Binbaşı ülke yönetimine el koydu

Afrika ülkesi Nijer'de öğleden sonra çıkan karışıklığın nedeninin Binbaşı Adamou Harouna tarafından düzenlenen askeri darbe olduğu ortaya çıktı.

Nijerli askeri kaynaklar, darbenin Binbaşı Harouna tarafından düzenlendiğini ve başarılı olduğunu söyledi.

Ordu kaynakları da Devlet Başkanı Mamadou Tandja'nın isyancı askerlerce tutuklandığını belirterek, Devlet Başkanı ve bakanlarının devlet başkanlığı sarayından çok uzak olmayan bir yerde tutulduklarını kaydetti.

Nijer'den öğle saatlerinde bakanlar kurulu toplantısının yapıldığı devlet başkanlığı sarayından silah sesleri duyulduğu ve dumanlar yükseldiği haberleri gelmeye başlamış, batılı kaynaklar bunun darbe girişimi olabileceğini söylemişti.

Bu arada normal yayınına devam eden devlet radyosunun darbenin ardından askeri marşlar çalmaya başladığı bildiriliyor.

Nijer ile ilgili bazı bilgiler şöyle:

-Coğrafi konum: 1.267.000 km2'lik ülkenin üçte ikisi çöl. Cezayir, Libya, Çad, Nijerya, Benin, Burikano Faso ve Mali ile sınır paylaşıyor.

-Nüfus: 2010 resmi verilerine göre 15,2 milyon

-Başkent: Niamey

-Diller: Resmi dil Fransızca. Ulusal diller de konuşuluyor.

-Din: Yüzde 90'dan fazlası Müslüman

-Tarih ve Rejim: Eski Fransız sömürgesi olan Nijer 1960'dan beri bağımsız. 1974 ile 1987 arasında General Seyni Kountche'nin askeri idaresindeki Nijer'de ilk demokratik seçimler 1993'te yapıldı. 1995'te Tourag direnişine son veren bir barış anlaşması imzalanan ülkede 1996'da İbrahim Bare Mainassara tarafından düzenlenen darbe demokratik yollardan seçilen Devlet Başkanı Mahamane Osman ile Başbakanının görevden alınmasıyla sonuçlandı.

1999'da ise Mainassara yeni bir darbe sırasında öldürüldü. Aynı yıl cunta seçimlerin ardından sivillere iktidarı devretti. Mamadu Tandja başkan seçildi. Tandja, Aralık 2004'te de yeniden seçildi ve 2009'da da, 2 kez 5'er yıllık dönemlerde başkanlık yapılmasını öngören anayasa maddesini değiştirdi. Muhalefet Ekimdeki genel seçimleri boykot etti.

-Ekonomi: Dünyanın üçüncü büyük uranyum üreticisi olan Nİjer'in başlıca ihracat kaynağını da uranyum oluşturuyor. Ocak 2009'da Fransız Areva nükleer grubu, Paris ile Niamey arasında 2 yıl kadar süren müzakerelerin ardından dev İmuraren madeninin işletmesi için hükümetle anlaşma imzaladı. Grup yaklaşık 40 yıldır bu ülkede bulunuyor ve uranyumun yarısından fazlasını bu şirket çıkarıyor.

Nijer'de uranyum bulunduğu 50 yıl önce, henüz bir Fransız sömürgesiyken ortaya çıkmıştı. İlk madenler de Areva'nın atası olan Cogema şirketi tarafından 1960'larda işletilmeye başlanmıştı

Dünya Bankası verilerine göre kişi başına geliri 330 dolar olan ülkede nüfusun yüzde 60'ı yoksulluk eşiğinin altında yaşıyor. Ülkede 1972-1973 ve 1984-1985'te açlık felaketi yaşanmıştı.

-Silahlı Kuvvetler: 5 bin 300 asker, 5 bin 400 milis.

-MAMADU TANDJA-

AFP'nin haberine göre, gölgesi yaklaşık 35 yıldır siyaset sahnesinde dolaşan Tandja'nın bugünkü karmaşa ortamında direnişçilerin elinde olduğu sanılıyor.

Her zaman taktığı koyu kırmızı geleneksel beresiyle tanınan Tandja'nın aslında Aralık 2009'da siyasetten çekilmesi bekleniyordu, ancak muhalefetin protestosuna rağmen yeni anayasayla devlet başkanlarına getirilen görev kısıtlamasını kaldırdı ve en az 3 yıl daha iktidarda kalmayı garantiledi.

1938'de Nijerya ile Çad sınırı yakınlarındaki Diffa'da dünyaya gelen Tandja, Mali ve Madagaskar'da askeri eğitim aldı ve birçok garnizona komutanlık etti.

Adı ilk kez 1974'te, bağımsız Nijer'in ilk Devlet Başkanı Diori Hamani'nin General Kountche tarafından devrildiği darbeyle duyurdu. Kountche ile birlikte iktidarın ''tadına varmaya'' başlayan Tandja, birçok devlet kademesinde görev yaptı, 1990 ile 1991'de de İçişleri Bakanı olarak görev aldı. Bakanlığı döneminde de adı, 63 kişinin öldüğü bir Touareg ayaklanmasının kanlı biçimde bastırılmasında unutulmayacaktı. Bu olayın ardından 4 yıl sürecek (1991-1995) Touareg ayaklanması başlayacaktı.

Touareg meselesi, Tandja'nın başkanlığı döneminde de karşısına çıktı. Ama eski bir asker olan Tandja için ''çetecilerle masaya oturmak'' mümkün değildi, Parlamento dahil herkes onu buna ikna etmeye boşuna çabaladı.

Bir gözlemci onun hakkında şunları söylüyor:

''Ortada bir Tandja gizemi var. Ülke 10 yıldır barış içinde, ekonomi yeniden rayına girdi, eski sömürgeci güç Fransa ile ilişkileri iyi, görevini yerine getirdiği hissiyle iktidarı bırakıp, diğer Afrikalı devlet başkanları gibi 'Afrika'nın bilgeleri' kategorisine girebilir...''