Bes Göz Grubu'ndan Hong Kong'daki Yasama Meclisi Seçimine Iliskin Ortak Açiklama Açiklamasi

ABD, Ingiltere, Avustralya, Kanada ve Yeni Zelanda'dan olusan Bes Göz ittifaki ülkeleri, Çin'in Hong Kong Özel Idare Bölgesi'ndeki Yasama Meclisi seçim sisteminin demokratik unsurlarinin asindirilmasindan "ciddi endise" duyuldugunu bildirdi.

Ingiltere Disisleri Bakanligi, Bes Göz Grubu (Five Eyes) ülkeleri ABD, Ingiltere, Avustralya, Kanada ve Yeni Zelanda'nin Hong Kong'daki Yasama Meclisi seçimlerine iliskin ortak yazili açiklama yaptigini belirtti.

Açiklamada, su ifadelere yer verildi:

"Bizler Avustralya, Kanada, Yeni Zelanda, Ingiltere ve ABD disisleri bakanlari, Hong Kong'daki Yasama Meclisi seçimlerinin sonucunu not ederek, buradaki seçim sisteminin demokratik unsurlarinin asindirilmasi konusundaki ciddi endisemizi ifade ediyoruz. Hong Kong'un haklarini, özgürlüklerini ve yüksek derecede özerkligini baltalayan eylemler, Hong Kong'un basarili oldugunu görme konusundaki ortak istegimizi tehdit ediyor."

Hong Kong'un bu yilin baslarinda uygulamaya konulan seçim sistemindeki revizyonlarin, dogrudan seçilen sandalye sayisini azalttigi belirtilen açiklamada, oy pusulasinda aday seçimini ciddi sekilde kisitlamak için yeni bir inceleme süreci de baslattigi vurgulandi.

Bu degisikliklerin, herhangi bir anlamli siyasi muhalefeti ortadan kaldirdigina isaret edilen açiklamada, sehrin muhalif politikacilarinin çogunun yurt disinda sürgünde olan diger politikacilar ile tutuklu yargilandigi kaydedildi.

Açiklamada, Bes Göz Grubu'nun, Ulusal Güvenlik Yasasi'nin daha genis kapsamli caydirici etkisinden ve sivil toplumda hissedilen ifade ve toplanma özgürlügüne yönelik artan kisitlamalardan "ciddi endise" duyduguna dikkat çekildi.

Hükümetin gündemini desteklemeyen sivil toplum kuruluslari, sendikalar ve insan haklari örgütlerinin dagilmaya veya ayrilmaya zorlandigi vurgulanan açiklamada, basin özgürlüklerinin de hizla kisitlandiginin alti çizildi.

Açiklamada, sunlar kaydedildi:

"Barisçil alternatif görüsler için alani korumak, Hong Kong'un istikrarini ve refahini saglamanin en etkili yoludur. Çin'i, Çin-Britanya Ortak Bildirisi kapsaminda güvence altina alinanlar dahil, Hong Kong'da korunan haklara ve temel özgürlüklere saygi duyma konusundaki uluslararasi yükümlülüklerine uygun hareket etmeye çagiriyoruz."

- Hong Kong'da Yasama Meclisi seçimine katilim orani yüzde 30,2'de kaldi

Çin'in Hong Kong Özel Idare Bölgesi'nde seçim yasasindaki degisikliklerin ardindan yapilan ilk Meclis seçimine katilim düsük oldu.

Seçim Isleri Komisyonu Baskani Barnabas Fung, dün yapilan Yasama Meclisi seçiminde 1 milyon 350 bin 680 kisinin oy kullandigini bildirdi.

Yaklasik 4,5 milyon kayitli seçmenin bulundugu kentte seçime katilim orani yüzde 30,2'de kaldi.

Pekin yönetiminin "Hong Kong'u vatanseverlerin yönetmesini saglamak için" bu yilin basinda seçim yasalarinda yaptigi degisikligin ardindan yapilan ilk Yasama Meclisi seçiminde katilimin belirgin sekilde düsmesi dikkati çekti.

2012 ve 2016'daki Yasama Meclisi seçimlerine yüzde 50'nin üzerinde katilim olmustu.

- Hong Kong'daki seçim sisteminde degisiklik

Çin Halk Kongresi Daimi Komitesi, 30 Mart'ta Hong Kong Özel Idare Bölgesi'nde seçim sistemini revize eden yasal degisiklikleri onaylamisti.

Hong Kong'un anayasasi niteligindeki Temel Yasa'nin 1. ve 2. ek maddelerinde yapilan degisikliklerle yerel yasama organi niteligindeki Yasama Konseyinin sandalye sayisi 70'ten 90'a çikarilmis, dogrudan seçimle belirlenen sandalye sayisi ise 35'ten 20'ye düsürülmüstü.

Hong Kong Bas Yöneticisi'ni seçmekle görevli Seçim Komitesinin üye sayisi 1200'den 1500'e çikarilmis, Komitenin Yasama Konseyinin 40 üyesini belirlemesine karar verilmisti.

Konseyin kalan 30 üyesinin ise is ve meslek odalari ile sektör temsilcileri tarafindan seçilmesi kararlastirilmisti.

- Hong Kong'un statüsü

Hong Kong, 1898'de imzalanan "kira sözlesmesi" ile uzun yillar Ingiltere hakimiyetinde kaldiktan sonra 1997'de Çin'e devredilmisti.

Imzalanan ortak deklarasyon çerçevesinde Hong Kong'a 2047'ye kadar basin, ifade, toplanma, inanç ve serbest akademik çalisma gibi özgürlükleri ile bagimsiz idari ve hukuki yapisini koruma hakki taninmisti.

Hong Kong, Çin'e bagli olmasina ragmen kendisine ait para birimi, dil, hukuk sistemi ve kimlik kullaniyor. Özerk yapili bölgenin sadece savunma ve dis politika gibi konularda Pekin'e bagli oldugu bu yönetim modeli, "bir ülke, iki sistem" olarak adlandiriliyor.

Pekin yönetiminin son yillarda Ulusal Güvenlik Yasasi gibi yasal degisikliklerle bölgenin özerk yönetim yapisini asindirdigi elestirileri yapiliyor.