Bilecek Görüşmeleri'nın Yıl Dönümü

Atatürkçü Düşünce Derneği (ADD) Bilecik Şube Başkanı Fevzi Köse, "Bilecik Görüşmesi Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin toplanmasından sonra, İstanbul hükümeti ile Ankara hükümeti arasında yapılan ilk resmi görüşmedir" dedi.

Görüşmenin 5 Aralık 1920 tarihinde Bilecik’te yapıldığını belirten Köse, "İstanbul’un 16 Mart 1920'de itilaf devletlerince işgal edilmesi ve Damat Ferid Paşa'nın hükümeti yeniden kurmasından sonra iyice sertleşen Ankara-İstanbul ilişkileri, Ferid Paşa'nın Kuva-yi Milliye’yi bastırma çabalarından sonuç alamaması üzerine yeni bir sürece girdi. Damat Ferid Paşa hükümeti istifa etti ve yerine Ankara ile uzlaşma yanlısı Tevfik Paşa hükümeti kuruldu. Yeni hükümetin Dahiliye Nazırı Ahmed İzzet Paşa, ilk iş olarak Ankara hükümetiyle görüşme isteğinde bulundu. Bilecik'te yapılan görüşmede İstanbul hükümetini Ahmed İzzet Paşa ile Bahriye Nazırı Salih Paşa, Ankara hükümetini ise Mustafa Kemal ile Batı Cephesi Komutanı Miralay İsmet Bey (İnönü) temsil etti. Ankara'dan Mustafa Kemal'le birlikte yola çıkan Kuva-yi Seyyare komutanı Çerkez Ethem, İsmet Bey'le aralarındaki sürtüşme yüzünden Eskişehir'de treni gizlice terk ederek görüşmelere katılmadı. Mustafa Kemal'in Ahmed İzzet ve Salih Paşa ile Bilecik'teki görüşmesi, İstanbul hükümetinin umduğu gibi gelişmedi. Mustafa Kemal, Tevfik Paşa hükümetini temsil eden heyete Ankara hükümetinin üstünde bir güç tanımadığını, dolayısıyla kendilerini İstanbul hükümetinin temsilcileri olarak kabul etmediğini açıkladı.

Bunun üzerine görüşmeler kimlik ve yetki söz konusu olmadan yapıldı. Görüşme sonrasında da İstanbul'a dönmesine izin verilmeyen heyet Ankara'ya götürüldü. Ahmed İzzet ve Salih Paşa Mart 1921'e değin Ankara'da kaldı. Ankara hükümetinin sanılandan daha güçlü olduğuna ilişkin gözlemler edindiler ve bunu Tevfik Paşa'ya bildirdiler. Bununla birlikte gene de İstanbul'a dönmek istiyorlardı. Kendilerinden, Ankara Hükümeti'ne karşı herhangi bir girişimde bulunmayacaklarına, İstanbul hükümetinde görev almayacaklarına ilişkin söz alındıktan sonra İstanbul'a dönmelerine izin verildi.

Biz Bileciklileri onere eden bu buluşmayı saygıyla hatırlıyor, Kurtuluş Savaşı'mızda bir dönüm noktası olarak görüyoruz. Aziz Atatürk ve tüm silah arkadaşlarını şükran ve rahmetle anıyoruz” diye konuştu.