanı
