Sosyal güvenlik sisteminde ölüm koruma altına alınmış bir risktir. Ölen sigortalının geride kalan hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanırken buna ilave olarak cenaze ödeneği veriliyor ve ölüm aylığı alan kız çocuklarının evlenmesi durumunda halk arasında çeyiz parası olarak da bilinen evlenme ödeneği ödeniyor.
Evlenme ödeneği SGK tarafından kız çocuğunun talepte bulunması şartıyla ödenir. Bir defaya mahsus olarak ödenen evlenme ödeneğinin tutarı da ölen kişinin sigortalılık durumuna göre değişir. Evlenme ödeneğinde 2008 Ekim ayı öncesi ve sonrası farklılık var.
24 AYA YÜKSELTİLDİ
1 Ekim 2008'de yapılan değişiklikle 5510 sayılı kanunla birlikte ölüm aylığı alan kız çocuklarına ölüm aylığının 24 aylık miktarının evlenme ödeneği olarak ödenmesi hüküm altına alındı. Yani ilk kez 1 Ekim 2008 ve sonrasında sigortalı olan kişilerin ölümü halinde geride kalan kız çocuklarına ölen kişinin memur, işçi, esnaf olmasına bakılmaksızın 24 aylık ölüm aylığı tutarında evlenme ödeneği ödeniyor. Ancak ilk kez 1 Ekim 2008 öncesinde memur olmuş anne ya da babadan ölüm aylığı alan kız çocuklarına evlenme ödeneği 12 aylık ölüm aylığı miktarı olarak ödeniyor.
EVLİLİK TARİHİ KRİTİK
SSK'lı anne ya da babadan ölüm aylığı alan kız çocukları için 1 Ekim 2008 öncesi veya sonrası fark etmiyor. Bağ-Kur'lu anne ya da babadan ölüm aylığı alan kız çocukları için ise kritik nokta evlilik tarihi. 1 Ekim 2008 sonrasında evlenenler ödenek alabiliyor.
SADECE BİR KEZ ÖDENİYOR
Kız çocuğu birden çok evlilik yapsa bile yalnızca bir kez evlenme ödeneği alabiliyor. Örneğin 2019'da evlenmesi nedeniyle 24 aylık ölüm aylığı tutarında evlenme ödeneği alan kız çocuğu, 2021'de boşanırsa yeniden ölüm aylığı alabilir. Evlenme ödeneğinin evlilik tarihi itibarıyla talep edilmesi gerekiyor. Evlilik tarihinden itibaren talep edilmeyen evlenme ödeneği için 5 yıllık hak düşürücü süre söz konusu. Yani 5 yıl içinde talep edilmeyen evlenme ödeneğinin daha sonra talep edilme imkanı yok.
36 BİN LİRAYA KADAR ÇIKIYOR
İşçi ya da esnaf yani SSK'lı ya da Bağ-Kur'lu anne ya da babasından ölüm aylığı alan kız çocuklarının evlenmeleri nedeniyle ölüm aylığı kesildiğinde ödenek olarak ölüm aylığının 24 aylık tutarı ödeniyor. Yani 1.500 TL ölüm aylığı alan kız çocuğuna evlenmesi durumunda 36 bin TL evlenme ödeneği ödeniyor.
MEMURA FARKLI
İlk kez 1 Ekim 2008 öncesinde memur olmuş anne ya da babadan ölüm aylığı alan kız çocuğuna ise 12 aylık ölüm aylığı tutarında evlenme ödeneği ödeniyor. Yani 1.500 TL'lik ölüm aylığı alan kız çocuğuna 18 bin TL evlenme ödeneği ödeniyor. Bu farklılığın nedeni 5434 sayılı Kanunda evlenme ödeneğinin tutarının 12 ay olarak belirlenmesi.
YETİM MAAŞINA ZAM GELİYOR
2021 yılının son ayı her sene olduğu gibi yine maaş zamlarıyla gündeme geldi. Aralık ayının üçüncü haftasında asgari ücret zam oranı belli oldu. Başkan Recep Tayyip Erdoğan asgari ücretin 4250 liraya yükseldiğini açıklamıştı. Şimdi ise gözler enflasyon oranlarına göre belli olacak maaşlara çevrildi.
Dul ve yetim maaşı alanlar ise maaşlarında nasıl bir artış yaşanacağını merak ediyor. Dul ve yetim aylığına her sene ocak ve temmuz aylarında enflasyon oranına göre zam uygulanıyor. 3 Ocak Pazartesi günü aralık ayı enflasyon rakamları açıklanacak. Böylece dul ve yetim aylığı netleşmiş olacak.
