Bati Tarzi Beslenme Kolon Kanserine Zemin Hazirliyor

Mart ayi Kolon Kanseri Farkindalik Ayi dolayisiyla Medipol Mega Üniversite Hastanesi Onkoloji Cerrahisinden Prof. Dr. Mustafa Öncel, önemli açiklamalarda bulundu. Her yil dünya genelinde 1 milyondan fazla kisinin kalin bagirsak kanseri nedeniyle hayatini kaybettigine dikkati çeken Prof. Dr. Mustafa Öncel, “Sindirim sisteminde kanserler en sik bu sistemin en son kismini olusturan kalin bagirsakta gelisir. Her yil dünya genelinde 1 milyondan fazla kisi kalin bagirsak kanseri nedeniyle kaybediliyor. Üstelik sikligi artiyor ve 2035 yilinda 2,5 milyon kisinin yeni teshis alacagi ön görülüyor. Ülkemizde de kalin bagirsak kanserleri hem kadinlarda hem erkeklerde en sik görülen ilk üç kanser arasinda ve kansere bagli her 8 ölümden birisine neden oluyor. Dolayisiyla sagligina veya sevdiklerinin sagligina ilgi duyan hiç kimse bir gün kalin bagirsak kanseriyle yüzlesme ihtimaline duyarsiz kalmamasi gerekiyor” diye konustu.



Obezite ve hareketsizlik riski artiriyor

Prof. Dr. Mustafa Öncel, kalin bagirsak kanserine yol açan faktörlere iliskin su ifadeleri kullandi: “Kalin bagirsak kanseri ihtimalini arttiran bazi risk faktörleri biliniyor ve bunlarin bir kismi önlenebilir. ‘Önlenebilir’ olmasi önemli, çünkü insanlar hayat tarzlarindaki degisikliklerle kalin bagirsak kanserine yakalanma sanssizliklarini azaltabilirler. Sözgelimi bazi çalismalar obezite ve hareket azliginin ciddi bir risk oldugu yönünde bilgiler sunuyor. Yakinlarda yapilan bir arastirma kalin bagirsak kanseri sikliginin fazla kilolu olanlarda ve obezlerde normal kiloda olanlara göre sirasiyla yüzde 30 ve yüzde 60 oraninda arttigini ortaya koydu. Benzer bir çalismada ise is yerinde çalisirken oturma süresi 6-8 saat olanlarda 2 saatten az olanlara göre riskin yüzde 39 daha fazla oldugunu gösterdi. Sigara diger birçok kanserdeki gibi kalin bagirsak kanserinde de ana etkenlerden. Alkolün de riski arttirdigi da biliniyor. Beslenme aliskanliklarimiz da kalin bagirsak kanserini tetikleyebiliyor. Proteinden ve islenmis gidalardan zengin bati tarzi diyet büyük bir tehdit, öte yandan sebze, sulu yemekler, salata, liften zengin gidalar ve baligin ön planda oldugu Akdeniz mutfagi ise koruyucu.”

Korunmanin en etkili yollarindan biri taramalar

Kalin bagirsak kanseri olan hastalarin yaklasik yüzde 80’inde aile öyküsü ve risk faktörü olarak bilinen hastaliklarin olmadigini belirten Prof. Dr. Mustafa Öncel, su bilgileri verdi: “Sporadik grup olarak isimlendirilen bu hastalar kalin bagirsak kanseri için kalitimsal bir yatkinligi belirlenememis siradan, sokakta dolasan kisilerdir. Kimin kalin bagirsak kanseri olacagina yönelik bu belirsizlik önleyici islemlerin tüm toplumu hedeflemesini gerektiriyor. Bu yüzden tarama protokolleri önem kazaniyor. Tarama, tamamen saglikli bireylerde hastaligin veya öncü lezyonlarin olup olmadiginin arastirilmasidir. Böylece hastalik olusmadan veya erken asamada ortaya konulup, önleyici islemler yapilabilir. Kalin bagirsak kanseri tarama protokolleri için çok uygun, çünkü kanser gelismeden önce bagirsagin içinde sigil benzeri öncü lezyonlar (polip) gelisiyor. Poliplerin kanserlesmesi yillar aliyor. Bu nedenle hastalik henüz polip asamasindayken teshis edilip, ortadan kaldirilirsa kanserin olusmasina engel olunuyor. Kalin bagirsak kanserinde tarama kolonoskopi ve diskida gizli kan testi ile yapiliyor. Bu yüzden Saglik Bakanligi her vatandasimizin 50 ve 60 yaslarinda iki defa kolonoskopi yaptirmasini (eger bir problem tespit edilirse siklik arttirilir) ve 50 ila 70 yas arasinda her iki yilda bir gizli kan testi için diski örnegi vermesini öneriyor. Unutulmamasi gereken nokta bu testlerin hiçbir sikayeti olmayan kisilerde yapilmasi gerektigi. Makattan kanama olmasi, diskilama aliskanliklarinda degisiklikler, kilo kaybi gibi kalin bagirsak kanserini isaret eden sikayeti olanlarin muhtemel bir kanser için zaten arastirilmasi zorunlu ve bu uygulama tarama kapsami disindadir.”

Gençlerde görülme sikligi her geçen gün artiyor

Prof. Dr. Mustafa Öncel, gençlerde de görülme sikligi artan kalin bagirsak kanserinin tedavi yöntemlerini söyle açikladi: “Kalin bagirsak kanseri genellikle 50 yasindan sonra görülse de gençlerde sikligi artiyor. Bu trend devam ederse 2035 yilinda tüm kalin bagirsak kanserli hastalarin yüzde 20’sinden fazlasini 50 yasindan daha gençler olusturacak. Bu nedenle bazi ülkelerde taramaya baslama yasi 45’e çekilmis durumda veya planlaniyor. Kalin bagirsak kanserinin tedavisi birçok disiplininin katkisini gerektirir. Öncelikle kalin bagirsak kanseri birçok kansere göre daha iyi seyirlidir. Bu sebeple multidisipliner konseylerin bulundugu tecrübeli ekiplerin tedavi sürecini yürütmesi durumunda sonuçlar daha iyilesmektedir. Onkolojik prensiplere uygun olarak yapilan bir cerrahi hala altin standarttir. Günümüzde makata çok yakin kanserlerde bile kalici bir stoma (bagirsagin karina getirilip agizlastirilmasi) gerektirecek ameliyatlar yerine makati koruyucu islemler yapilabilmektedir. Hastalarin önemli bir kisminda ameliyat öncesinde veya sonrasinda kemoterapi verilmesi gerekir. Makata yakin yerlesimli kanserlerde ameliyat öncesi isin tedavisi uygulanir.”

Kalin bagirsak kanserine karsi alinabilecek 5 önlem

Öncel, son olarak kalin bagirsak için alinacak 5 önlemi ise su sekilde siraladi:

-Aile riskinizi tespit etmek için yakinlarinizda kalin bagirsak kanseri görülüp görülmedigini sorusturun.

-Düzenli beslenin, Akdeniz mutfagina yönelin, bati tarzi diyet ve fast-food’tan uzaklasin.

-Kilonuzu kontrol altinda tutun, haftada 150 dakika orta derecede yogun egzersiz yaparak hareketlenin.

-Sigara ve alkolden uzak durun.

-50 yasina gelince tarama testlerini ihmal etmeyin.