Bilim Sanayi Ve Teknoloji İl Müdürü Gün Uyardı

Nevzat Gün, “Bazı vatandaşların mutfak ocaklarında ve şofbenlerde kullandıkları 12 kilogramlık mutfak tüpüne araçlarda kullanılan otogazı doldurduklarına dair söylentiler hala var. Tabi bunlar daha önceleri daha çoktu, gündüz gözüyle dolduranlar ve görenler daha fazlaydı, giderek azalıyor, Dağıtım şirketleri, bayiler/satıcılar ve tüketiciler bilinçlendi, cezalar arttı caydırıcılığı var. Mutfak tüpleri, tüpgaz dolum tesislerinde kontrol altında ve garantili olarak dolduruluyor. Mutfak tüpleri çok iyi denetim altında ürettiriliyor, tesisler buna göre dizayn edilmiş ayarlanmış, testler ve tartımlar yapılıyor. İstesende az yada çok dolduramazsın. 12 kilogramlık mutfak tüplerine dolum tesislerinde 1 kilogram oranında da havagazı doldurulup, ince ayar yapılıyor. Evde kullanılacak en uygun karışım ve güvenlik söz konusu. 12 kilogramlık bir tüpe, otogaz istasyonlarında 13 kilogram gaz dolduruluyor. İnce ayar yapılarak patlaması önlenen tüpün böylece güvenliliği ortadan kaldırılmış oluyor. Mutfak tüplerdeki gazla LPG gazı arasındaki, soğuk ve sıcak havalarda akışkanlığı düzenleyen propan ve bütan gazlarının karışımı. Mutfak tüpünde kullanılacak gazda yüzde 30 propan yüzde 75 bütan gazı var. Otogazda propan daha yoğun. Propan daha hızlı yanıcı ve basancı yüksek bir gaz olduğu için mutfakta otogazın kullanılması eve bomba almak demektir.LPG otogaz istasyonlarında kaçak olarak doldurulan mutfak tüpleri, hava ayarı yapılmadığı için de tehlikelidir. Otogaz ile tüp gazın alev alma hız ve özelliklerinin ayarlanması da gerekmektedir. Tüpler son derece güvenli olarak üretilmişlerdir ama tüpün sadece kendisinin güvenli olması yetmiyor, dolum şekli ve doldurulan gazın özellikleri ve dolum miktarı da önemli, tehlike burada baş gösteriyor, araç için geliştirilmiş karışım ev tüpünde tehlikeli olabiliyor” dedi.

“2010-2013 YILLARI ARASINDAKİ DENETİMLERDE YAKLAŞIK 550 OTOGAZ İSTASYONUNA KESİLEN CEZA 160 MİLYON LİRAYI BULMUŞTU”

Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Kanunu’nun 7. maddesi ve yine Petrol Piyasası (LPG) Lisans Yönetmeliği’nin 26. Maddesine göre otogaz bayileri, otogaz istasyonlarında LPG tüpü dolumuna yarayan hiçbir alet, makine ve teçhizatı istasyon dâhilinde bulundur-ma-makla yükümlü olduklarını ifade eden Gün, “LPG tüpü dolumuna yarayan alet, makine ve teçhizatı istasyon dâhilinde bulunursa sorumlular (Lisans sahipleri) 2014 yılında 380.715 TL idari para cezası vardı, 2015 yılındaki ihlalde 419.205 TL idari para cezasına mahkûm olacaklar. Ülke genelindeki otogaz istasyonlarında tüp dolumu yapıldığı veya tüp dolumuna yarayan aparat bulundurulduğu gerekçesiyle 2010-2013 yılları arasındaki denetimlerde yaklaşık 550 otogaz istasyonuna kesilen ceza 160 milyon lirayı bulmuştu. Bugüne kadar yapılan denetimlerde istasyonda park halinde bulunan araç içinde, istasyon alanı içindeki market, restoran, depo, yazıhane vb. yardımcı üniteler içerisinde bulunan aparatlar ve hatta bozuk olup çöpe atılmış aletler hakkında dahi tutanaklar tutulduğu görülmüştür. Tutanak tutulması, bu cezanın kesin olması, yapılacak savunmaları kabul görmeyeceği anlamına gelmese dahi bu konuda denetçisi personelimizin ne derece katı bir tutum izlediğinin bir göstergesidir.

