Benin'de Anayasa Değişikliğine Doğru

Benin'de Devlet Başkanı Patrice Talon'un bir süredir gündemde tuttuğu 'anayasa değişikliği tasarısı' ülkede tartışma konusu oldu.

Talon, ulusa sesleniş konuşmasında, iktidara gelmesi halinde siyasi ve kurumsal reformlar yapacağı yönünde söz verdiğini hatırlatmıştı.

Mevcut sistemde devlet başkanı seçilen ve 5 yıl için göreve getirilen kişinin bir kez daha başkanlık yarışına girebildiğini kaydeden Talon, anayasada öngörülen değişiklikle bu sürenin 6 yıl olacağını ve tek döneme indirileceğini, genel ve yerel seçimlerin birlikte düzenleneceğini, Anayasa Mahkemesiyle Yüksek Mahkemenin yeniden yapılandırılacağını bildirmişti.

Talon'un bu açıklaması, farklı kesimlerce tepkiyle karşılandı.

- Seçim dönemi dışında gösteri yasaklanacak

Muhalefetten Birlik İçin Uyanma ve Yurtsever İttifakı Partisinin yetkililerinden Bienvenu Dedegnon Milohin, AA muhabirine açıklamasında, yeni anayasanın ülkeye olumlu şeyler katsa da bazı sorunlara neden olabileceğine dikkati çekti.

Milohin, 'Devlet başkanı olan kişinin sadece bir kez seçilebilmesi, yani 6 yıllığına iktidar olması, hükümetin hazırladığı programı uygulamaya koyması için kısıtlı bir zaman. Bu yüzden görev süresini belirleyen maddenin değiştirilmemesi gerekiyor.' dedi.

Yeni anayasa taslağında 'seçim dönemi dışında düzenlenen her türlü gösteriye yasak getirilmesi' yönünde bir madde de bulunduğunu ifade eden Milohin, bu maddeyle özgürlüklerin kısıtlanacağını savundu.

Benin Yargıçlar Ulusal Birliği Başkanı Michel Adjaka da yeni anayasa tasarısının, yolsuzlukla mücadeleyi amaçlamadığını, aksine ülkede demokratik gerilemeyi getireceğini ileri sürdü.

- Yargıçlar karşı çıkıyor

Öte yandan ülkedeki 10'dan fazla siyasi partiyi ve sivil toplum kuruluşunu tek çatı altında toplayan Yurtsever Ayaklanması Cephesi Platformu, Talon'un vadettiği anayasa değişikliğine karşı sokaklara ineceğini duyurdu.

Beninli yargıçlar da geçen hafta, yeni anayasa taslağını protesto etmişti.

Projeyle kadınlara siyasi alanda daha çok yer ayrılması ve dokunulmazlık hakkı bulunan yargıçların bazı durumlarda görevden alınabilmesi gibi maddeler bulunuyor.

- Siyasilere dokunulmazlık

Anayasa reformuyla ayrıca devlet başkanı, bakanlar ve milletvekillerine dokunulmaz hakkı tanınması da planlanıyor.

Eski devlet başkanlarından Mathieu Kereku ile Yayi Boni de 1990'da oluşturulan mevcut anayasayı değiştirmek istemişti ancak halk, eski devlet başkanlarının asıl amacının iktidar sürelerini uzatmak olduğu düşüncesiyle bu girişime izin vermemişti.

Milletvekillleri, Talon'un geçen hafta, oylanması için meclise sunduğu anayasa değişikliği tasarısını oylamayı reddetmiş ve projeyi Yasalar Komisyonuna devretmişti.

Komisyonun 15 gün içinde projeyle ilgili rapor hazırlaması gerekiyor.