Dağıtım şirketi de sorumlu: akaryakıt ve otogaz dağıtım şirketlerinin ’bayii yapıyor’ diyerek bu işten sıyrılamaz. EPDK dağıtıcıları muhatap alarak onlardan savunma ister, bayilerini denetlemelerini ister, dağıtıcılardan da sözleşme gereği bayilerine ceza kesenleri var” şeklinde konuştu.

Rutin yapılan denetimler veya ihbar ve şikayetlerin dışında çapraz denetimler de her yıl artarak Türkiye geneline yayıldığını ifade eden Gün, “Bu yıl 81 ilin akaryakıt ve Lpg istasyonlarının tamamı bir nevi Çheck-Up’tan geçecek. Bayilik lisansları, miktar ölçümleri, kaçak akaryakıt tespiti/marker ölçümü, pompaların muayenesinin ve damgalarının yapılıp yapılmadığı, Bayilik sözleşmeleri, faturaları, yazarkasa bağlantıları, Otomasyon sistemleri, sorumlu müdür sözleşmeleri, çalışanların eğitimleri ve sigorta durumları, emniyet tedbirlerine uyup uymadıkları, dolum aparatı vb. denetimlerden geçiriliyor.

“YAŞANAN EKONOMİK KRİZ NEDENİYLE TASARRUF ETMEK İSTEYEN VATANDAŞLAR, EVLERİNE BİRER BOMBA YERLEŞTİRİYOR”

Van ilindeki denetim ise Hakkâri ile birlikte mayıs ayının ilk haftasında Bakanlığın koordinasyonunda, komşu illerden gelen Bilim Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü denetçileri, emniyet ve jandarma EPDK denetçileri, toplam 35 personel ve 12 donanımlı denetim aracı ile gerçekleştirildiğini ifade eden Gün, “Artık her yıl yapılmaya başlanan bu çapraz denetimler sayesinde ceza alan istasyon sayıları giderek azaldı ve bu yıl Van’da 2 istasyona tutanak tutuldu. Bu tutanakta istasyon sahiplerinin zamanında beyanname vermemesinden kaynaklanıyor. Yetkili firma o tarihte kapalı olduğunu beyan etmiş belgelerini ibraz ederek cezanın iptalini istemiştir. Amaç sıfırlanamasa da sıfıra yakın sorun ve ceza, haksız rekabetin olmadığı, tüketicilerin mağdur edilmediği, düzgün işleyen bir sektör. Ülkemizde yaşanan ekonomik krizler nedeniyle vatandaşların alım gücünün düştüğü dönemleri hatırlayalım. Vatandaşlar yaşamlarındaki tüm masraflarında tasarrufa yöneldiği zamanlardı. Gaz dolara endeksli devalüasyon oldukça, mutfak tüpüne zam geldikçe, değiştirmeye gücü yetmeyen dar gelirli vatandaşların otogaz istasyonundaki gaza yöneldiği dönemlerdi. Yaşanan ekonomik kriz nedeniyle tasarruf etmek isteyen vatandaşlar, evlerine birer bomba yerleştiriyordu. Ayda bir tasarruf uğruna böyle bir ihmale gerek yoktur. Birçok gereksiz harcama kalemlerinden yapılabilecek küçük tasarruflarla daha fazla kar sağlayacaktır. LPG’de litre ile kilo aynı şey değil:12 kg tüp içinde ortalama 22 litre LPG var. Tüp kilogram olarak satılıyor LPG/Otogaz litre olarak satılıyor, 1 litre LPG yaz kış farkıyla söylersek 0,54 yada 0,56 kg yapar. Bu gün için hesaplarsak 12 kg tüp fiyatı 68 lira, otogaz litre fiyatı 2,50 TL, *22 litre 55 lira yapar. Yani performansı ve güvenliği aynı olmayan aylık değiştirilen bir tüp için 13 lira tasarruf yapar. Sigaradan yapılamayan tasarrufu burada yapmaya çalışmak anlamsız ve ahmakça gelmeli değil mi? Üstelik biri ayağına geliyor takıyor diğerinde istasyon istasyon gezip tüpü taşıyorsun, tüm riskleri toplayıp eve ailene getiriyorsun. İstasyonda çalışanların da, tüpe dolumu isteyenlerin de bilinçsizce hareket etmemeleri gerekir. Bu kişilerin çok büyük bir faciaya neden olabileceklerinden, faciadan da sorumlu tutulacaklarından haberdar olmaları gerekir, bu nedenle çalışanlar eğitilmekte, sertifikalandırılmakta, sorumlu müdürleri bulunmakta. Önceleri tüp dolum aparatları bulunurdu istasyonlarda gelen tüplere dolum yapmak için, bu alanda tedbirler alındı. Akaryakıt istasyonlarına ciddi cezalar kesildi, çok olumlu mesafeler kat edildi. Bu cezalar ki cezada bir eğitim sayılır tüm nedenleri ve detaylarıyla öğrenmiş olur, eğitimle gelen bilinçlenme ve gelişmeler sayesinde vatandaşın eli boş olarak istasyondan dönmesine neden olmaktadır” dedi.

“KANUNSUZ DOLUM YAPMAK SUÇ VE ÇOK TEHLİKELİ”

Macera peşinde koşan ısrarlı müşteriler var olduğunu ifade eden Gün, “İnatla dolum yaptıracağım diyenler boş durmamışlar yeni yöntemler geliştirmişler. Mutfak tüpüne otogaz dolduranlar, LPG’ye dönüştürülen araçlardaki sistemi kullanıyor. Tüpgaz için masraf yapmışlar, araca ikinci bir sistem monte etmişler. Kurulan yeni sistemde, bagajın içinde bir hortum ve ucunda dedantör bulunuyor. Hortumun diğer ucuna, metal bir boruyla arabanın altına uzatılarak dolum ağzı takılıyor. Arabaya üç dört tüp alarak doluma gidenler istasyona gitmeden önce tüpü aracın deposunda sisteme takıyor. İstasyondan ayrıldıktan sonra dolan tüpü söküp yerine boş olanını takıyor. Dikkat çekmemek için bu defa başka istasyona gidiyor. Komşularına iyilik olsun diye giderken onlarında tüplerini alanlar… Diye haberler de var. Bu gelişmeleri takip edip o alanda da tedbirlerin alınması lazım geliyor. Trafik ekiplerinin kontrolleri sırasında tespit etmesi gerekir. Kanunsuz dolum yapmak suç ve çok tehlikeli. Bu tür araçlara el konularak trafikten men edilmesi ve ruhsatının iptal edilmesi gerekir. Her istasyonda, her araçta bir memur görevlendirerek kontrol altında tutmak mümkün değil. Ancak, bu dolum sadece insanların sorumluluk bilinciyle hareket etmesiyle önlenebilir” dedi.

“TÜPÜN ALTERNATİFİ DOĞALGAZDIR, OTOGAZ DEĞİL”

Tüpün alternatifi doğalgaz olduğunun altını çizen Gün, “Tüpün alternatifi doğalgazdır, otogaz değil. Aslında birde elektrik meselesi var. Tüp kullanımı daha çok varoşlarda ve kırsal kesimde yaygın. Elektriğin etkisi ise fiyat anlamında değil. Yani elektriğin fiyatı cazip değil daha pahalı, kaçak elektrik tüple rekabet ediyor. Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da kaçak elektrik kullanımı çok yaygın ve insanlar ısınmadan, yemeğe kadar her alanda elektrik kullanılıyor. Bu nedenle büyük bir zorluk da kaçak olarak kullanılan elektrikte.Bu konuda, başlı başına bir araştırma inceleme ve çözüm geliştirmeye ihtiyaç var. Birkaç kişinin yaptığı ihmalden başka masum insanların zarar görmesi söz konusu. Mutfak tüplerinin, otogaz istasyonunda doldurulduğunu duyan ve görenler insanlık adına seslerini yükseltmeli, yapanları uyarmalı, akıllı telefonlar var teknolojiden faydalanıp resim çekip, video yapıp sosyal medyada paylaşıp teşhir etmeli, ilgililere ulaştırıp suç duyurusunda bulunmalıdırlar. Piyasa Gözetimi ve Denetimi (PGD) kavramımız var “Gözetim” vatandaşlar, sivil toplum kuruluşları, medya tarafından, “Denetim” de devletin birimleri tarafından yapılırsa etkin ve verimli olur, kesin sonuçlar alınır” şeklinde